چکیده
درباره تئوری صدق در میان فیلسوفان و منطق دانان جهان شش نظریه وجود دارد رایج ترین و قدیمی ترین آنها نظریه مطابقت است که سابقة آن به یونان و ارسطو می‌رسد هر چند در آثار ارسطو به طور مستقل به این بحث پرداخته نشده است. فلاسفه اسلامی به طور قطع و بدون تردید به این نظریه معتقدند و همچنین بسیاری از فیلسوفان مغرب زمین در تعریف صدق قضایا به نظریه مطابقت قائلند.
اساس نظریه مطابقت این است صدق قضیه عبارت از مطابقت آن با واقع و نفس الامر و این مسأله مبتنی بر دو اصل است اول اینکه واقعیتی هست و دوم اینکه ذهن ما قادر به کشف واقعیت می‌باشد.
فیلسوفان غربی در مورد صدق به تئورهای دیگر معتقدند که این تئوری‌ها عبارتند : ۱- تئوری هماهنگی : این نظریه به فلاسفه عقل گرا نسبت داده شده و آنها معتقدند که صدق یک گزاره تنها به معنای سازگاری آن با نظامی از قضایای دیگر عقلی است. و برخی از پوزیتویست‌ها از این تئوری دفاع کردهاند و برخی از اینها معتقد بودند که قضایای حسی و تجربی صدقشان از راه مطابقت معلوم می‌شود و قضایای که تجربی و حسی نیستند صدقشان بوسیله سازگاری آنها با گزاره‌های آزموده شده بدست می‌آید و بعضی از پوزیتویست‌ها معتقدند تنها راه آزمون صدق قضایا ارتباط درونی میان خود باورها است.
۲- تئوری عمل گرایانه : پیرس و جیمز و دیوئی از طرفداران این تئوری هستند و آنها در معناداری معتقدند که معنای یک لفظ عبارت از پیامد عملی یا تجربی آن.
۳- تئوری زیادتی صدق : طرفداران این نظریه معتقدند که محمول صادق و کاذب زاید است و می‌توان آنها را حذف کرد و هیچ تأثیری در جمله ندارند.
۴- نظریه غیر توصیفی صدق : معتقدان به این تئوری می‌گویند که صدق و کذب کلمات توصیفی نیستند بلکه کلمات انجازی و تأییدی و انشایی هستند.
۵- نظریه سمانتیکی صدق تارسکی : تارسکی ضمن قبول نظریه صدق ارسطویی با ارائه نظریه زبان و فرا زبان به بازسازی این تئوری پرداخته تا از شبهات و پارادوکس‌های که در زبان پیش می‌آیند جلوگیری کند و از نظر وی صدق و کذب عناصر فرا زبانی هستند در حالیکه راست و دروغ عناصر زبانی هستند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مقدمه و پیشینه تاریخی
بخش اول : مقدمه و کلیات و معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی
۱-۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………… ۳
۱-۲- تعریف مسأله ……………………………………………………………………………………. ۳
۱-۳- سوالهای اصلی تحقیق …………………………………………………………………………. ۴
۱-۴- فرضیه‌های تحقیق ………………………………………………………………………………. ۴
۱-۵- هدفهای تحقیق ……………………………………………………………………………….. ۴
۱-۶- روش تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۴
۱-۷- سابقه تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۵
۱-۸- معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی ………………………………………………….. ۵
۱-۹- تمایز حق و صدق ……………………………………………………………………………… ۶
۱-۹-۱- رای مشهور حکمای اسلامی ……………………………………………………… ۶
۱-۹-۲- نظریه برخی از فیلسوفان غربی ………………………………………………….. ۷
۱-۹-۳- نظریه شهید مطهری ………………………………………………………………… ۸
بخش دوم : پیشینة تاریخی نظریه مطابقت صدق
۲-۱- سابقه نظریه مطابقت در یونان ………………………………………………………………… ۱۰
۲-۱-۱- مطابقت از نظر افلاطون ……………………………………………………………………. ۱۰
۲-۱-۲- نظریه مطابقت از دیدگاه ارسطو ………………………………………………………….. ۱۲
۲-۱-۳- نظریه مطابقت از نظر فارابی ………………………………………………………………. ۱۴
۲-۱-۴- نظریه مطابقت از دیدگاه ابن سینا ………………………………………………………… ۱۵
۲-۱-۵- نظریه مطابقت از دیدگاه سهروردی ……………………………………………………… ۱۶
بخش سوم : آیا نظریه مطابقت تعریف صدق است یا ملاک آن
۳-۱- تمایز تعریف صدق و ملاک صدق …………………………………………………………. ۱۹
۳-۲- دیدگاه برخی از فلاسفه اسلامی ……………………………………………………………… ۲۰
۳-۳- دیدگاه برخی از فلاسفه غربی ……………………………………………………………….. ۲۱
۳-۴- نقد و بررسی …………………………………………………………………………………….. ۲۱
فصل دوم : تئوری صدق از نظر منطق دانان غربی
بخش اول : نظریه مطابقت
۱-۱- توضیح نظریه مطابقت ……………………………………………………………………….. ۲۵
۱-۱-۱- نظریه مطابقت در نظر منطق دانان جدید غرب …………………………………… ۲۵
۱-۱-۲- مطابقت و اتمیسم منطقی ……………………………………………………………… ۲۵
۱-۱-۳- اشکالات نظریه مطابقت ……………………………………………………………….. ۲۹
بخش دوم : تئوری هماهنگی
۲-۱- تئوری هماهنگی یا سازگاری …………………………………………………………………. ۳۵
۲-۲- اصل ارتباط درونی ……………………………………………………………………………… ۳۶
۲-۳- درجات صدق …………………………………………………………………………………… ۳۷
۲-۴- ایرادات نظریه هماهنگی ……………………………………………………………………….. ۳۸
بخش سوم : تئوری عمل گرایانه
۳-۱- تئوری عمل گرایانه ……………………………………………………………………………… ۳۷
۳-۲- نظریه شیلر ……………………………………………………………………………………….. ۴۴
۳-۳- نقد و بررسی این نظریه ……………………………………………………………………….. ۴۵
بخش چهارم : تئوری زیادتی صدق
۴-۱- تئوری زیادتی صدق ……………………………………………………………………………. ۴۹
۴-۲- اشکالات نظریه زیادتی صدق ………………………………………………………………… ۵۰
بخش پنجم : نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………….. ۵۳
۵-۱- نظریه غیر توصیفی صدق ……………………………………………………………………… ۵۳
۵-۲- اشکالات نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………. ۵۶
بخش ششم : نظریه سمانتیکی صدق تارسکی
۶-۱- تبیین نظریه سمانتیکی تارسکی ………………………………………………………………. ۵۶
۶-۱-۱- مفهوم صدق به عنوان موضوع نظریه معنا شناختی تارسکی ………………………… ۵۸
۶-۱-۲- تعریف صدق در نظریه معناشناسی تارسکی …………………………………………… ۶۳
فصل سوم : نظریه مطابقت صدق از نظر فیلسوفان و منطق دانان مسلمان
بخش اول : آیا مطابقت مربوط به علوم حضوری است یا حصولی
۱-۱- تعریف علم حضوری وحصولی …………………………………………………………… ۷۹
۱-۲- رابطه مطابقت با علم حضوری و حصولی ………………………………………………. ۸۱
۱-۳- راهیابی خطا در علم حضوری …………………………………………………………….. ۸۳
بخش دوم : نظریه مطابقت به عنوان روش صدق در تصورات یا تصدیقات ………………. ۸۵
بخش سوم : رابطه خبر با صدق و کذب
۳-۱- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را تعریف قضیه می‌داند ……………………………… ۹۱
۳-۲- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را ملاک تمایز قضیه می‌داند ……………………….. ۹۲
۳-۳- اشکال پارادکس دروغگو بر هر دو تحلیل ………………………………………………… ۹۴
بخش چهارم : مناط صدق و کذب قضایا
۴-۱- بررسی اجمالی اختلاف حکما در تقسیم قضایا ………………………………………….. ۹۷
۴-۲- صدق و کذب در انواع قضایا ………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۱- قضایای خارجیه ……………………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۲- قضایای ذهنیه ………………………………………………………………………………. ۱۰۱
۴-۲-۳- قضایای حقیقیه …………………………………………………………………………….. ۱۰۶
بخش پنجم : معانی نفس الامر ……………………………………………………………………… ۱۰۵
۵-۱- نفس الامر به معنای عالم امر و عقول مجرده ……………………………………………. ۱۰۶
۵-۲- نفس الامر به معنی فی نفسه ………………………………………………………………… ۱۰۸
۵-۳- نفس الامر به معنای عالم ثبوت اشیاء ……………………………………………………… ۱۰۹
۵-۴- نقد و بررسی معانی ذکر شده از نفس الامر ……………………………………………… ۱۱۰
بخش ششم : مطابقت در مباحث وجود ذهنی
۶-۱- مطابقت در مباحث وجود ذهنی …………………………………………………………… ۱۱۳
۶-۱-۱- اهمیت بحث وجود ذهنی ……………………………………………………………….. ۱۱۳
۶-۱-۲- تاریخچه وجود ذهنی …………………………………………………………………….. ۱۱۳
۶-۱-۳- تبیین نظریه وجود ذهنی …………………………………………………………………. ۱۱۴
۶-۱-۴- آیا انحفاظ ماهیت از لوازم نظریه مطابقت است یا از مبنای آن ………………….. ۱۱۸
بخش هفتم : نظریه مطابقت از دیدگاه برخی از فیلسوفان مسلمان
۷-۱- نظریه ملاصدرا درباره مطابقت ……………………………………………………………… ۱۲۳
۷-۲- حکیم سبزواری ………………………………………………………………………………… ۱۲۵
۷-۳- علامه طباطبایی ………………………………………………………………………………… ۱۲۶
۷-۴- شهید مطهری …………………………………………………………………………………… ۱۳۸
۷-۵- استاد مصباح یزدی ……………………………………………………………………………. ۱۴۴
۷-۶- جمع بندی و نتیجه گیری ……………………………………………………………………. ۱۴۸
منابع و ماخذ
۱- آشتیانی، سید جلال الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا – مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، تهران، بهار ۱۳۷۸
۲- آیر، زبان حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی
۳- ابراهیمی دینانی، غلامحسین، شعاع اندیشه و شهود، انتشارات حکمت چاپ پنجم ۱۳۷۹
۴- ابراهیمی دینانی، قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران ۱۳۷۲
۵- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الاشارات و التنبیهات مع شرح للمحقق نصیرالدین طوسی و شرح الشرح قطب رازی، نشرالبلاغه، قم
۶- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الالهیات من کتاب الشفاء، منشورات مکتبه آیه اله المرعشی النجفی، قم المقدسه، ایران ۱۴۰۴ ق
۷- ابن سینا، حسین ابن عبدا…، المبدأ و المعاد، باهتمام عبدالله نورانی، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران، ۱۳۶۳
معنی لغوی قدرت :
در لغت «قدرت» توانستن ، توانایی داشتن ، توانایی ، نیرو ، توانایی انجام دادن کاری یاترک آن معنی شده است . (فرهنگ لغت عمید جلد یک)
مفهوم قدرت از دیدگاه اندیشمندان
قدرت از مقوله های مهم و اساسی جامعه شناسی سیاسی و علم سیاست می‌باشد که بدون در نظر گرفتن آن مطالعات و پژوهشها در این رشته ها ناقص خواهد بود . اهمیت قدرت به حدی است که برخی صاحبنظران در تعریف علم سیاست آنرا علم مطالعه قدرت دانسته اند . بطوریکه هـ رولد لاسول می گوید :
«علم سیاست بصورت یک نظام تجربی عبارت است از مطالعه چگونگی شکل گفرتن قدرت و سهیم شدن در آن است و عمل سیاسی عملی است که بر اساس قدرت انجام می گیرد .» (اصول علم سیاست ، ابوالقاسم طاهری صفحه ۳۲)
موریس دوورژه محور اصلی عرصه سیاست را قدرت می داند . بولاتسکی می گوید : مفهوم قدرت محور تئوری سیاسی و مطالعه پروسه های سیاسی مشخص و کلید درک نهادهای سیاسی ، جنبشهای سیاسی و خودسیاست .(اصول علم سیاست ، ابوالقاسم طاهری ، صفحه ۳۳ ، ۳۴ ، ۳۷)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : مفهوم قدرت ۱
معنی لغوی قدرت ۲
مفهوم قدرت از دیدگاه دانشمندان ۲
فیودور بورلاتسکی ۳
برتراندرامل ۴
کارل مارکس ۶
ماکس وبر ۷
چایلد ۱۲
مهدی مطهر نیا ۱۲
فصل دوم : ریشه های قدرت ۱۵
مقدمه ای بر بحث ۱۶
نظریه خدایی ۱۶
نظریه اجتماعی ۲۰
نظریه اقتصادی ۲۳
توارث ۲۴
توانایی فردی ۲۵
فهرست مطالب
عنوان صفحه
ریشه های قدرت پیامبر ۲۵
فصل سوم : مشروعیت قدرت یا اقتدار ۳۰
مقدمه بحث ۳۱
مشروعیت : معنای لغوی ۳۲
معنای اصطلاحی ۳۳
مشروعیت و قانونی بودن ۳۴
مشروعیت و کارآمدی ۳۶
تحول مفهوم مشروعیت ۳۷
متعلق مشروعیت ۴۰
منشاء مشروعیت ۴۱
منشاء الهی ۴۳
زور و غلبه ۴۳
منشاء مردمی اقتدار ۴۵
نظر ماکس وبر ۴۶
فصل چهارم : پایه های اقتدار در حکومت نبوی ۴۸
مقدمه بحث ۴۹
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مفهوم مشروعیت در فرهنگ اسلامی ۵۰
پایه اقتدار حکومت پیامبر چه می باشد؟ ۵۱
دلایل عقلی و نقلی اقتدار پیامبر ۶۰
منابع و ماخذ ۶۹
«منابع و مأخذ»
حسین جوان وارسته ، مبانی حکومت اسلامی ، سال ۷۹ ،انتشارات حوزه علمیه قم
قادر فاضلی ، حکمت سیاسی ، سال ۷۴ ، ناشر : مولف علی خالقی ، مشروعیت قدرت از دیدگاه امام خمینی ، ۱۳۸۱ ، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
مهدی مطهرنیا ، تبینی نوین از قدرت در «سیاست» و «روابط بین الملل» انتشارات وزارت خارجه
حشمت ا . . . طبیبی ، مبادی و اصول جامعه شناسی ۱۳۷۰ ناشر : کتابفروشی اسلامیه
فرهنگ لغت عمید ، جلد ۲
بیوک محمدی ، جامعه شناسی سیاسی ، اسفند ۷۳ ، انتشارات دانشگاه پیام نور
ابوالقاسم طاهری ، اصول علم سیاست ، آذر ۷۳ ، انتشارات دانشگاه پیام نور
خانواده
در ماه ۱۳۲۱ ش در روستای بهرمان[۱]، واقع در ۶۰ کیلومتری شهر رفسنجان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شدم پدرم میرزا علی هاشمی بهرمانی[۲] به خاطر علایق مذهبی که داشت نامم را محمد گذاشت .
پدرم دارای تحصیلات رایج قدیم و به قول معروف مکتب خانه‌ای بود . در آن دوره در مکتب‌ها قرآن، نهج البلاغه ،ادبیات فارسی ،معارف اسلامی و کتابهای دیگری همچون کلیله و دمنه تدریس می‌کردند. این دوره‌ها را گذرانده بود. به این علت در منطقه و محدوده‌ی جغرافیایی روستایمان از افراد باسواد به شمار می آمد .
پدرم سه ویژگی داشت : یکی اینکه او انسان مسلمان و متعبد و اهل ذکر و نماز و ادعیه و دعا و قرآن بود. با قرآن مؤانست داشت و اوقات فراغت خود را بیشتر با خواندن قرآن می‌گذراند. دوم اینکه از افراد صاحب نفوذ و محل رجوع مردم روستا
[۱]. روستای بهرمان که یک اسم تاریخی است اما وجه تسمیه آن این است که می‌گویند طول منطقه بیشتر از عرض آن است. نوق اصطلاحاً از ناقه – به معنی دراز یا بلند – گرفته شده است این منطقه بخشی از رفسنجان محسوب می‌شود و حدود ۶۰ کیلومتر طول دارد. همچنین از نظر جغرافیایی بین دو کوه قرار گرفته و وسط این دو کوه دشت وسیعی قرار دارد. بخشی از این دشت کویری و بخشی از آن شن و ماسه است .این منطقه هم اکنون حدود ۲۰۰ روستا دارد ولی آن ایام حدود ۳۰ یا ۴۰ روستا داشت و روستای بهرمان حدود سیصد، چهارصد نفر جمعیت داشت. روستاها با فاصله بسیار کنار هم قرار داشتند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فواصل آن پر شد مردم پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با زدن چاه‌های آب و تبدیل نواحی کویری به مناطق و زمینهای کشاورزی، کاشت درخت پسته را در آن زمینها آغاز کردند . امامزاده‌ای هم در آن جا دفن شده است. منطقه‌ی پر آبی است قناتی در آن وجود دارد که سابقه‌اش به هزار سال می رسد ( راوی ).
[۲] . حاج میرزا علی سید نبود. نام خانوادگی هاشمی برای خانواده‌ی او به این دلیل انتخاب شد که نام پدر او هاشم بود او در سرتا سر منطقه املاک، همسران و امکانات زیادی داشته بود که از همسرانش چند گروه خانواده به نام هاشمی به جای ماند. هر یک از آن خانواده‌ها با پسوند و پیشوندی متمایز شده‌اند مانند هاشمی پور، هاشمی بهرمانی ،هاشمیان و … ( دوران مبارزه، خاطرات اکبری هاشمی رفسنجانی، به کوشش محسن هاشمی، تهران ،نشر معارف انقلاب اسلامی، ۱۳۷۶، ص ۵۷) .
بود و اهالی به دلایل مختلفی همچون گرفتاری مالی و مشکلات و مسایل دیگر به او رجوع می‌کردند از رفسنجانی و حتی از شهرهای دیگر مثل یزد مراجعه کننده داشت. این درحالی بود که طی کردن این مسیر ۶۰ کیلومتری با وسایل سفر آن روز گار دشواری بود و این فاصله در طول دو روز طی می‌شد . با این حال پدرم با سعه‌ی صدر گشاده رویی، مردم را می‌پذیرفت و می‌کوشید مشکلات آنان را برطرف کند. همین موضوع سبب شده بود منزل ما حالت یک کانون را پیدا کند. از مناطق دور و نزدیک هر کسی که به منزل ما مراجعه می‌کرد، مورد استقبال افراد خانواده قرار می‌گرفت و چون در آن ایام مسافر خانه‌ای در آن حوالی نبود ما همیشه ،مهمان داشتیم و از این جهت مادر و خواهرهایم زحمت زیادی در پذیرایی از مهمانان می‌کشیدند. سومین ویژگی پدرم منیع الطبع و سخی بودن ایشان بود. او هر چه را که در دور و بر خود داشت می‌بخشید و می‌گفت خدا کریم است. هیچ وقت دارای ذخیره‌ی مالی نبود. مثلاً اگر ما در آن دوران باغ و درخت میوه داشتیم، ایشان می‌رفت به داخل باغ و به کارگران می‌گفت هر چه میوه در باغ است را بچینند و بسته‌بندی کنند.سپس همه‌ی آنها را بین مردم توزیع می‌کرد و اندکی از آن هم به منزل می آورد.پدرم اگر هم بخاطر فروش محصولات کشاورزی رایج آن روز که عمدتاً پنبه و گندم بود پولی به دست می‌آورد آن را هم ذخیره نمی‌کرد بلکه به افراد نیازمند می‌بخشید. معاش، هم از طریق فروش همین محصولات کشاورزی تامین می شد. البته او ملک زیادی نداشت و اصطلاحاً خان و مالک بزرگ نبود.
فهرست مطالب
صفحهبخش اول : سالهای قبل از پیروزی انقلاب
فصل اول : در کنار خانواده ……………………………………………………………….. ۸-۱
۱- خانواده ………………………………………………………………………………………………… ۲
۲- تحصیلات …………………………………………………………………………………………….. ۶
فصل دوم : در جستجوی راه ……………………………………………………………… ۲۰-۹
۱- عزیمت به قم ………………………………………………………………………………………. ۱۰
۲- مدرسه‌ی حجتیه ………………………………………………………………………………….. ۱۱
۳- اساتید ………………………………………………………………………………………………… ۱۲
۴- فضای قم بین سالهای ۷-۱۳۳۶……………………………………………………………. ۱۳
۵- کار و تحصیل …………………………………………………………………………………….. ۱۵
۶- اولین دیدار با امام ………………………………………………………………………………. ۱۶
۷- فوت پدر …………………………………………………………………………………………….. ۱۷
۸- رحلت آیت الله بروجردی ………………………………………………………………………. ۱۷
۹- انجمن‌های ایالتی و ولایتی …………………………………………………………………….. ۱۹
فصل سوم : سرآغاز فصلی نو …………………………………………………………. ۳۹-۲۱
۱- عزیمت به تهران و دستگیری توسط ساواک……………………………………………. ۲۲
۲- در مدرسه‌ی کمال………………………………………………………………………………… ۲۳
۳- دستگیری مجدد……………………………………………………………………………………. ۲۷………..
۴- شرکت در مسجد جلیل ………………………………………………………………………… ۳۱
۵- واقعه‌ی ۱۵ خرداد ……………………………………………………………………………….. ۳۲
۶- محله‌ی کاشی هفت ……………………………………………………………………………… ۳۳
۷- اشتغال در دانشگاه صنعتی شریف ………………………………………………………… ۳۴
۸- بازدید شاه از دانشگاه …………………………………………………………………………. ۳۷
۹- فضای سیاسی کشور ………………………………………………………………………….. ۳۸
فصل چهارم : مبارزه در عرصه‌ی بین‌الملل ……………………………………. ۸۰-۴۰
۱- سفر به آمریکا ………………………………………………………………………………….. ۴۱
۲- ورود به کالیفرنیا ………………………………………………………………………………. ۴۲
۳- ورود به دانشگاه ……………………………………………………………………………… ۴۶
۴- نشریه روحانیت و ۱۵ خرداد……………………………………………………………….. ۴۷
۵- نامه ای به امام………………………………………………………………………………….. ۵۰
۶- نامهای به بهشتی ………………………………………………………………………………. ۵۱
۷- شالوده‌ی انجمن اسلامی فارسی زبانان ……………………………………………….. ۵۲………..
۸- فعالیتهای تبلیغاتی ……………………………………………………………………………. ۵۴
۹- اختلافات هیأت دبیره …………………………………………………………………………. ۵۸
۱۰- منابع مالی انجمن ………………………………………………………………………………. ۶۳
۱۱- خدمات ارزنده‌ی انجمن …………………………………………………………………….. ۶۴
۱۲- سازمان مجاهدین خلق ……………………………………………………………………… ۶۶
۱۳- نشریه اسلام مکتب مبارزه …………………………………………………………………. ۶۸
۱۴- بنی‌صدر در همکاری با انجمن ……………………………………………………………. ۷۰
۱۵- خویشتن‌داری ………………………………………………………………………………….. ۷۲
۱۶- آشنایی با بنی‌صدر ……………………………………………………………………………. ۷۵
۱۷- سفر اکبر هاشمی به اروپا و آمریکا …………………………………………………….. ۷۷
۱۸- سفر شاه به آمریکا …………………………………………………………………………… ۷۹
بخش دوم : انقلاب اسلامی و سالهای بعد از آن
فصل اول : در رکاب امام ……………………………………………………………….. ۹۳-۸۱
۱- عزیمت به پاریس ………………………………………………………………………………. ۸۲
۲- اطرافیان امام در نوفل لوشاتو …………………………………………………………… ۸۳
۳- تقسیم کار ………………………………………………………………………………………… ۸۴
۴- ملاقات به جهت سازش ……………………………………………………………………… ۸۷
۵- مشارکت امام درامور ………………………………………………………………………. ۸۸
۶- قصد ماندن ندارم ……………………………………………………………………………… ۸۹
۷- هدایت انقلاب …………………………………………………………………………………… ۹۰
۸- ملاقات ژیکاردستن با امام ………………………………………………………………….. ۹۲
فصل دوم : مردی که جهان را تکان داد ……………………………………….. ۱۱۴-۹۴
۱- امام و دیگر مصلحین …………………………………………………………………………… ۹۵
۲- زمزمه‌ی بازگشت ……………………………………………………………………………….. ۹۸
۳- روزهای پر التهاب …………………………………………………………………………….. ۱۰۲
۴- دولت موقت ………………………………………………………………………………………. ۱۰۳
۵- حزب جمهوری اسلامی …………………………………………………………………….. ۱۰۶
۶- انتخابات ریاست جمهوری ………………………………………………………………….. ۱۱۱
۷- اتحاد مخالفان …………………………………………………………………………………… ۱۱۳
فصل سوم : در خدمت به نظام …………………………………………………………….. ۱۱۵
۱- ازدواج……………………………………………………………………………………………… ۱۱۷
۲- از بازرگانان تا باهنر ……………………………………………………………………….. ۱۱۸
۳- عمل انجام شده …………………………………………………………………………………. ۱۲۳
۴- اصلاحات در صدا وسیما …………………………………………………………………… ۱۲۴
۵- خط مشی سازمان …………………………………………………………………………….. ۱۳۱
۶- دو جریان مخالف: ……………………………………………………………………………… ۱۳۹
الف ) تبلیغات خارجی ……………………………………………………………………….. ۱۳۹
ب) تأییدات رهبری …………………………………………………………………………… ۱۴۶
۷- در جلسات هیات دولت……………………………………………………………………….. ۱۴۸
۸ – ماجرای پخش سریال اُشین ………………………………………………………………. ۱۴۹
۹- درس‌هایی از قرآن …………………………………………………………………………… ۱۵۴
۱۰- شورای عالی تبلیغات حج………………………………………………………………….. ۱۵۶
۱۱- جریان عزل آقای منتظری ……………………………………………………………….. ۱۵۹
۱۲- تفاهم بین‌المللی ………………………………………………………………………………. ۱۶۴
۱۳- حماسه آفرینی ……………………………………………………………………………….. ۱۷۲
۱۴- در مظان اتهام ……………………………………………………………………………….. ۱۷۵
۱۵- ماجرای مک فارلین …………………………………………………………………………. ۱۷۷
۱۶- پذیرش قطعنامه ۵۹۸ ………………………………………………………………………. ۱۷۹
۱۷- شکل‌گیری جمع روحانیون مبارز …………………………………………………….. ۱۸۲
۱۸- انس اکبر آقا با احمد‌آقا …………………………………………………………………… ۱۸۴
۱۹- بازنگری قانون اساسی ……………………………………………………………………. ۱۸۵
۲۰- تشدید بیماری امام در روزهای بحرانی ……………………………………………. ۱۹۲
۲۱- ارتحال امام …………………………………………………………………………………… ۱۹۵
۲۲- انتخابات ریاست جمهوری آقای هاشمی ……………………………………………. ۱۹۷
۲۳- تبلیغ در صدا و سیما ………………………………………………………………………. ۲۰۱
۲۴- استعفا از صدا و سیما ……………………………………………………………………. ۲۰۲
فصل چهارم : در حوزه‌ی اجرایی ………………………………………………. ۲۵۰-۲۰۴
۱- قائم مقامی وزارت خارجه ………………………………………………………………. ۲۰۵
۲- سفر به آلمان ………………………………………………………………………………… ۲۰۷
۳- سفر به کویت ………………………………………………………………………………. ۲۰۸
۴- سفر به عربستان …………………………………………………………………………… ۲۰۹
۵- معاون اجرائی رئیس جمهور …………………………………………………………… ۲۱۴
۶- مخالفت مجلس سوم و چهارم با دولت سازندگی ……………………………… ۲۲۱
۷- مساله تمدید ریاست جمهوری هاشمی ……………………………………………… ۲۲۲
۸- انتخابات مجلس پنجم و کارگزاران سازندگی ……………………………………. ۲۲۴
۹- حمایت کارگزاران از کاندیداتوری آقای خاتمی …………………………………. ۲۳۰
۱۰- علل پیروی آقای خاتمی ………………………………………………………………….. ۲۳۸
۱۱- ارزیابی عملکرد دوره‌ی اول دولت خاتمی …………………………………………. ۲۴۲
۱۲- مجمع تشخیص مصلحت نظام …………………………………………………………. ۲۴۷
۱۳- ستاد مبارزه با مواد مخدر ……………………………………………………… ۲۴۹
فهرست منابع و ماخذ ۲۵۵-۲۵۱
فهرست منابع و مآخذ :
۱- باقر نژاد، مجتبی، تاریخچه ی مبارزات دانشجویان مسلمان ایرانی در خارج از کشور، ج۱، تهران، اطلاعات، ۱۳۸۶٫
۲- جاسبی، عبدالله، تشکل فراگیر،ج۴، بی جا، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۷۷٫
۳- حسینیان ،روح الله، بیست سال تکاپوی اسلام شیعی در ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۱٫
۴- خاطرات آیت الله مهدوی کنی، به کوشش دکتر غلامرضا خواجه سروی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵٫
۵- خاطرات حجه الاسلام دعاگو، به کوشش زهره کلاچیان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵٫
۶- خاطرات حجه الاسلام و المسلمین اسماعیل فردوسی پور( همگام با خورشید)، بی جا، مجتمع فرهنگی اجتماعی امام خمینی (ره)، فردوس، ۱۳۷۲٫
۷- خاطرات حجه الاسلام و المسلمین ناطق نوری، ج۱، به کوشش مرتضی میردار، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴٫
۸- خاطرات حجت الاسلام و المسلمین عباسعلی عمید زنجانی، به کوشش محمد علی حاجی بیگی کندری، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۹٫
چکیده
روانشناسی دین ، بررسی مسئله دین است از جنبه درونی و فردیِ آن . این گستره سعی می کند با تحلیل روانی انسان ( از طریق روانشناسی ) ، ریشة پیدایش دین و همینطور پیامدهای این گرایش را مورد مطالعه قرار دهد. در این باب ، نظریه های موافق و مخالف بسیاری ارائه شده است .
علل و انگیزه های بروز دیدگاه روان‌شناسانه دین ، سیر تاریخی آن ، تئوری‌ها و نظریه های قابل توجه در این زمینه ، همچنین پیامدهای تبیین شخصی و روانی دین که از مهمترین آنها می توان به پلورالیسم دینی اشاره کرد ، درفصل اول این رساله مورد مداقه قرار گرفته است .
از مهمترین و محوری ترین مسائل مورد بحث در روانشناسی دین ، می‌توان از بحث ‘تجربه دینی’ نام برد که به عنوان گوهر و اساس این دیدگاه ، مورد توجه و دقت نظر متفکرین ، متألهان و همچنین روان‌شناسان قرار گرفته است . یکی از مهمترین فرضیه های مورد بررسی در این مبحث ، معرفت زایی تجربیات دینی است و اینکه آیا تجربه دینی میتواند از لحاظ معرفت‌شناسی ، عینیت داشته باشند ؟
بیان نظریات مختلف در مورد این مسئله ، که در فصل دوم به آنها اشاره شده ، تا حدودی اظهار نظر در مورد آن را آسان می‌نماید .
نقد و بررسی موضوع نیز ، همراه با بیان نظرات متفکرین معاصر و نتیجه گیری کلی از بحث ، اجمالاً در فصل پایانی رساله آمده است .
ما حصل بحث :
ـ روانشناسی دین ، نگاهی درونی ، روانی و فردی به دین است ، بدون در نظر گرفتن جنبه های اجتماعی ، فرهنگی و … آن .
ـ تبیین شخصی و درونی دین ، از بسیاری از تعارضات میان عقاید دینی و سایر ابعاد زندگی جلوگیری کرده و خواه و ناخواه ، اصطکاک همیشگی میان دین و علم را
از بین می برد.
ـ از طریق ارجاع تجربیات شخصی و فردی به پیش فرض‌های دینی و زمینه های مذهبی افراد ، تجربیات دینی قابل تعریف بوده و به عنوان مهمترین عامل تحویل دین به روانشناسی ، مورد بررسی و دقت نظر قرار می گیرد .
ـ تجربیات دینی از لحاظ معرفت شناسی می توانند عینیت داشته باشند و اعتقادآور باشند ( اما فقط برای صاحب تجربه و نه ناظران ، بلکه برای ناظران خارجی ، تنها جنبه آشنایی دارد )
چکیده
مقدمه ………………………………………………………………………………… ۱
فصل اول
رابطه روانشناسی و دین ………………………………………………………… ۱۱
تعریف دین ……………………………………………………………………… ۱۵
بررسی تئوریهای روانشناسانة دین …………………………………………… ۲۱
ـ تئوری تحولی پیاژه ………………………………………………………… ۲۲
ـ تئوری اریکسون ……………………………………………………………. ۲۵
ـ آلپورت ……………………………………………………………………… ۲۷
ـ یونگ ………………………………………………………………………… ۳۰
ـ هیوم ………………………………………………………………………….. ۳۵
ـ فروید ………………………………………………………………………… ۴۲
علل گرایش به دین ……………………………………………………… ۴۷
پیامدهای گرایش به دین ………………………………………………… ۵۰
ـ جیمز…………………………………………………………………………… ۵۱
تجربة دینی ……………………………………………………………………… ۵۹
تعارض علم و دین ……………………………………………………………… ۶۰
کثرت‌گرایی دینی ……………………………………………………………… ۶۸
فصل دوم
تعریف تجربة دینی ……………………………………………………………… ۷۶
پیشینة تاریخی تجربة دینی …………………………………………………… ۷۹
اقسام تجربة دینی ……………………………………………………………… ۸۳
دیدگاههای مختلف در مورد انواع تجربه‌های دینی ………………………… ۸۶
ـ تجربة دینی نوعی احساس است ………………………………………… ۸۶
ـ تجربة دینی نوعی تجربة مبتنی بر ادراک حسی است ………………… ۹۵
ـ تجربة دینی ارائه نوعی تبیین مافوق طبیعی است ……………………… ۹۸
نمونه‌های تجربة دینی ………………………………………………………… ۱۰۴
آیا تجربه‌های دینی هستة مشترکی دارند …………………………………… ۱۱۸
تجربه‌های عرفانی ……………………………………………………………… ۱۲۰
ـ آیا تجارب عرفانی معرفت‌زا است ……………………………………… ۱۳۱
آیا تجربة دینی میتواند اعتقاد دینی را توجیه کند ………………………… ۱۳۵
فصل سوم
نگاهی نقادانه به موضوع ……………………………………………………… ۱۴۹
ـ تقدم شرک بر یکتا پرستی………………………………………………… ۱۶۴
ـ موهوم پنداری باورهای دینی …………………………………………… ۱۶۵
ـ گناه نخستین………………………………………………………………… ۱۶۶
ـ خدای پدرگونه …………………………………………………………… ۱۶۷
ـ مفهوم جنسیت …………………………………………………………… ۱۶۸
ـ تعمیم ناروا ………………………………………………………………… ۱۷۰
فهرست منابع و مآخذ (فارسی) …………………………………………… ۱۸۰
فهرست منابع و مآخذ (انگلیسی) ………………………………………… ۱۸۴
چکیده انگلیسی………………………………………………………………… ۱۸۵
فهرست منابع و مآخذ(فارسی) :
۱- استور ، آنتونی . فروید . ترجمه حسن مرندی . انتشارات طرح نو . ۱۳۷۵
۲- الیاده ، میرچا . فرهنگ و دین (برگزیده مقالات دائره المعارف دین ) . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . تهران طرح نو . ۱۳۷۴
۳ـ الیاده ، میرچا . دین پژوهی . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی . ۱۳۷۵ .
۴ـ استیس ، والتر . عرفان و فلسفه . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . تهران سروش . ۱۳۶۷
۵ـ باربور ، ایان . علم و دین . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . مرکز نشر دانشگاهی . چاپ سوم . ۱۳۷۹ .
۶ـ پاپکین ، ریچارد/ استرول ، آوروم . کلیات فلسفه. ترجمه دکتر سید جلال‌الدین مجتبوی . انتشارات حکمت . چاپ سوم . ۱۴۰۲ قمری .
۷ـ پترسون ، مایکل . عقل و اعتقاد دینی . ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی . انتشارات طرح نو . ۱۳۷۹ .
۸ـ پراودفوت ، وین . تجربه دینی . ترجمه عباس یزدانی . قم: مؤسسه فرهنگی طه . ۱۳۷۷ .
چکیده:
قدمت ازدواج همپای پیدایش بشر است. در نخستین نجوای رازگونه، آدم ابوالبشر به خداوند می‌گوید: پروردگارا! در برابر خود کسی را می‌بینم که در دلم میلی و انسی به او احساس می‌کنم و چون خداوند یگانه، نجوای بنده یکدانه‌اش را شنید فرمود: اگر او را می‌خواهی از من بخواه و وصال او را از من طلب کن…
تحقیق حاضر با لطف و عنایت خداوند متعال و با عنوان: «خانواده در اسلام» با بهره‌گیری از آیات قرآن به عنوان منبعی اصیل و متقن، سرچشمه گرفته از وحی و روایات نورانی حضرات معصومین (علیهما السلام) ارائه می‌گردد.
به طور مجمل اصطلاح خانواده مؤثرترین عامل انتقال فرهنگ و رکن بنیادی جامعه است که در شرایط مختلف در تأثیر و تأثر متقابل با فرهنگ و عوامل اجتماعی است. انسانها در خانواده به هویت و رشد شخصیتی دست می‌یابند و در خانواده‌های سالم و رشید به تکامل معنوی و اخلاقی نائل می‌شوند. لذا خانواده عامل کمال‌بخشی، سکونت، آرامش و بالندگی به اعضای خویش است که در تحولات اساسی جوامع نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. البته خانواده متأثر از عملکرد مذهب، آموزش و حکومت نیز می‌باشد و این تأثر به صورت متقابل باعث ایجاد تغییرات اساسی می‌گردد. اگر خانواده محیط سالم و سازنده‌ای داشته باشد و نیازهای جسمی و روحی افراد خویش را برآورده سازد، کمتر به خدمات جانبی و جبرانی برای خانواده نیاز است. در تعریف خانواده بیان شده: خانواده گروهی است متشکل از افرادی که از طریق نسب و سبب و رضاع با یکدیگر به عنوان، شوهر، زن، مادر، پدر، برادر و خواهر در ارتباط متقابلند و فرهنگ مشترکی پدید آورده و در واحد خاصی زندگی می‌کنند.
اینک با توجه به حساسیت بیش از حد موضوع و حتی سرنوشت‌ساز بودنش، این ضرورت به چشم می‌خورد که در باب خانواده پژوهش‌هایی کارآمد به عمل آید. انسان با تشکیل خانواده، مثلث نیازهای سه‌گانه‌اش را، اعم از تمتع جنسی، تمنای عاطفی و تعهد انسانی، پوشش می‌دهد و از روابط آزاد که عمدتاً در سطح نازل و حیوانی تمتع جنسی قرار میگیرد، جدا می‌شود و هر چقدر در مقوله ازدواج حیطه شناختی درست‌تر ترسیم گردد و حیطه مصداقی صحیح‌تر انتخاب شود قدرت پاسخگویی به مثلث انسانی نیاز، بیشتر می‌شود. اما مع‌الاسف دنیای امروز مطالب دیگری را تعقیب می‌کند و حتی فکر ازدواج را به زیر تازیانه‌های عقب‌ماندگی و بی‌عرضگی و اسیر شدن می‌کشاند. لذا باید عوامل انزوای ازدواج و ایذاء ازدواج‌کرده‌ها، شناسایی و با به کارگیری فرامین اساسی در باب خانواده، ازدواج را به تسهیل کشانید.
با توجه به مطالب فوق این پایان‌نامه مشتمل بر چهار بخش است: بخش اول ـ کلیات (تعریف و تبیین موضوع و…) و بخش دوم شامل بررسی جایگاه خانواده در اعصار گذشته و ادیان همچون زرتشت، مسیحیت، یهود و اسلام و همچنین بنا بر ضرورت خانواده در اندیشه نظریه‌پردازان نیز بیان گردیده، بخش سوم بررسی جایگاه خانواده در اسلام و بیان ضروریات مورد نظر اسلام در این باب، آثار و فواید ازدواج و دو بخش چهارم به عنوان مبانی حقوقی و اخلاقی خانواده در اسلام به طرح حقوق همسران و آمیختگی این حقوق با اخلاق پرداخته می‌شود و پژوهش با مبحث رفع اختلافات خانوادگی به پایان رسیده است.
در این مطلب سعی شده است از منابع دست اول تفسیری و روایی و همینطور در جهت تجزیه و تحلیل هر چه بیشتر موضوع از مقالات و پایان‌نامه‌های مرتبط استفاده گردد که تعدد منابع نشان از توجه و کنکاش بیش از حد پژوهشگر دارد.
فهرست مطالب
تقدیم ج
تقدیم و تشکر د
چکیده ه
بخش اول – کلیات
مقدمه ۲
۱-۱- تعریف و تبیین موضوع ۴
الف – تعریف لغوی عیال ۴
ب – تعریف لغوی أسر ۴
ج – تعریف لغوی زوج ۵
د – خانواده در اصطلاح ۱۰
۲-۱- ضرورت و اهداف تحقیق ۱۳
۳-۱- پیشینه موضوع ۱۴
۴-۱- فرضیات اصلی و فرعی ۱۵
۵-۱- روش تحقیق ۱۶
بخش دوم – بررسی جایگاه خانواده در اعصار گذشته و ادیان
۱-۲- خانواده در اعصار گذشته ۱۸
الف – خانواده در اقوام وحشی ۱۸
ب – خانواده در روم قدیم ۱۹
ج – خانواده در یونان قدیم ۲۰
د – خانواده در ایران باستان ۲۱
ه – خانواده در عرب جاهلیت ۲۲
۲-۲- خانواده در ادیان ۲۴
الف – خانواده در زرتشت ۲۴
ب – خانواده در میان مسیحیان و یهودیان ۲۶
ج – خانواده در اسلام ۲۸
* کارگر و جایگاه خانه در قرآن ۳۰
۱- محل تسکین ۳۱
۲- محل ذکر و تلاوت آیات الهی ۳۱
۳- محل رابطه قدسی ۳۲
۴- لزوم حفظ حریم خانه ۳۲
۳-۲- وضعیت خانواده در جهان معاصر ۳۳
۴-۲- ابعاد خانواده در اندیشه نظریه پردازان علوم انسانی ۴۴
الف – تاریخ ۴۴
ب – جامعه شناسی ۴۵
ج – حقوق ۴۶
د- اقتصاد ۴۶
ه – روان شناسی ۴۸
و – علوم سیاسی ۴۹
ز – علوم تربیتی ۵۰
بخش سوم – میزان تقدس خانواده در اسلام
مقدمه ۵۲
۱-۳- ضرورت تشکیل خانواده ۵۴
الف – ازدواج یک سنت الهی ۵۵
ب – ازدواج وسیله حفظ دین است ۵۵
ج – فضیلت عبادت متأهل ۵۶
د – بهترین تجارت، زن شایسته ۵۶
۲-۳- آثار و فواید ازدواج ۶۰
الف – غریزه جنسی ۶۱
۱-زنا ۶۲
۲-عریان گرایی ۶۳
۳-چشم چرانی ۶۴
۴-لواط (همجنس خواهی) ۶۴
۵-خود ارضایی ۶۵
* عوامل ایجاد رفتار جنسی مطلوب در روابط زناشوئی: ۶۷
۱- رضایت زوجین در انتخاب یکدیگر ۶۷
۲- رعایت احترام و محبت متقابل ۶۷
۳- پرهیز از احیاء منفی ۶۷
۴- تفاهم و توافق میان همسران در روابط جنسی ۶۸
۵- رعایت اخلاق جنسی ۶۸
ب – نیاز به آرامش و سکون ۶۸
ج – نیاز به انس دمورت ۷۰
د – میل به تداوم وجود خویش ۷۲
و – پرورش نسل سالم و پاک ۷۳
ه – حفظ عفت و حیای فردی و اجتماعی ۷۴
۳-۳- چارچوب خانواده متعادل و ایده آل در اسلام ۷۶
۱- تعادل نظر و عمل ۷۶
۲- تعادل معنویت و مادیت ۷۷
۳- تعادل سد زمان ۷۷
۴- تعادل منطق و عاطفه ۷۷
۵- تعادل گفتن و شنیدن ۷۷
۶- تعادل سازگاری و انتقادگری ۷۷
۷- تعادل مصالح درونی و مصالح بیرونی ۷۸
۸- تعادل هدف های تربیتی ۷۸
۹- تعامل مدیریت و مشارکت ۷۸
۱۰- تعادل امکانات و انتظارات ۷۸
* فواید متعادل بودن خانواده ۷۸
۴-۳- معیارهای انتخاب همسر ۸۰
الف – ملاک های گزینش همسر از دیدگاه جامعه شناختی خانواده ۸۱
۱- الف – روان شناختی ۸۱
۲- الف – روان شناختی ۸۱
۳-الف – اقتصادی ۸۲
۴-الف – اجتماعی ۸۲
۵-الف – خانوادگی ۸۳
۶- الف – قاعده همسان همسری ۸۳
ب – ملاک های گزینش همسر از دیدگاه اسلام ۸۳
۱-ب- صفات متناسب برای زن ۸۴
۲-ب – ملاک های گزینش مرد ۸۶
۳-ب – اولویت بندی ملاک های مختلف ۸۷
۴-ب – دقت در تطبیق معیارها بر مصداق مورد نظر ۸۸
۱- مشورت با کارشناس ۸۸
۲- تحقیق ۸۹
۳- گفت و گوی مستقیم ۸۹
بخش چهارم – مبانی حقوق و اخلاقی خانواده در اسلام
مقدمه ۹۲
۱-۴- فلسفه خاص اسلام درباره حقوق خانوادگی ۹۳
الف – حقوق مشترک ۹۴
۱-الف – توجه به جایگاه خانواده ۹۴
۲-الف – تثبیت نقشها ۹۶
۳-الف – حفظ شئون فردی ۹۶
۴-الف – آشنایی و پایبندی به تعهدات حقوقی و اخلاقی ۹۶
۵-الف – حسن معاشرت ۹۷
ب – حقوق همسران در قرآن و حدیث ۹۹
۱-ب – وظایف و نسبت به همسرش ۹۹
۱- حقوق مادی و نفقه زن ۹۹
۲- تأمین نیاز جنسی ۱۰۰
۳- نظافت و آراستگی ۱۰۱
۴- پرهیز از سخت گیری ۱۰۲
۵- غیرت دینی ۱۰۲
۲-ب- وظایف زن نسبت به همسرش ۱۰۳
۱- آیا ریاست در خانواده امری ضروریست؟ ۱۰۵
۲- تمکین و تأمین نیاز جنسی ۱۱۰
۳- زینت و آرایش برای شوهر ۱۱۰
۴- پاکدامنی و حجاب زن ۱۱۱
۲-۴- آمیختگی احکام حقوقی و اخلاقی در قرآن ۱۱۲
۳-۴- رفع اختلاف در خانواده در قرآن و حدیث ۱۱۳
الف – اصل تأمین نیازهای عاطفی ۱۱۴
ب – اصل مشاوره ۱۱۴
ج – اصل صلح و سازش ۱۱۵
د – اصل حاکمیت ۱۱۶
ه – طلاق، عرش الهی را می لرزاند ۱۱۷
نتیجه گیری ۱۲۰
فهرست منابع و مأخذ ۱۲۷
الف ) کتب عربی ۱۲۷
ب ) کتب فارسی ۱۲۷
ج) مقالات ۱۳۰
فهرست منابع:
الف) کتب عربی
۱-قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه ای ، انتشارات دهاقانی (اسماعیلیان)، قم، ۱۳۷۶٫
۲-ابن فارس، مقائیس اللغه ، مصر، مکتبه المصطفی البابی المجلسی، ۱۳۸۹ ق. ج ۳٫
۳-البحرانی ، ابومحمد الحسن، قم، مؤسسه نشر اسلامی، ۱۴۰۴ ق.
۴-ابن جمعه عروسی حویزی، عبدعلی (علامه حویزی)، تفسیر نور الثقلین، قم، دارالکتب العلمیه، ۱۳۸۲ ق، ج ۴٫
۵-ابن حسن حر عاملی، محمد عاملی، محمد، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت (ع).
۶-رازی، فخر، تفسیر کبیر، بیروت ، دارالحیاء التراث العربی، بی تا، ج ۲۵٫
۷-عبدالحسن غفار ، عبدالرسول ، المرأه المعاصر ، مطبعه القهر، ۱۴۰۴ ق.
۸-مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار ، بیروت – لبنان، مؤسسه الوفاء ، ۱۹۸۳ م، مجلدات ۷ و ۷۵ و ۱۰۰ و ۱۰۳٫
ب – کتب فارسی:
۹- آصفی، آصفه، خانواده و تربیت در ایران، تهران، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، بی تا.
۱۰- آیت الله زاده، محمدباقر، ازدواج و طلاق در اسلام و سایر ادیان ، تهران، نشر دکتر مجید حائری؛ بهار ۱۳۶۴٫
۱۱- آذربایجانی، مسعود، دیگران ، روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، پژوهشکده موزه و دانشگاه (سمت)، بی جا، ۱۳۸۲٫
۱۲- اسکندری، محمدحسین ، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی؛ بهار ۱۳۸۳، ج ۲٫
مقدمه:
یکی از مسائلی که همواره ذهن نگارنده را به خود مشغول می‌داشت این بود که سرزمین‌هایی که زمانی جزو قلمرو ایران محسوب می‌شدند و نامهای فارسی اجزاء جغرافیایی آنها در کتب و متون تاریخی و ادبی این کشور مؤید چنان تعلقی می‌باشد، چگونه از این کشور جدا شده و سرنوشتی سوای ـ ایران به مفهوم سیاسی متداول امروزی‌اش ـ پیدا کردند. نامهایی چون رودکورایاکر که یادگار و یادآور نام کورش پادشاه بزرگ هخامنشی است، نامهای دربند، گنجه و بخصوص نام اخیر که یادآور شاعر پارسی‌گوی نظامی گنجه‌ای است از جمله نامهایی می‌باشند که هر ایرانی ـ حتی با سواد اندک و بدون اطلاعات تاریخی ـ با شنیدن آن احساس بیگانگی نسبت به آنها نکرده و اگر بداند ـ که غالبا می‌دانند ـ آن سرزمین‌ها دیگر متعلق به ایران نیست بر از دست رفتن آنها حسرت می‌خورد.
از زمانی که نگارنده دانشجوی مقطع کارشناسی بود، براین مطلب واقف شد که از ابتدای حکومت خاندان قاجار، مخصوصاً از زمان فتحعلیشاه ضعف قوای سیاسی، نظامی و اقتصادی ایران در مقابل دول غربی روشن شد. اگرچه زمینه آن ضعف در گذشته فراهم شده بود) و از آن پس تدریجاً و عملاً و رسماً قسمتهایی از قلمرو تاریخی این کشور از آن جدا شده و در تنظیم روابط خود با دول اروپایی دچار خودباختگی و پذیرش قراردادهایی شد که ناشی از بی‌اطلاعی از اوضاع جهانی و سیاستهای دولت‌های خارجی بود و استقلال سیاسی، نظامی، اقتصادی و حقوقی ایران را خدشه‌دار کرد.
فهرست
عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه
۱ـ مقدمه…………………………………………………………………………………………… ۲
۲ـ مسأله اصلی…………………………………………………………………………………. ۳
۳ـ سوالات و فرضیات پژوهش……………………………………………………………. ۳
۴ـ روش تحقیق………………………………………………………………………………….. ۳
۵ـ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………… ۴
۶ـ پیشینه و ادبیات تحقیق……………………………………………………………………. ۵
۷ـ شناخت و نقد منابع………………………………………………………………………… ۶
۸ـ ساماندهی تحقیق………………………………………………………………………… ۱۲
بخش اول:
۱ـ روابط ایران و اروپا در دوره صفویه، افشاریه و زندیه (انگلیس، فرانسه، روسیه)
فصل اول:
۱ـ۱ـ روابط ایران و انگلیس در دوره صفویه، افشاریه و زندیه:
۱ـ۱ـ۱ـ آغاز روابط ایران و انگلیس در دوره صفویه…………………….. ۱۹
۱ـ۱ـ۲ـ سفارت شرلی به اروپا…………………………………………………….. ۲۳
۱ـ۱ـ۳ـ اتحاد ایران و انگلیس علیه پرتغالیها و تصرف هرمز…………… ۲۷
۱ـ۱ـ۴ـ روابط ایران و انگلیس پس از مرگ شاه عباس…………………… ۳۰
۱ـ۱ـ۵ـ شاه عباس ثانی و شاه سلیمان…………………………………………. ۳۳
۱ـ۱ـ۶ـ روابط ایران و انگلیس در اواخر پادشاهی صفویه………………. ۳۴
۱ـ۱ـ۷ـ روابط ایران و انگلیس در دوره افشاریه……………………………. ۳۶
۱ـ۱ـ۸ـ روابط ایران و انگلستان در دوره زندیه…………………………….. ۳۸
فصل دوم:
۱ـ۲ـ روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه، افشاریه و زندیه:
۱ـ۲ـ۱ـ آغاز روابط ایران و فرانسه در دوره صفویه:……………………. ۴۶
عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه
۱ـ۲ـ۲ـ روابط ایران و فرانسه در دوره شاه سلطان حسین……………. ۵۵
۱ـ۲ـ۳ـ مقدمات قرارداد ۱۷۰۸…………………………………………………….. ۵۶
۱ـ۲ـ۴ـ سفارت فابر……………………………………………………………………. ۵۶
۱ـ۲ـ۵ـ سفارت میشل و عقد قرارداد ۱۷۰۸…………………………………… ۵۷
۱ـ۲ـ۶ـ سفارت محمدرضا بیک و نقش فرانسه در ایران پس از سقوط اصفهان ۶۲
۱ـ۲ـ۷ـ روابط ایران و فرانسه در دوره افشاریه…………………………… ۶۹
۱ـ۲ـ۸ـ روابط ایران و فرانسه در دوره زندیه………………………………. ۷۴
فصل سوم
۱ـ۳ـ روابط ایران و روسیه در دوره صفویه، افشاریه و زندیه:
۱ـ۳ـ۱ـ روابط ایران و روسیه در دوره صفویه…………………………….. ۷۸
۱ـ۳ـ۲ـ روابط ایران و روسیه پس از شاه عباس اول…………………….. ۹۰
۱ـ۳ـ۳ـ روابط ایران و روسیه در زمان شاه سلطان حسین…………….. ۹۶
۱ـ۳ـ۴ـ سفارت اسرائیل اری و آرتمی والنسکی…………………………….. ۹۸
۱ـ۳ـ۵ـ روابط ایران و روسیه در دوره افشاریه…………………………. ۱۰۳
۱ـ۳ـ۶ـ روابط ایران و روسیه در دوره زندیه…………………………….. ۱۱۰
بخش دوم:
۲ـ جایگاه ایران در رقابتهای اروپایی اوایل قرن نوزدهم (انگلیس، فرانسه و روسیه)
فصل اول:
۲ـ۱ـ اوضاع اروپا و کشیده شدن ایران به دایره سیاست بین‌المللی
۲ـ۱ـ۱ـ تحولات اروپا در قرون هیجدهم و نوزدهم:……………………… ۱۱۵
۲ـ۱ـ۲ـ انقلاب صنعتی………………………………………………………………. ۱۱۵
۲ـ۱ـ۳ـ علل و نتایج انقلاب صنعتی……………………………………………… ۱۱۵
۲ـ۱ـ۴ـ اوضاع اروپا در قرن هیجدهم………………………………………… ۱۲۰
عنوان ………………………………………………………………………………………. صفحه
۲ـ۱ـ۵ـ اوضاع اروپا در اواخر قرن ۱۸………………………………………. ۱۲۲
۲ـ۱ـ۶ـ ناپلئون و مصر…………………………………………………………….. ۱۲۴
۲ـ۱ـ۷ـ سیاست خارجی ناپلئون…………………………………………………. ۱۲۶
۲ـ۱ـ۸ـ از انقلاب فرانسه تا قتل تزار پل اول……………………………….. ۱۳۱
۲ـ۱ـ۹ـ از جلوس الکساندر تا عقد قرارداد تیلسیت……………………….. ۱۳۹
۲ـ۱ـ۱۰ـ از قرارداد تیلسیت تا کنگره وین…………………………………… ۱۵۱
فصل دوم:
۲ـ۲ـ سیاست خارجی ایران از سقوط اصفهان تا اواخر دوره فتحعلیشاه
۲ـ۲ـ۱ـ از سقوط اصفهان تا فتحعلیشاه………………………………………. ۱۶۶
۲ـ۲ـ۲ـ تحولات سیاسی ایران در اوایل دوره قاجاریه………………….. ۱۷۹
فصل سوم:
۲ـ۳ـ دخالت کشورهای اروپایی در اوضاع سیاسی ایران (فرانسه، انگلیس و روسیه)
۲ـ۳ـ۱ـ دوره دخالت فرانسه در اوضاع سیاسی ایران………………….. ۱۹۱
۲ـ۳ـ۲ـ جایگاه انگلستان در جنگهای ایران و روسیه…………………… ۲۰۷
۲ـ۳ـ۳ـ مذاکرات و شکست اصلاندوز………………………………………… ۲۱۷
۲ـ۳ـ۴ـ عهدنامه گلستان و پذیرش صلح……………………………………… ۲۲۳
۲ـ۳ـ۵ـ دوره دوم جنگهای ایران و روسیه………………………………… ۲۳۲
۲ـ۳ـ۶ـ نتیجه…………………………………………………………………………… ۲۳۶
منابع:
[۱] ناسخ‌التواریخ قاجاریه، ج۱، ص۲۳۳، تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران نفیسی، ج۲، پیشین، ص۱۶۵
[۱] ناسخ التواریخ قاجاریه، ج۱، ص۲۳۳
[۱] مستوفی، انصاری، میرزا مسعود: تاریخ زندگانی عباس میرزا نایب‌السلطنه، به کوشش محمد گلبن، کتابخانه مستوفی، تهران ۱۳۴۹ ش. ص۸۶-۸۵
[۱] قائم مقامی، جهانگیر (گردآورنده): نامه‌های سیاسی و تاریخی سیدالوزراء قائم مقام فراهانی، دانشگاه ملی ایران، تهران ۱۳۵۸ ش. ص۱۴۱-۱۳۹
[۱] جهانگیر میرزا، تاریخ نو، پیشین، ص۱۱۰
[۱] هدایت، رضاقلی‌خان، پیشین، ص ۶۸۴-۶۹۵ به بعد، مستوفی، انصاری، تاریخ زندگانی عباس میرزا، پیشین، ص۱۱۱-۱۰۵۱۴۷
چکیده:
در نوشته حاضر مطالبی درباره تاریخ زندگانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) قبل و بعد از بعثت در چندین فصل به نگارش در آمده است که هر فصل زیر مجموعه‌های خاص به خود را دارد که عبارتند از:
فصل نخست در مورد میلاد و کودکی پیامبر (صلی الله علیه و آله) می باشد که شامل وقوع حوادث شب میلاد آن حضرت، سال و ماه و روز تولد آن حضرت و دوران شیرخوارگی و سفرهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) به یثرب و شام است که مطالعه تاریخ زندگی چنین مرد بزرگی، از جمله حوادث تولد آن حضرت و صحنه های غم انگیز دیگری که در دوران کودکی آن حضرت رخ داد چیزهای بسیار زیادی می تواند به ما بیاموزد.
فصل دوم شامل دوران جوانی آن حضرت می شود که عبارت از عواطف آن حضرت در دوران جوانی و جنگهای فجار و پیمان حلف الفضول و شبانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است که مطالعه این دوره از زندگی آن حضرت بردباری و صبوری در برابر سختی ها و مصائب را به هر انسانی می آموزد.
فصل سوم دوره ازدواج تا بعثت آن حضرت را در برمی گیرد که شامل پیشنهاد ازدواج، کیفیت خواستگاری، آیین پیامبر قبل و بعد از بعثت می باشد.
فصل چهارم پژوهش دوران بعثت تا هجرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را در برمی گیرد که شامل رفتن پیامبر به غار حرا و آغاز وحی، نخستین زن و مرد مسلمان، دعوتهای پیامبر که شامل دعوت سری، دعوت خویشاوندان و دعوت عمومی می باشد و آزار و شکنجه هایی که مشرکان قریش بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) و دیگر مسلمانان وارد می کردند که این فصل صحنه های پر ابهت و اسرارآمیزی مانند نزول وحی و به دنبال آن مقاومت عجیب و سرسختانه سیزده ساله پیامبر(صلی الله علیه و آله) و یاران معدود او، در راه نشر آیین اسلام در مکه و مبارزه با بت پرستی می باشد.
فصل پنجم دوران هجرت تا وفات آن حضرت را شامل می شود که عبارت از هجرت به حبشه،شعب ابی طالب،وفات دو عزیز بزرگوار(ابوطالب وحضرت خدیجه(سلام الله علیها)) پیمان های عقبه اول و دوم، مهاجرت به مدینه و حوادث و رویدادهای از سال اول تا سال یازدهم و وفات آن حضرت می باشد که صحنه‌های پرهیجان و پرحادثه ای است که هر کدام نمونه ای از عالیترین فداکاریها و هدفها، در راه کوبیدن انواع مظاهر بت پرستی، در راه مبارزه با تبعیضات ناروا و نژادپرستی و هرگونه استعمار و استثمار بشر به وسیله بشر محسوب می شود.
فهرست مطالب
|
عنوان |
صفحه |
|
مقدمه کلیات تعریف و تبیین موضوع ضرورت و اهمیت موضوع فوائد و اهداف تحقیق پیشینه تحقیق سوال های تحقیق روش تحقیق ساختار تحقیق کلید واژه ها محدودیت و موانع تحقیق فصل اول میلاد و کودکی پیامبر وقوع حوادث در شب میلاد پیامبر سال و ماه و روز ولادت پیامبر اقوال مهم در مورد روز ولادت پیامبر پدر و مادر پیامیر القاب پیامبر دوران شیرخوارگی پیامبر بازگشت به آغوش خانواده سفر به یثرب و مرگ مادر مرگ عبدالمطلب و سفر به شام خاطره ای از دوران کودکی پیامبر |
۱ ۳ ۳ ۴ ۴ ۵ ۵ ۶ ۷ ۹ ۱۰ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۲۰ ۲۰ ۲۴ ۲۶ |
|
عنوان |
صفحه |
|
فصل دوم دوران جوانی پیامبر دوران جوانی و عواطف او در این دوران جنگ های فجار پیمان جوانمردان شبانی پیامبر سفر دوم پیامبر به شام |
۲۸ ۲۹ ۳۱ ۳۳ ۳۴ |
|
فصل سوم ازدواج تا بعثت پیشنهاد ازدواج کیفیت خواستگاری حاصل ازدواج پیامبر با حضرت خدیجه زید بن حارثه پسرخوانده رسول خدا تدبیر پیامبر در نصب حجر الاسود امین قریش،حضرت علی(علیه السلام)را به خانه خود برد آئین پیامبر قبل از بعثت |
۳۶ ۳۷ ۳۹ ۴۰ ۴۱ ۴۲ ۴۴ |
|
فصل چهارم بعثت تا هجرت بعثت حضرت محمد(ص) در آستانه بعثت امین قریش در غار حرا و آغاز وحی دنباله نزول وحی انقطاع وحی نخستین زن و مرد مسلمان دعوت سری |
۴۷ ۴۸ ۴۹ ۵۲ ۵۳ ۵۵ ۵۷ |
|
عنوان |
صفحه |
|
دعوت خویشاوندان دعوت عمومی تطمیع قریش شروع آزار و اذیت قریش بر پیامبر و دیگر مسلمانان |
۵۹ ۶۰ ۶۳ ۶۵ |
|
فصل پنجم هجرت تا وفات هجرت به حبشه نقشه هایی بر ضد پیامبر شعب ابی طالب وفات ابوطالب وفات حضرت خدیجه معراج پیامبر سفری به طائف دعوت سران قبائل با اسلام نخستین پیمان عقبه دومین بیعت عقبه مهاجرت به مدینه حوادث سال اول هجرت حوادث سال دوم هجرت حوادث سال سوم هجرت حوادث سال چهارم هجرت حوادث سال پنجم هجرت حوادث سال ششم هجرت حوادث سال هفتم هجرت |
۶۹ ۷۲ ۷۹ ۸۱ ۸۲ ۸۳ ۸۶ ۸۹ ۹۰ ۹۱ ۹۴ ۹۹ ۱۰۳ ۱۱۲ ۱۱۳ ۱۱۵ ۱۱۹ ۱۲۴ |
|
عنوان |
صفحه |
|
حوادث سال هشتم هجرت حوادث سال نهم هجرت حوادث سال دهم هجرت رویداد سال یازدهم هجرت پرواز تا ملکوت |
۱۲۶ ۱۳۳ ۱۳۴ ۱۴۱ ۱۴۳ |
فهرست منابع و ماخذ
۱- قرآن مجید
۲- ابن هشام، ابی محمد عبدالملک بن هشام، سیره ابن هشام، ج۱ و ۲، بیروت دار احیاء التراث العربی، بی تا.
۳- ارزیده،محمدعلی،خلاصه نهج الفصاحه همراه با شرح زندگانی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، چاپ نشر، انتشارات موسوی، مرداد ۱۳۶۱، بی جا.
۴- استرآبادی، احمدبن تاج الدین، آثار احمدی (تاریخ زندگانی پیامبر اسلام و ائمه اطهار (علیهم السلام)، به کوشش میرهاشم محدث، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب، انتشارات قبله، چاپ اول، ۱۳۷۴٫
۵- امین زاده، محمدرضا، روی نگار، قم، دفتر نشر برگزیده، چاپخانه سلمان فارسی، چاپ اول، تابستان ۱۳۷۴٫
۶- امینی، ابراهیم، پیامبری و پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، قم، چاپ چاپخانه دفتر تبلیغات اسلامی، موسسه بوستان کتاب قم (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ اول، ۱۳۸۴٫
چکیده:
در نوشته حاضر مطالبی درباره تاریخ زندگانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) قبل و بعد از بعثت در چندین فصل به نگارش در آمده است که هر فصل زیر مجموعه‌های خاص به خود را دارد که عبارتند از:
فصل نخست در مورد میلاد و کودکی پیامبر (صلی الله علیه و آله) می باشد که شامل وقوع حوادث شب میلاد آن حضرت، سال و ماه و روز تولد آن حضرت و دوران شیرخوارگی و سفرهای پیامبر (صلی الله علیه و آله) به یثرب و شام است که مطالعه تاریخ زندگی چنین مرد بزرگی، از جمله حوادث تولد آن حضرت و صحنه های غم انگیز دیگری که در دوران کودکی آن حضرت رخ داد چیزهای بسیار زیادی می تواند به ما بیاموزد.
فصل دوم شامل دوران جوانی آن حضرت می شود که عبارت از عواطف آن حضرت در دوران جوانی و جنگهای فجار و پیمان حلف الفضول و شبانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است که مطالعه این دوره از زندگی آن حضرت بردباری و صبوری در برابر سختی ها و مصائب را به هر انسانی می آموزد.
فصل سوم دوره ازدواج تا بعثت آن حضرت را در برمی گیرد که شامل پیشنهاد ازدواج، کیفیت خواستگاری، آیین پیامبر قبل و بعد از بعثت می باشد.
فصل چهارم پژوهش دوران بعثت تا هجرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را در برمی گیرد که شامل رفتن پیامبر به غار حرا و آغاز وحی، نخستین زن و مرد مسلمان، دعوتهای پیامبر که شامل دعوت سری، دعوت خویشاوندان و دعوت عمومی می باشد و آزار و شکنجه هایی که مشرکان قریش بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) و دیگر مسلمانان وارد می کردند که این فصل صحنه های پر ابهت و اسرارآمیزی مانند نزول وحی و به دنبال آن مقاومت عجیب و سرسختانه سیزده ساله پیامبر(صلی الله علیه و آله) و یاران معدود او، در راه نشر آیین اسلام در مکه و مبارزه با بت پرستی می باشد.
فصل پنجم دوران هجرت تا وفات آن حضرت را شامل می شود که عبارت از هجرت به حبشه،شعب ابی طالب،وفات دو عزیز بزرگوار(ابوطالب وحضرت خدیجه(سلام الله علیها)) پیمان های عقبه اول و دوم، مهاجرت به مدینه و حوادث و رویدادهای از سال اول تا سال یازدهم و وفات آن حضرت می باشد که صحنه‌های پرهیجان و پرحادثه ای است که هر کدام نمونه ای از عالیترین فداکاریها و هدفها، در راه کوبیدن انواع مظاهر بت پرستی، در راه مبارزه با تبعیضات ناروا و نژادپرستی و هرگونه استعمار و استثمار بشر به وسیله بشر محسوب می شود.
فهرست مطالب
|
عنوان |
صفحه |
|
مقدمه کلیات تعریف و تبیین موضوع ضرورت و اهمیت موضوع فوائد و اهداف تحقیق پیشینه تحقیق سوال های تحقیق روش تحقیق ساختار تحقیق کلید واژه ها محدودیت و موانع تحقیق فصل اول میلاد و کودکی پیامبر وقوع حوادث در شب میلاد پیامبر سال و ماه و روز ولادت پیامبر اقوال مهم در مورد روز ولادت پیامبر پدر و مادر پیامیر القاب پیامبر دوران شیرخوارگی پیامبر بازگشت به آغوش خانواده سفر به یثرب و مرگ مادر مرگ عبدالمطلب و سفر به شام خاطره ای از دوران کودکی پیامبر |
۱
۳ ۳ ۴ ۴ ۵ ۵ ۶ ۷ ۹
۱۰ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۲۰ ۲۰ ۲۴ ۲۶ |
|
عنوان |
صفحه |
|
فصل دوم دوران جوانی پیامبر دوران جوانی و عواطف او در این دوران جنگ های فجار پیمان جوانمردان شبانی پیامبر سفر دوم پیامبر به شام |
۲۸ ۲۹ ۳۱ ۳۳ ۳۴ |
|
فصل سوم ازدواج تا بعثت پیشنهاد ازدواج کیفیت خواستگاری حاصل ازدواج پیامبر با حضرت خدیجه زید بن حارثه پسرخوانده رسول خدا تدبیر پیامبر در نصب حجر الاسود امین قریش،حضرت علی(علیه السلام)را به خانه خود برد آئین پیامبر قبل از بعثت |
۳۶ ۳۷ ۳۹ ۴۰ ۴۱ ۴۲ ۴۴ |
|
فصل چهارم بعثت تا هجرت بعثت حضرت محمد(ص) در آستانه بعثت امین قریش در غار حرا و آغاز وحی دنباله نزول وحی انقطاع وحی نخستین زن و مرد مسلمان دعوت سری |
۴۷ ۴۸ ۴۹ ۵۲ ۵۳ ۵۵ ۵۷ |
|
عنوان |
صفحه |
|
دعوت خویشاوندان دعوت عمومی تطمیع قریش شروع آزار و اذیت قریش بر پیامبر و دیگر مسلمانان |
۵۹ ۶۰ ۶۳ ۶۵ |
|
فصل پنجم هجرت تا وفات هجرت به حبشه نقشه هایی بر ضد پیامبر شعب ابی طالب وفات ابوطالب وفات حضرت خدیجه معراج پیامبر سفری به طائف دعوت سران قبائل با اسلام نخستین پیمان عقبه دومین بیعت عقبه مهاجرت به مدینه حوادث سال اول هجرت حوادث سال دوم هجرت حوادث سال سوم هجرت حوادث سال چهارم هجرت حوادث سال پنجم هجرت حوادث سال ششم هجرت حوادث سال هفتم هجرت |
۶۹ ۷۲ ۷۹ ۸۱ ۸۲ ۸۳ ۸۶ ۸۹ ۹۰ ۹۱ ۹۴ ۹۹ ۱۰۳ ۱۱۲ ۱۱۳ ۱۱۵ ۱۱۹ ۱۲۴ |
|
عنوان |
صفحه |
|
حوادث سال هشتم هجرت حوادث سال نهم هجرت حوادث سال دهم هجرت رویداد سال یازدهم هجرت پرواز تا ملکوت |
۱۲۶ ۱۳۳ ۱۳۴ ۱۴۱ ۱۴۳ |
فهرست منابع و ماخذ
۱- قرآن مجید
۲- ابن هشام، ابی محمد عبدالملک بن هشام، سیره ابن هشام، ج۱ و ۲، بیروت دار احیاء التراث العربی، بی تا.
۳- ارزیده،محمدعلی،خلاصه نهج الفصاحه همراه با شرح زندگانی محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)، چاپ نشر، انتشارات موسوی، مرداد ۱۳۶۱، بی جا.
۴- استرآبادی، احمدبن تاج الدین، آثار احمدی (تاریخ زندگانی پیامبر اسلام و ائمه اطهار (علیهم السلام)، به کوشش میرهاشم محدث، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب، انتشارات قبله، چاپ اول، ۱۳۷۴٫
۵- امین زاده، محمدرضا، روی نگار، قم، دفتر نشر برگزیده، چاپخانه سلمان فارسی، چاپ اول، تابستان ۱۳۷۴٫
۶- امینی، ابراهیم، پیامبری و پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، قم، چاپ چاپخانه دفتر تبلیغات اسلامی، موسسه بوستان کتاب قم (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ اول، ۱۳۸۴٫
چکیده
پایان نامه حاضر می کوشد شکل گیری و گسترش نظام حکومتی ایران دوره ای ساسانی را از سال ۲۲۶تا ۴۲۰ میلادی روشن سازد.محور این تحقیق توصیفی است پیرامون بخش های قضایی و اداری دیوانسالاری ساسانی. در این میان ، مقام های مربوط به این نظام مورد توجه قرار گرفته اند .فصل اول تحقیق که حکم مدخل را دارد ،روند قدرت یابی و استقرار حکومت ساسانی را در دوره ای اردشیر بابکان مورد بررسی قرارمی دهد ؛ سال های کوشش او در برقراری پیوندهای نزدیک میان دین و حکومت و به عبارت بهتر ، اتخاذ شکلی یگانه از دین به عنوان دین رسمی ، در جریان این روند مورد بحث قرار گرفته است . فصل دوم ،جزئیات مربوط به طبقات اجتماعی در این دوره گردآوری و تحلیل شده اند ، درفصل سوم تصویری کلی از نظام دیوانی ساسانیان ارائه می کند. فصل چهارم مشاغل دیوانی و درباری دیوانسالاری ساسانی را مورد بررسی قرار می دهد . بالاخره ،در فصل پایانی ،شخصیت های برجسته ای که در دیوانسالاری ساسانی ایفای نقش کردهاند ، مورد شناسای و تحقیق قرار گرفته اند .
روش تحقیق به کار رفته در این بررسی بیش از هر چیز روش کتابخانه ای است .داده های این بررسی از متن های نوشتاری گردآوری شده اند . در ارائه ای این داده ها از شیوه ی توصیفی – تحلیلی استفاده شده است و در مواقع لزوم ،کوشش شده است مباحث متناقض مورد تحلیل نیز قرار گیرند.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
معرفی ۹
فصل اول: تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت و اتحاد دین و دولت ۱۹
۱-۱ساسانیان ادامه دهنده را هخامنشیان ۲۰
۲-۱ تلاش اردشیر در جهت تشکیل حکومت ۲۴
۳-۱ اتحاد دین و دولت در عصر ساسانیان ۲۷
فصل دوم: مروری بر طبقات اجتماعی در عصر ساسانیان ۳۲
۱-۲ تعریف طبقه اجتماعی ۳۳
۲-۲ طبقات ۳۴
۳-۲ طبقه ۳۷
۱-۳-۲ ۴۵
۲-۳-۲ موبدان ۴۸
۳-۳-۲ ۵۱
۴-۳-۲ زوت و ۵۳
۵-۳-۲ ۵۴
۴-۲ طبقه ۵۴
۱-۴-۲ وظیفه ۵۷
۲-۴-۲ تقسیم طبقات جنگجویان ۵۷
۱-۲-۴-۲ سواره ۵۷
۲-۲-۴-۲- جایگاه سواره نظام ۵۸
۲-۲-۴-۲ پیاده ۶۰
۵-۲ طبقه کشاورزان و صنعتگران ۶۱
۱-۵-۲- طبقه ۶۵
۲-۵-۲-طبقه ۶۷
فصل سوم: نظام دیوانی در عصر ساسانیان ۶۸
۱-۳ شناخت سازمان‌های داخلی دوره ساسانیان ۶۹
۲-۳- ۷۳
۱-۲-۳ پیدایش ۷۵
۳-۳ دیوان ریاست طبقات جامعه ۷۷
۱-۳-۳ وزرگ فرمذار یا بزرگ فرمذار ۷۸
۲-۳-۳وظایف و اختیارات ۸۳
۴-۳ دیوان ۸۴
۱-۴-۳ ایران ۸۶
۲-۴-۳ ارتشیاران ۸۹
۳-۴-۳ ۹۰
۵-۳ دیوان دادرسی (داد) ۹۳
۱-۵-۳ ارزش داد و ۹۶
۲-۵-۳ منشاء قوانین در عصر ساسانیان ۹۸
۳-۵-۳ حوزه ۹۹
۴-۵-۳ ادّله اثبات دعوی ۱۰۰
۵-۵-۳ پادشاه در منصب قضاوت ۱۰۲
۶-۵-۳ روحانیون در منصب قضاوت ۱۰۳
۶-۳ دیوان رسایل (دیوان دبیران) ۱۰۵
۷-۳ طبقه‌ی متستخدمین ادارات (دبیران) ۱۰۶
۱-۷-۳ ۱۰۹
۲-۷-۳ ایران دبیربد(دبیر بد) ۱۱۰
۳-۷-۳ اهمیت دبیران و دیدگاه شاهان به دبیران ۱۱۱
۴-۷-۳ چگونگی برگزیدن دبیران ۱۱۴
۵-۷-۳ وظایف دبیران ۱۱۶
۶-۷-۳ اصناف دبیران ۱۱۹
۱-۸-۳ دین ۱۱۹
۸-۲–۳ دبیران دیوان خراج ۱۲۰
۳-۸-۳ گذک آمار دبیر ۱۲۱
۴-۸-۳ واسپوهرگان آمازکار ۱۲۱
۵-۸-۳ روانیگان دبیر ۱۲۱
۶-۸-۳ آذربادگان ۱۲۱
۷-۸-۳ گنج آمار دبیر ۱۲۲
۹-۳ دیوان سرای شمره یا دیوان استیفا (اداره مالیه) ۱۲۲
۱۰-۳ دیوان ۱۲۳
۱-۱۰-۳ خسرو انوشیروان و اصلاح نظام مالیاتی ۱۲۵
۲-۱۰-۳ واستر پوشان سالار ۱۲۶
۳-۱۰-۳ آمار کار(آمارگر ) ۱۲۸
۴-۱۰-۳ ۱۲۹
۱-۴-۱۰-۳ جایگاه دهقانان ۱۳۲
۱۱-۳ دیوان درآمدهای کل کشور ۱۳۳
۱۲-۳ دیوان ۱۳۴
۱۳-۳ گهبذ و ضرب مسکوکات ۱۳۵
۱۴-۳ دیوان آتشکده‌ها ۱۳۶
۱۵-۳ دیوان ۱۳۷
۱۶-۳ دیوان اشراف ۱۴۱
۱۷-۳ دیوان ایران ۱۴۲
۱۸-۳ دیوان مهرشاهی (دیوان خاتم ) ۱۴۳
۱۹-۳ دیوان احشام ۱۴۴
۱-۱۹-۳ آخور آمار دبیر – آخورسالار ۱۴۵
۲۰-۳ دیوان ویژگان ۱۴۶
۲۱-۳ دیوان ۱۴۷
۲۲-۳ دیوان کستبزود (دیوان آب) ۱۴۸
۱-۲۲-۳ وظیفه‌ی دیوان آب ۱۴۹
۲۳-۳ دیوان جامه ۱۵۰
۲۴- ۳ ایران درستبد ۱۵۰
فصل چهارم :مشاغل دیوانی و درباری ۱۵۲
۱-۴مشاغل ۱۵۳
۲-۴ ۱۵۴
۱۵۵۱-۲-۴ وظیفه متقابل شاهان و پادشاهان ۱۵۶
۳-۴ ۱۵۷
۴-۴ ۱۵۹
۵-۴ ۱۶۱
۶-۴ ۱۶۲
۷-۴ ۱۶۴
۸-۴ ۱۶۵
۹-۴ آموزگاران اسواران ۱۶۶
۱۰-۴ دریوشان جادگ گو و دادور (مدافع درویشان و دادور) ۱۶۷
۱۱-۴ خرم ۱۶۷
۱۲-۴ پشتیگبان سالار ۱۶۹
۱۳-۴ ۱۷۰
۱۴-۴ ۱۷۱
۱۵-۴ ۱۷۲
۱۶-۴ ۱۷۳
۱۷-۴ دیده‌بان سلطنتی ۱۷۴
۱۸-۴ ۱۷۴
۱۹-۴ ۱۷۵
۲۰-۴ ۱۷۵
۲۱-۴ ۱۷۶
۲۲-۴ ۱۷۶
۲۳-۴ آیین ۱۷۶
۲۴-۴ ۱۷۷
۲۵-۴ کیروگ بد ( هنربد ) ۱۷۷
فصل پنجم شخصیت‌های برجسته دوره ساسانیان ۱۷۹
۱-۵ تنسر در ۱۸۰
۱۸۲۲-۱-۵ تنسر شخصیتی تاریخی ۱۸۴
۲-۵ ۱۸۶
۱-۲-۵ تنسر و ۱۸۸
۳-۵ کرتیر و تقویت روحانیت زرتشتی ۱۹۲
۱-۳-۵ ۱۹۳
۲-۳- ۵ کرتیر و شاپور یکم و ترقی مقام وی در شاهان بعدی ۱۹۵
۳-۳-۵ کریتر و کتیبه‌های وی ۱۹۹
۴-۵ آذرپاد ۲۰۶
۵-۵ ۲۱۰
نتیجه &nbs
چکیده
آنچه پیش روی شما خواننده عزیز قرار دارد مطالبی پیرامون اهداف بعثت انبیاء وپیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) است که در چهار فصل به رشته تحریر در آمده است.
فصل نخست: در ارتباط با هدف آفرینش جهان وهمچنین هدف آفرینش انسان از دیدگاه آیات وروایات مطالبی به طور مختصر بیان شده است.
به نظر بنده تا هدف خلقت مشخص نشود، در مورد اهداف بعثت انبیا (علیهم السلام) و پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) نمی توان مطالبی را بیان نمود به خاطر اینکه هدف بعثت انبیاء(علیهم السلام) مطابق با هدف خلقت بوده و در واقع انبیاء(علیهم السلام) و به عنوان چراغ هدایتی هستند که انسان ها را در مسیر رسیدن به هدف خلقت که همان قرب الهی است راهنمایی کنند.
فصل دوم: در ابتدای این فصل به علت ارزش وجودی انبیاء(علیهم السلام) مطالبی در مورد فلسفه وجودی پیامبران(علیهم السلام) وخصوصیات و امتیازات ایشان نسبت به سایر انسان ها بیان شده است، سپس در مورد نبوت و رسالت این که چه فرقی میان نبی و رسول وجود دارد وطبقات آنها بحث شده و در ادامه همین فصل به بررسی مساله وحی و معجزه که مختص پیامبران (علیهم السلام) می‌باشد پرداخته ایم.
فصل سوم: مسلماً خداوند متعال از بعثت انبیاء(علیهم السلام) هدفی داشته که حدود صدو بیست و چهار هزار انبیاء(علیهم السلام) را برای هدایت بشر مبعوث نموده است. و به علت اهمیت بحث در این فصل در مورد اهداف بعثت انبیاء(علیهم السلام) به طور مفصل بحث و بررسی نموده ایم که در ابتدای فصل فلسفه بعثت انبیاء (علیهم السلام) مورد بررسی قرار گرفته، یعنی در واقع چه عاملی باعث شده که خداوند افرادی را به عنوان پیامبر به سوی بشر مبعوث کند.
در ادامه لزوم بعثت پیغمبران از نظر وضع قوانین و از نظر تعلیم وتربیت بیان شده است، زیرا بشر عادی بدون منبع وحی قادر به پیمودن مسیر تکامل نمی باشد. ودر انتها نظر قرآن- که کتابی انسان ساز و وحی آسمانی است- را در مورد اهداف بعثت بیان نموده ایم تا با بیان دلیل محکم اهداف بعثت را مطرح کرده باشیم.
فصل چهارم: همانگونه که خداوند از بعثت انبیاء(علیهم السلام) هدفی داشته، از بعثت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) نیز هدفی دارد که او را به عنوان خاتم پیامبران بر بندگانش مبعوث نموده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه
فصل اول : هدف آفرینش
هدف از آفرینش جهان و انسان
نگاه قرآن و رویات به آفرینش انسان
فصل دوم : انبیاء و رسولان
فلسفه وجودی پیامبران
خصوصیات پیامبران
امتیازات پیامبران
نبوت و رسالت و طبقات آنها
بررسی مسئله وحی
معجزه ؛ گواهی پیامبری
فصل سوم : اهداف بعثت پیامبران(علیهم السلام)
فلسفه بعثت انبیاء
علت بعثت پیامبران و معجزات ایشان
لزوم بعثت پیامبران
اهداف بعثت از منظر قرآن
فلسفه نهایی بعثت
فصل چهارم : هدف از بعثت پیامبراعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )
امتیازات خاص پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )
برتری رسالت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم )
آئین پیامبر پیش از بعثت
اوضاع جهان قبل از بعثت
بعثت پیامبر اسلام
اهداف بعثت پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلم )
آثار بعثت
علت ختم نبوت
منابع و مآخذ
* قرآن کریم*
۱- اداره سیاسی ایدئولوژیک ارتش جمهوری اسلامی ایران، اصول عقاید۲ (نبوت)، خرداد ماه ۱۳۶۱٫
۲- ارشاد؛ علی اکبر، دانشنامه امام علی(ع)جلد ۳، اول،۱۳۸۰، مرکز نشر آثار پژوهشهای فرهنگی و اندیشه اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
۳- الهامی نیا، علی اصغر، غلام‌عباس طاهرزاده، اخلاق عبادی، مرکز تحقیقات اسلامی- نمایندگی ولی فقیه سپاه، افق فردا، چاپ دوم، پاییز ۱۳۷۹٫
۴- ارزیده، محمدعلی، خلاصه نهج الفصاحه، همراه با شرح زندگی حضرت محمد (ص)، انتشارات موسوی، چاپ نشر، اول، مرداد ۱۳۶۱٫
چکیده:
نقد جامعه‌شناسی برخلاف آنچه در نگاه نخست به نظر می‌آید، تنها بررسی تأثیر مستقیم رخدادهای اجتماعی مشخصی بر ادبیات یک دوره نیست و برخلاف بسیاری مکاتب دیگر نمی‌توان یک مقطع معین تاریخی و یک محدوده‌ی مشخص جغرافیایی و فرهنگی برای آن درنظر گرفت. بلکه در طول سال‌ها افت و خیزهای فراوانی را پشت سرگذاشته و با جریان‌های بسیار در پیوسته است.
یکی از مهمترین این جریان‌ها که پیوندی گسست‌ناپذیر با جامعه‌شناسی دارد، نقد فمنیستی است. بسیاری از منتقدان، فمنیسم را شاخه‌ای از نقد جامعه‌شناسی می‌دانند که در آن به جامعه از رهگذر امکانات و شرایطی می‌نگرد که همواره از زنان دریغ داشته شده است.
این رساله ابتدا به معرفی مشروح رویکرد جامعه‌شناسی می‌پردازد و ویژگیهای اصلی آن را جست و جو می‌کند و مهمترین گرایش‌های این گونه‌ی نقد ادبی را معرفی می‌کند. فصل دوم رمان سووشون را براساس شیوه‌های این رویکرد تحلیل می‌کند و مناسبات سووشون را با جامعه‌ای که در آن شکل گرفته و نیز جامعه‌ای که روایتش می‌کند مورد کنکاش قرار می‌دهد. در فصل سوم از رویکرد فمنیستی و نقد ادبی سخن میرود و در فصل پایانی سووشون از چشم‌انداز این رویکرد نوآیین و در حال شکل‌گیری بررسی می‌شود.
فهرست ۱
چکیده ۵
فصل اول ۶
معرفی رویکرد جامعه‌شناسی ۶
پیوندهای جامعه و ادبیات در نگاه نخستین ۷
چشم‌انداز تاریخی جامعه‌شناسی ادبیات ۱۰
هنر و جامعه: همزادان دیروز ۱۰
پیشینه‌ی گره خوردگی مطالعات ادبی با مسائل اجتماعی ۱۲
تکوین و تکامل جامعه‌شناسی ادبیات ۱۸
تأثیرها و امتزاج‌های جامعه‌شناسی ادبیات ۲۴
از نظریه‌ی ادبی جامعه‌شناختی تا جامعه‌شناسی نظریه‌های ادبی ۳۰
مارکسیسم و جامعه‌شناسی ادبیات ۳۲
مارکسیسم و نظریه‌ی ادبی ۳۵
مارکس و انگلس سرچشمه‌هایی پویان ۴۱
چند مفهـوم کلیـدی ۴۳
ج ـ تعهد و التزام ۴۹
د ـ رابطه‌ی دیالکتیکی هنر و جامعه ۵۳
جامعه و نویسنده ۵۶
روح زمانه و ذوق عمومی: ۵۷
نویسنده و روح زمانه: ۶۱
اثرپذیری جامعه از ادبیات: ۶۳
پیوند جامعه و ادبیات دربوته‌ی نقد: ۶۶
هـ ـ ایدئولوژی ۶۸
معرفی سه شخصیت شاخص در نقد جامعه‌شناسی ۸۲
ب) لوسین گلدمن و ساختارگرایی تکوینی ۸۸
ج ـ میخائیل باختین و منطق گفت و گویی ۹۹
پی‌نوشت‌ها و یادداشت‌های فصل اول ۱۱۰
بسی خون به طشت طلا، رنگ خورد ۱۲۲
سیاووش‌ها کشت افراسیاب ۱۲۲
فصل دوم ۱۲۲
نقد جامعه شناختی سووشون ۱۲۲
پیش درآمد ۱۲۳
بخش اول: سووشون در نخستین دیدار ۱۲۵
از آن سموم که از طرف بوستان بگذشت ۱۴۱
عجب که رنگ گلی هست و بوی نسترنی ۱۴۱
بخش دوم: روایتی پویان از جامعه‌ای در حال گذار و دگرگونی ۱۶۶
ج) جایگاه اجتماعی نویسنده ۲۱۰
۳٫ نسبت موقعیت اجتماعی رمان با زمان ۲۲۹
د) تعارض نقش آفرینی در خانواده و جامعه: ۲۳۳
بخش چهارم: تأمل در نسبت رمان و جامعه ۲۴۲
یادداشت‌ها و پی‌نوشت‌های فصل دوم ۳۱۳
فصل سوم ۳۳۳
معرفی رویکرد فمنیسم ۳۳۳
رویکرد فمنیستی نقد ادبی ۳۳۴
فمنیسم در قلمرو نقد ادبی ۳۴۷
بخش بندی نقد فمنیستی ۳۵۴
پی نوشت‌ها و یادداشت‌های فصل سوم ۳۶۳
فصل چهارم ۳۶۶
نقد فمنیستی سووشون ۳۶۶
ب) روایت نقادانه ۳۷۷
۳- نقد فمنیستی روایت: ۳۹۳
یادداشت‌ها و پی‌نوشت‌های فصل چهارم ۴۰۲
پیوست ۴۰۴
خلاصه‌ی سووشون ۴۰۵
منابع و مآخذ ۴۱۰
منابع و مآخذ
۱- آبادی باویل، محمد، ظرائف و طرائف، انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی، تبریز، ۱۳۵۷
۲- آریان‌پور، ا.ح، جامعه‌شناسی هنر، انجمن کتاب دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، چ۳، ۱۳۵۴
۳- آل احمد، جلال، در خدمت و خیانت روشنفکران، خوارزمی، چ۱، ۱۳۵۷
۴- ــــــــــــــــ، مثلاً شرح احوال (یک چاه و دوچاله)، رواق، بی‌تا
۵- ابن بطوطه، سفرنامه، ترجمه‌ی دکتر محمدعلی موحود، آگاه، چ۳، ۱۳۷۰
۶- احمدی، بابک، حقیقت و زیبایی، مرکز، ۱۳۷۴
۷- ـــــــــــــ، ساختار و تأویل متن، مرکز، ۱۳۷۰
۸- ــــــــــــ، ساختار و هرمنوتیک، گام نو، ۱۳۸۰
۹- اخوان ثالث، مهدی، از این اوستا، مروارید، چ۱، ۱۳۷۵
چنین گوید ابوالحسن عبدالله ابن المقفع، رحمه الله، پس از حمد باری، عز اسمه، و درود بر سید المرسلین، علیه الصلاه و السلام، که ایزد تبارک و تعالی بکمال قدرت و حکمت عالم را بیافرید، و آدمیان را بفضل و منت خویش عزیمت عقل و رجحان خرد از دیگر جانوران ممیز گردانید، زیرا که عقل بر اطلاق کلید خیرات و پای بند سعادات است، و مصالح معاش و معاد دوستکامی دنیا و رستگاری آخرت بدو باز بسته است. و آن دو نوع است : غریزی که ایزد جل جلاله ارزانی دارد؛ و مکتسب که از روی تجارب حاصل آید. و غریزی در مردم بمنزلت آتش است در چوب، و چنانکه ظهور آن بی ادوات آتش زدن ممکن نباشد اثر این بی تجربت و ممارست هم ظاهر نشود،
مقدمه
انسان موجودی است که دارای توانایی هایی است که به مدد استفاده از قدرت تعقل و تفکر میتواند به شکوفایی برسد. تربیت جامع و همه جانبه مستلزم بوجود آوردن شرایط مناسب برای رشد تمام ابعاد شخصیت انسان و شکوفا شدن تواناییها و استعدادهای بالقوه ای است که خدای مهربان در وجود انسان به صورت فطری قرار داده است. یکی از مهمترین مکانهای پرورش استعدادها و تواناییهای دانش آموزان خانه ی دوم آنها، مدرسه است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه……………………………………………………………………………………………………….. ۶
بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………. ۷
فرضیه………………………………………………………………………………………………………. ۷
توصیف وضعیت موجود…………………………………………………………………………….. ۸
اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………….. ۹
هدف و ضرورت انتخاب روش…………………………………………………………………….. ۹
فصل دوم- جمع آوری اطلاعات و شواهد
پیشینه ی تحقیق……………………………………………………………………………………….. ۱۲
اهداف فعالیت های غیر رسمی در مدرسه…………………………………………………… ۱۳
ویژگی های فعالیت های غیر رسمی در مدرسه……………………………………………. ۱۴
نگاهی به فعالیت های مکمل و فوق برنامه در چند کشور………………………………. ۱۴
فصل دوم – جمع‌آوری اطلاعات (شواهد ۲)
تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………….. ۲۲
انتخاب راه جدید موقتی و اجرای راه موقتی………………………………………………… ۲۲
ارزیابی اجرا و جمع آوری شواهد اطلاعات (شواهد ۲)…………………………………. ۲۲
انتخاب راه جدیدتر و ارزشیابی راه جدید……………………………………………………. ۲۳
فصل سوم
جمع آوری اطلاعات (شواهد ۳)………………………………………………………………….. ۲۴
تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………….. ۲۶
انتخاب راه جدید موقتی…………………………………………………………………………….. ۲۶
طرح تهیه ی جدول زمان بندی مسابقات……………………………………………………… ۲۶
انتخاب راه جدید تر و ارزشیابی راه جدید…………………………………………………… ۲۸
طرح شاخه های موازی…………………………………………………………………………….. ۳۴
طرح ارزشیابی توصیفی فعالیتهای پرورشی………………………………………………… ۳۶
طرح تقدیر از دانش آموزان مسئول، برگزیده، شرکت کننده در مسابقات………… ۳۸
طرح استفاده از دانش اولیا و همکاران………………………………………………………… ۴۰
طرح استفاده از اوقات فراغت تابستانی……………………………………………………….. ۴۰
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… ۴۲
چکیده……………………………………………………………………………………………………… ۴۳
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………….. ۴۴
فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………….. ۴۸
فهرست منابع و مآخذ
- سیف، علی اکبر، روان شناسی پرورشی نوین، دوران، ۱۳۸۷٫
- رضایی، موسی، مدارس پیشرو و کارآمد، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۸۵٫
- رشیدپور، مجید، پرورش های اخلاقی و روش های تربیتی، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۸۶٫
- تورانی، حیدر، شوق تغییر، سازمان پژوهش و برنامه ریزی، ۱۳۸۶٫
- مظلومی، رجبعلی، تربیت معنایی انسان، انجمن اولیا و مربیان، ۱۳۸۷٫
- ماهنامه تربیت، شماره هشتم، اردیبهشت ۱۳۷۵٫
- شعاری نژاد، علی اکبر، نقش فعالیتهای فوق برنامه در تربیت جوانان ، تهران، اطلاعات ، ۱۳۷۷٫
- مراد حاصل، مهدی، آیت الله محمد پور، قصه گویی – قصه خوانی و شعر در مدارس ابتدایی، دفتر آموزش ابتدایی، انتشارات منادی تربیت ، ۱۳۸۲٫
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار می‌باشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
۸-علیخانی، علی اکبر، بحرانی مرتضی، شهید و شهادت در ادعیه و زیارت، نشر شاهد، چاپ اول، ۱۳۸۰
۹-عباسعلی عمید زنجانی، جهاد از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه، انتشارات سهامی چاپخانه ای وزارت ارشاد اسلامی، بهار ۱۳۶۵
۱۰-جبران خلیل جبران، پیامبر، ترجمه دکتر الهی قمشه ای، انتشارات روزنه، پاییز ۱۳۷۸
۱۱-الاصفهانی الراغب، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، ۱۴۰۴
۱۲-جمال الدین الافریقی المصدری، ابولفضل، لسان العرب (بیروت: دارالصادر)ج ۳
۱۳-دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هم اندیشی فرهنگ ایثار و شهادت چاپ اول، تابستان ۱۳۸۳
منصوری لاریجانی، اسماعیل- عاشقان بی ادعا- انتشارات خادم الرضا (ع)- چاپ اول، تابستان ۸۲
۱۴-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۳، تابستان ۱۳۷۹
۱۵-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۷۹
۱۶-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۴، پاییز ۱۳۷۹
۱۷-پیشگامان، ماهنامة فرهنگی-آموزشی سازمان بسیج دانش آموزی، بهمن ماه ۱۳۸۳
چشمه سهرابی، مظفر، زیر نظر علی شکویی، تهران نشر شاهد، ۱۳۷۸
۱۸-لغت نامة خدا
۱۹-صحیفة نور، ج ۲۰
۲۰-صحیفة نور، ج ۱۸
۲۱-جلوه های حکمت، واژة صبر
۲۲-صافی
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار می‌باشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
۸-علیخانی، علی اکبر، بحرانی مرتضی، شهید و شهادت در ادعیه و زیارت، نشر شاهد، چاپ اول، ۱۳۸۰
۹-عباسعلی عمید زنجانی، جهاد از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه، انتشارات سهامی چاپخانه ای وزارت ارشاد اسلامی، بهار ۱۳۶۵
۱۰-جبران خلیل جبران، پیامبر، ترجمه دکتر الهی قمشه ای، انتشارات روزنه، پاییز ۱۳۷۸
۱۱-الاصفهانی الراغب، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، ۱۴۰۴
۱۲-جمال الدین الافریقی المصدری، ابولفضل، لسان العرب (بیروت: دارالصادر)ج ۳
۱۳-دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هم اندیشی فرهنگ ایثار و شهادت چاپ اول، تابستان ۱۳۸۳
منصوری لاریجانی، اسماعیل- عاشقان بی ادعا- انتشارات خادم الرضا (ع)- چاپ اول، تابستان ۸۲
۱۴-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۳، تابستان ۱۳۷۹
۱۵-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۷۹
۱۶-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۴، پاییز ۱۳۷۹
۱۷-پیشگامان، ماهنامة فرهنگی-آموزشی سازمان بسیج دانش آموزی، بهمن ماه ۱۳۸۳
چشمه سهرابی، مظفر، زیر نظر علی شکویی، تهران نشر شاهد، ۱۳۷۸
۱۸-لغت نامة خدا
۱۹-صحیفة نور، ج ۲۰
۲۰-صحیفة نور، ج ۱۸
۲۱-جلوه های حکمت، واژة صبر
۲۲-صافی
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار می‌باشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
مقدمه:
اکنون که از پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی با عراق سال ها می گذرد، باید ارزش ها و آرمان های اصیل و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص) را در جامعه پیدا کنیم که این امر در زمانی انجام می پذیرد که فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه پی‌ریزی و نهادینه شود.
اصولاً یکی از مسائل مهم جامعه ای که مدعی حضور گفتگوی تمدن هاست پی بردن به اصالت تمدن ها و فرهنگ ها و انگیزة خالص و ناب شهدا است. در این عرصه تنها زمینه ای که از فرهنگ و شهادت داشتیم عنوانی بود که در طوب زندگی خود در لوح روح خود حک کرده ایم. زمینه ای که خانواده ها یا شهدا و ایثارگران دارای درک بالاتر و بهتری از آن هستند برای این موضوع ما به کتاب هایی که فلسفه ایثار و فرهنگ آن را عمیق تر بیان کرده بسیار توجه و اشاره کردیم.
مسئله دیگر که ما در این مقاله و یا تحقیق آن را مورد توجه قرار دادیم، ارزش هایی بود که در جوامع و ادیان مختلف برای نامیدن یک فرد به عنوان شهید ملاک قرار میگیرد. پس برای این امر ابتدا باید انگیزه های شهادت طلبی را در جوامع مختلف بررسی کردیم.
نتایج این پژوهش به ما کمک می‌کند تا هاله ای از تقدس و معنویت و روح، را فرا گیرد و در درک بهتر فرهنگ ایثار و شهادت ما را یاری دهد.
۱-۱بیان مسئله
مسئله مورد نظر در پژوهش حاضر بررسی جایگاه ایثار در منابع اسلامی، انواع ایثار، تذثیر ایثار فرهنگ فرد و اجتماع و عوامل گسترش دهنده و باز دارنده ایثار می‌باشد.
۱-تعریف مفهومی ایثار و جایگاه آن در اسلام؟
۲-بررسی انواع ایثار
۳-تأثیر ایثار بر فرد و اجتماع
۴-بررسی عوامل گسترش دهنده و بازدارنده ایثار
۵-بررسی ایثار و شهادت در دین های مسیح و یهود
۲-۱- اهمیت و ضرورت مسئله:
تاریخ نهضت های اسلامی آکنده از حضور مردان و زنانی است که در عرصة جهاد، خالصانه به میدان عمل آمدند و با جان فشانی و ایثار، بی نام و نشان از خویش، حق را بر اریکة عدالت نشاندند در این نوشتار تلاش شده است تا در دو بخش مجزا پس از مقدمه، تعاریف و مفاهیم فرهنگ ایثار و مصادیق عینی و عملی آن به شکل مشروح بیان شود.
فرهنگ شهادت و ایثار، تجلی بخش هویت دینی و احیای ارزش هایی است که حیات اندیشه یک جامعة انسانی را ضمانت می‌کند و بهداشت روانی انسان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی شکل می‌دهد. به دیگر سخن، شهیدان، در یک انتخاب آگاهانه، با نفی خویش به نفع جامعه و یک اندیشه همت می گمارند، و فضای رخوت و غفلت عصر خود را به فضای تلاش و بینش فرا می خوانند. آنان به کابلد بی رمق یک جامعه، روح خودباوری می دهند و حیات و حرکت ارزش هایی که در طوفان حوادث به فراموشی سپرده شده است به منصة ظهور می رسانند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات……………………………………………………………………………………………………………………..
۱- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….
۲- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱ اهمیت و ضرورت مسئله……………………………………………………………………………………………….
۳-۱ اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….
۴-۱ جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………..
۵-۱ نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….
۶-۱ روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………
۷-۱ مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
۸-۱ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
۹-۱ ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………
فصل دوم: ایثار در منابع اسلامی……………………………………………………………..
۲-تعریف ایثار………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۲ نمونه ای از آیات قرآن کریم درباره ایثار و شهادت…………………………………………………….
۳-انواع ایثار…………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۳ جهاد………………………………………………………………………………………………………………………………..
۲-۳ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۳ فنای عاشق در معشوق………………………………………………………………………………………………….
۴-۳ دهش و بخشش……………………………………………………………………………………………………………..
۵-۳ انفاق………………………………………………………………………………………………………………………………..
۶-۳ جامعه پزشکی…………………………………………………………………………………………………………………
۴-ایثار پیامبر (ص) و اهل بیت(ع)……………………………………………………………………………………….
۱-۴ ایثار پیامبر در راه ترویج اسلام……………………………………………………………………………………..
۱-۱-۴ ایثار در آئین محمدی (ص) و ائمه اطهار (ع)…………………………………………………………
۲-۱-۴ ایثار انصار نسبت به مهاجران……………………………………………………………………………………
۲-۴ ایثار حضرت علی……………………………………………………………………………………………………………
۳-۴ حماسه حسینی……………………………………………………………………………………………………………..
۵ شهادت…………………………………………………………………………………………………………………………………
۱-۵ فلسفه وجودی فرهنگ ایثار و شهادت در مکتب اسلام……………………………………………..
۱-۱-۵ ایثار و شهادت در تاریخ اسلام………………………………………………………………………………….
۲-۵ شهادت طلبی و انتفاضه…………………………………………………………………………………………………
۳-۵ انگیزه های شهادت طلبی……………………………………………………………………………………………..
۴-۵ شهادت در دین یهود……………………………………………………………………………………………………..
۵-۵ شهادت در مسیحیت……………………………………………………………………………………………………..
۶-۵ ایثار و شهادت طلبی در تاریخ پر بار انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی……………………..
۱-۶-۵ شهید و شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………………..
۲-۶-۵ شهادت در بسته تاریخ از دیدگاه امام خمینی (ره)………………………………………………..
۳-۶-۵ مفهوم و ارزش شهادت از دیدگاه امام خمینی (ره)……………………………………………….
۴-۶-۵ مقام و منزلت شهدا از دیدگاه امام خمینی (ره)…………………………………………………….
فصل سوم: تأثیر ایثار در تکامل فرد و اجتماع………………………………………….
۶-تأثیر ایثار در تکامل فرد……………………………………………………………………………………………………..
۱-۶ ایثار و خدا محوری…………………………………………………………………………………………………………
۲-۶ نقش ایثار در رشد و تعالی انسان………………………………………………………………………………….
۳-۶ ایثار و عزت نفس……………………………………………………………………………………………………………
۴-۶ ایثار و توجه به آخرت……………………………………………………………………………………………………
۵-۶ ایثار و صبوری در برابر ناملایمات………………………………………………………………………………….
۷- تأثیر ایثار در تکامل اجتماع…………………………………………………………………………………………….
۸-ترویج فرهنگ ایثار در حوزه اجتماعی…………………………………………………………………………….
۱-۸ سطح نخست (خانواده)………………………………………………………………………………………………….
۲-۸ سطح دوم (محیط جغرافیایی)………………………………………………………………………………………
۳-۸-سطح سوم (جامعه)……………………………………………………………………………………………………….
۹-ترویج ایثار در حوزه فرهنگی…………………………………………………………………………………………….
۱۰-ترویج ایثار در حوزه سیاسی …………………………………………………………………………………………
۱۱- ترویج ایثار در حوزه اقتصادی……………………………………………………………………………………….
فصل چهارم: بررسی دیدگاه دانش آموزان در خصوص مفهوم ایثار و تأثیر در تکامل فرد
و اجتماع………………………………………………………………………………………………………………………………….
۱۲-جداول و نتایج………………………………………………………………………………………………………………….
۱۳-نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………..
۱۵-ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………………….
۱-۱۵ نمونه پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………..
۲-۱۵ نمونه مصاحبه………………………………………………………………………………………………………………
منابع و مآخذ:
۱-بابازاده، علی اکبر، سیمای حکومتی امام علی (ع). قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۸
۲-انصاریان، حسین، دیار عاشقان، جلد هفتم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳
۳-عمید زنجانی، عباسعلی، انقلاب اسلامی و ریشه های آن، فرهنگ ارشاد اسلامی، ۱۳۷۵
۴-دکتر علی شریعتی، هبوط در کویر، چاپ هفتم، انتشارات سبز، ۱۳۶۹
۵-استاد شهید مرتضی مطهری، سیری در نهج البلاغه، چاپ دوم، ۱۳۵۴
۶-عاملی، جواد، حماسه و عرفان، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، ۱۳۷۷
۷-منصوری لاریجانی، اسماعیل، زمزم عشق، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی آیه، چاپ دوم، ۱۳۸۱
۸-علیخانی، علی اکبر، بحرانی مرتضی، شهید و شهادت در ادعیه و زیارت، نشر شاهد، چاپ اول، ۱۳۸۰
۹-عباسعلی عمید زنجانی، جهاد از دیدگاه امام علی(ع) در نهج البلاغه، انتشارات سهامی چاپخانه ای وزارت ارشاد اسلامی، بهار ۱۳۶۵
۱۰-جبران خلیل جبران، پیامبر، ترجمه دکتر الهی قمشه ای، انتشارات روزنه، پاییز ۱۳۷۸
۱۱-الاصفهانی الراغب، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر کتاب، ۱۴۰۴
۱۲-جمال الدین الافریقی المصدری، ابولفضل، لسان العرب (بیروت: دارالصادر)ج ۳
۱۳-دبیرخانه شورای هماهنگی و نظارت بر امر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هم اندیشی فرهنگ ایثار و شهادت چاپ اول، تابستان ۱۳۸۳
منصوری لاریجانی، اسماعیل- عاشقان بی ادعا- انتشارات خادم الرضا (ع)- چاپ اول، تابستان ۸۲
۱۴-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شماره ۳، تابستان ۱۳۷۹
۱۵-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۶ و ۷، بهار و تابستان ۱۳۷۹
۱۶-شهود، فصل نامة فرهنگی پژوهشی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، شمارة ۴، پاییز ۱۳۷۹
۱۷-پیشگامان، ماهنامة فرهنگی-آموزشی سازمان بسیج دانش آموزی، بهمن ماه ۱۳۸۳
چشمه سهرابی، مظفر، زیر نظر علی شکویی، تهران نشر شاهد، ۱۳۷۸
۱۸-لغت نامة خدا
۱۹-صحیفة نور، ج ۲۰
۲۰-صحیفة نور، ج ۱۸
۲۱-جلوه های حکمت، واژة صبر
۲۲-صافی
فهرست مطالب
فصل اول:طرح تحقیق ۴
اهمیت و ضرورت بحث ۶
پیشینه تحقیق ۷
اهداف تحقیق ۸
سوالهای تحقیق ۹
فرضیه ها ۹
روش تحقیق ۱۰
فصل دوم:یافته های تحقیق ۱۱
بخش اول:تعریف خسران،ویژگیها و مصادیق آن ۱۲
الف)بررسی معنای لغوی واژه خسران ۱۲
ب) مصادیق خسران ۱۷
ج)ویژگیهای خاسرین ۲۲
بخش دوم:عوامل خسران و راههای جلوگیری از آن ۳۵
الف)عوامل خسران ۳۵
۱-تکذیب و انکار ۳۵
۲- کفر ۴۴
۳-باز داشتن مردم از راه خدا ۵۲
۴-ظلم کردن ۵۴
۵-شرک ورزیدن به خدا ۵۵
۶-پذیرش ولایت شیطان ۵۷
۷-دروغ و افتراء به خداوند ۶۲
۸-آلوده کردن نفس و اطاعت از آن ۶۲
۹-باطل اندیشی و باطل کاری ۶۴
۱۰- شکستن پیمانها ۶۷
۱۱- قطع پیوندها ۶۶
۱۲- فساد در زمین ۶۶
۱۳-سوء ظن داشتن بخدا ۶۶
۱۴-مشغول شدن به دنیا و غفلت از یاد خدا ۷۰
۱۵- فرو رفتن در فسادو بهره برداری از امکانات مادی در مسیر گناهان ۷۲
۱۶-عملکرد ضعیف در مسولیت ۷۳
۱۷- درخواست بدون علم ۷۴
ب:راههای جلوگیری از خسران: ۷۷
۱-ایمان آوردن ۷۹
۲- انجام اعمال شایسته ۸۱
۳-سفارش کردن به حق ۸۲
۴- سفارش کردن به صبر ۸۳
۵- تزکیه نفس ۸۴
۶-هدایت ویژه الهی ۸۶
۷- تسلیم در برابر خدا ۸۶
بخش سوم:آثار و نتایج خسران: ۸۷
الف)آثار خسران در دنیا ۸۷
۱-حسرت کشیدن و مغلوب شدن ۸۷
۲- حبط اعمال ۸۹
۳- ندامت و پشمیانی ۹۰
۴- نازل شدن عذاب الهی ۹۱
۵- گرفتار همنشین بد شدن در دنیا ۹۳
ب) آثار خسران در آخرت: ۹۴
۱- ورود به جهنم ۹۵
۲- عذاب شدید ۹۵
۳- خلود در جهنم ۹۷
۴- خوار و ذلیل بودن در آتش جهنم ۹۸
۵- فریادهای آنها را پاسخی نیست ۹۹
۶- بر دوش کشیدن بار سنگین گناهان ۱۰۰
۷- دچار حسرت گردیدن ۱۰۱
۸- زشت و بد منظر شدن ۱۰۲
۹- درخواست شفاعت و بازگشت به دنیا ۱۰۳
۱۰- نابود شدن خدایان و سخنان دروغین آنها ۱۰۴
۱۱- نهایت دوری از رحمت خداوند ۱۰۵
۱۲- حبط اعمال ۱۰۶
نتیجه گیری ۱۰۹
فهرست منابع ومآخذ ۱۱۰
مقدمه:
حمد و سپاس خدایی را سزاست که انسان را از خاک آفرید و در او از روح خود دمید ، سپس خود را بر آفریدن او ستود و ملائکه را به سجده بر او امر کرد و بیان کرد که انسان را به هدف عبادت آفرید و او را خلیفه خود در زمین قرار داد .
و درود بر پیامبران الهی که پیوسته برای هدایت انسان مأمور گشتند و او را به نعیم بهشتی بشارت و از عذاب الهی ترساندند .
و درود بر پیامبر خاتم که اشرف پیامبران اوست و درود بر کتاب هدایت الهی قرآن که در بردارنده رطب و یابس است .
انسان طالب هدایت و سعادت ابدی باشد راهی ندارد جزء اینکه پناه ببرد به قرآن مجید که کلام خدای عزیز عالم است و دستورات قرآن مجید را به کار ببندد . زیرا عمیق ترین و زیباترین و فصیح ترین کلام ، کلام خداست و قرآن که معجزء باقی پیغمبر است برای هدایت خلق آمده و تا قیامت کلامی به زیبایی قرآن نخواهد آمد .
اما در راه هدایت ، همواره رهزنانی بوده اند که انسان را از صراط مستقیم بازداشته اند و او را به خسران و زیانکاری کشانده اند و باعث شده اند او تمام سرمایه های وجودی خود را برای حرکتی بی انتها به سوی کمال از دست بدهد .
در آیات متعددی از قرآن کریم به موضوع خسران و مطالب مربوط به آن پرداخته شده است .
نگارنده در این تحقیق می کوشد تا با بررسی آیات مربوط به خسران در حد توان خود ، تصویری جامع از این موضوع در دیدگاه قرآن ارائه کند .
تلاش شده است در توضیح آیات از تفاسیر گوناگون استفاده شود و البته از این نکته غفلت نشده است که تحقیق صرفا به محلی برای نقل اختلافات تبدیل نشود . همچنین در مواردی از کتب اخلاقی استفاده شده است .
اهمیت و ضرورت بحث:
با نگاهی اجمالی به سوره عصر می فهمیم که قرآن همه انسان ها را در خسران و زیانکاری اعلام کرده و در این میان جماعتی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام می دهند و تواصی به حق و صبر دارند،از آن مستثنی شده اند.
لذا این خود دلیلی است بر اهمیت و ضرورت مطلب که برای این جانب انگیزه ای گردید که به بررسی و تحقیق در موضوع خسران و آثار آن در قرآن بپردازم.
در این تحقیق مفهوم خسران و مصادیق و ویژگی های آن را مورد بررسی قرار داده و عوامل آن را با استفاده از آیات قرآنی بیان کرده ام و همچنین راهکارهای قرآنی از ابتلا به خسران آورده شده تا از نتایج سوء آن در دنیا و آخرت مصون مانده و به رشد و سعادت واقعی برسیم.
مروری بر مطالعات انجام شده:
این جانب پس از جستجوی منابع ،تنها دو مورد یافتم که در آنها به صورت خاص به موضوع خسران پرداخته شده بود که عبارتند از :
پایان نامه کارشناسی با عنوان «عوامل و پیامدهای خسران در آیینه قرآن و حدیث» از خانم اکرم دیانی که در هشت بخش تنظیم شده است:
بخش اول:کلیاتی در باب خسران
بخش دوم:حوزه های خسران
بخش سوم:تعابیر گوناگون خسران در قرآن کریم
بخش چهارم: شناخت خاسرین و ویژگیهای آنان
بخش پنجم:عوامل خسران از دیدگاه قرآن
بخش ششم: آثار و نتایج خسران
بخش هفتم:زمان بروز و ظهور خسران
بخش هشتم:راه های جلوگیری از خسر
و همچنین در کتاب «حدیث هدایت» از علی لطفی که در باب اول به بررسی معنای خسران و زیانکاران واقعی می پردازد.
نوع فایل: ورد 117 صفحه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : ۶
مقدمه ۷ تعریف موضوع تحقیق ۸
سؤالهای ویژه تحقیق ۹
روش تحقیق ۹
اهمیت و ارزش تحقیق ۱۰
معنی لغوی تربیت ۱۰
تربیت از نظر اصطلاحی ۱۱
معنی تعلیم ۱۱
معنی لغوی الگو ۱۱
معنی اصطلاحی ۱۱
فصل ۱۲
سابقة موضوع تحقیق ۱۳
ضرورت و اهمیت تعلیم و تربیت ۱۴
تعلیم و تربیت در اسلام ۱۵
مهمترین مراکز تعلیم و تربیت ۱۶
دین چیست؟ ۱۷
ویژگیهای روش اسلامی ۱۹
تعریف تربیت ۲۰
ویژگیهای تعلیم و تربیت اسلامی ۲۱
تفاوتهای فردی از نظر قرآن کریم ۲۵
انواع وراثت ۲۷
ویژگیهای رفاقت جوانان ۳۱
مراحل تربیت ۳۲
اهمیت تربیت کودک در خردسالی ۳۳
پرورش ایمان و اخلاق ۳۳
اهمیت رورش و تربیت اسلامی ۳۴ احترام به شخصیت کودکان ۳۵
نتایج کرامت و یا حقارت شخصیت ۳۷
تحولات فرهنگ و تعلیم و تربیت ۳۸
احتیاجات جامعه و تعلیم و تربیت ۴۰
فلسفه اجتماعی و تعلیم و تربیت ۴۱
تنبیه غیر بدنی ۴۲
نیاز کودکان به تحسین ۴۹
آیا تربیت امکان پذیر نیست ۵۰
روش الگویی ۵۲
تربیت در گذشته ۵۳
تعلیم و تربیت نوین ۵۴
بازیابی فکری ۵۵
اجتماعی ساختن محیط تربیتی ۵۵
تحول تربیتی چگونه به وجود آمد؟ ۵۶
پرورش ۵۸
تربیت اجتماعی ۵۹
نقش بازی در تربیت ۶۰
مسؤولان تربیت و مسؤولیت سنگین آنها ۶۱
عوامل مؤثر در تربیت و ضرورت هماهنگی بین آنها ۶۲
فصل ۶۴
روش تحقیق ۶۵
روش جمع آوری اطلاعات ۶۵
فصل ۶۶
یافته های تحقیق ۶۷
فصل ۶۸
فهرست منابع ۷۰
مقدمه
سپاس فراوان آفریدگاری را سزا است که جهان هستی را همسان و هماهنگ با احتیاجات و نیازهای بشر سامان داده و با تدبیر حکیمانة خود آنرا پرورده است.
تحیات و درود نامحدود بر والاترین معلم و مربی انسان یعنی پیامبر گرامی اسلام (ص) که با مدد وحی الهی و کتاب آسمانی، بشریت را به صراط مستقیم و رهنمودهای درخشان فرهنگ و تمدن آشنا ساخته است، و همچنین بر امامان و پیشوایان راه حق که همواره اهتمام و عنایات خود را بر تعلیم و تربیت جامعة بشری مصروف داشته اند.
موضوع تعلیم و تربیت و روشهای آن ، مطلبی است که از دیر باز و زمانهای بسیار دور توجه بشر را به خود معطوف ساخته و در تمام عصرهای گوناگون زندگانی انسان ما از اهمیت والائی برخوردار بوده است.
علاوه بر پیامبران الهی که رسالت و مسئولیت تعلیم و تربیت جوامع بشری را بعهده گرفته بودند دانشمندان و اندیشمندان هرجامعه و ملتی همگام با آنان در این رهگذر می کوشیدند دانشمندان آن کتابها و رساله های فراوانی در این زمینه ساخته و پرداخته اند، و پیوسته کوششهای آنان هنوز در این زمینه به وضوح چشمگیری ادامه دارد. این ادعا گزافه گوئی نیست زیرا دانش و بینش بنیاد و اساس هرگونه اصلاح و زمینه برای پیشرفت هر جامعه ترقی خواه می باشد. تعلیم و تربیت است که می تواند این بینش و دانش را برای جامعه تضمین نموده و رسالت نشر علم و تقویت عقل و تهذیب نفوس مردم را بخوبی اداء نماید.
تعریف موضوع تحقیق
تحقیق در زمینه تعلیم و تربیت و روشهای آن در تاریخ تعلیم و تربیت انسان بخصوص جهان معاصر تازگی ندارد ولی با توجه به اهمیتی که روشها برای دستیابی به اهداف تعلیم و تربیت دارند الخصوص از این نظر دیدگاه معصومین علیه السلام عنوان این تحقیق است.
قسمت عمده ای از مشکلات اخلاقی بر اساس روشهای تربیتی نادرست و غیر اسلامی ایجاد می گردد . مطالعه تاریخ تعلیم و تربیت در اسلام نشان می دهد تربیت انسان متقی، مؤمن متعهد و خداجو بر اساس روشهای اصول الهی. اسلامی امکان پذیر است. در منابع معتبر اسلامی آیات و روایات بسیاری در زمینه های اصول و روشهای تربیتی اسلام آمده است.
هدفهای کلی و آرمانی تحقیق
اهداف کلی و آرمانی این تحقیق به دو قسمت تقسیم می شود، خود موضوع تحقیق و پیشنهادها. از آنجا که اهداف تعلیم و تربیت یک کشور باید با توجه به فلسفه اجتماعی مردم و ارزشهای مورد توافق یک جامعه تدوین شود، لذا در این تحقیق روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه معصومین مورد بررسی قرار گرفته که بینش اسلام و قرآن و بینش انبیاء الهی است. با توجه به اینکه روشهای تعلیم و تربیت برگرفته از قرآن و احادیث معصومین علیهم السلام می باشد. این روشها در جوامع اسلامی مخصوصاً ایران مورد استفادة نهادهای آموزشی پرورشی قرار می گیرد. و از سویی الگوهای واقعی تعلیم و تربیت اسلامی ائمه معصومین می باشد که سعی در پژوهش و بررسی روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه معصومین ضروری می باشد.
نوع فایل: ورد 72 صفحه
فهرست
خلاصه. ۱
مقدمه. ۲
ابزار و وسایل کتابت در دوران اسلام. ۳
کتابخانه های تمدن اسلامی.. ۳
الف: کتابخانه های شخصی.. ۶
ب: کتابخانه های مساجد. ۶
ج:کتابخانه های عمومی.. ۶
معرفی برخی از کتابخانه های عمومی دوران اسلامی.. ۷
کتابخانه حلب.. ۷
کتابخانه شاپور. ۷
کتابخانه سید رضی.. ۸
کتابخانه سید مرتضی.. ۸
د- کتابخانه های نیمه عمومی.. ۹
کتابخانه فارس… ۹
کتابخانه رامهرمز. ۹
کتابخانه بصره. ۱۰
کتابخانه ابن شاه مردان.. ۱۰
کتابخانه صاحب بن عباد. ۱۰
چگونگی اداره کتابخانه ها و نحوه در آمد و مخارج آنها ۱۱
شیوه های تهیه کتاب.. ۱۱
کتابخانه های ایران اسلامی.. ۱۲
دلایل افول کتابخانه های اسلامی.. ۱۵
عوامل برونی.. ۱۶
عوامل درونی.. ۱۶
نتیجه. ۱۷
یادداشت‌ها : ۱۸
Abstract 20
دکتر غلامحسین سعیدیان.. ۲۲
چکیده. ۲۲
کلید واژه‌ها ۲۳
مقدمه. ۲۴
آذربایجان بزرگ و امیرخان ترکمان.. ۲۵
پی‌نوشت‌ها و توضیحات.. ۳۶
منابع و مأخذ. ۴۸
سیاستهای شاه عباس اول در رونق تجاری ایران.. ۵۲
چکیده. ۵۲
واژه‌های کلیدی: ۵۲
مقدمه. ۵۲
اقدامات شاه عباس اول در رشد و تجارت.. ۵۷
الف- امینیت راه‌ها ئ مبارزه با راهزنان.. ۶۰
ب- احداث راه و کاروانسرا ۶۰
ج- حمایت از اتباع خارجی ( بازرگانان و مبلغان مسیحی) ۶۲
د: استفاده از ارمنه در تجارت ابریشم. ۶۶
نتیجه. ۶۸
پی‌نوشت‌ها و یادداشت‌ها ۶۹
فهرست منابع. ۷۳
عنوان مقاله: ۷۷
چکیده: ۷۷
کلید واژه‌ها ۷۸
مقدمه: ۷۸
الف: شهرها ۸۱
ب: رودها و رودخانه‌ها ۹۶
ج: دریاها و دریاچه‌ها ۹۷
د-کوه‌ها ۹۸
ه: دژها و قلاع. ۹۹
و: اماکن جغرافیایی دیگر. ۱۰۱
پی نوشت‌ها ۱۰۳
فهرست منابع و ماخذ. ۱۰۹
خلاصه
با توجه به اهمیت کتاب و کتابخانه در جهان اسلام، که ناشی از تعالیم این مکتب آسمانی است، و وجود احادیث و روایات بیشماری از رسول اکرم و ائمه درباره دانش و پژوهش، جایگاه کتاب و کتابخانه در تمدن اسلام به وضوح آشکار می شود.
در دوران تمدن اسلامی دو دوره کلی و بارز وجود دارد، دوران رشد و شکوفایی علم و دانش در این تمدن، که باعث به وجود آمدن کتابخانه های بسیار بزرگ و کاملی شد که به کمک دانشمندان و محققان آن زمان به وجود آمدند و دیگر دوره افوق که در این دوره به دلایل مختلفی از جمله عوامل درونی و بیرونی، افول علم و دانش و در کنار آن کم رنگ شدن نقش کتابخانه ها در جهان اسلام را شاهد می باشیم.
مقدمه
کتاب و کتابخانه در تمدن از درجه و جایگاه ویژه و والایی برخوردار بوده است. این جایگاه بیشتر ناشی از تعالیم مکتب اسلام اس۰ت. اسلام؛ مکتب علم و دانش، و مسلمانان را به دانش اندوزی توصیه می کند. احادیث و روایات بیشماری از نبی اکرم و ائمه – علیهم السلام- درباره فضایل علم و دانش که از طریق کتاب و کتابخانه منتقل می شوند، وجود دارد.
با توجه به عنایت خاصی که مکتب اسلام به علم و دانش داشته است و راه بهروزی و سعادتمندی را از آن علما می داند، بدیهی است که توجه به کتاب به عنوان ابزاری با ارزش برای انتشار علوم در خور توجه و دقت است و نباید فراموش کرد که معجزه پیامبر اسلام خود، کتاب است و در دومین سوره قرآن کریم در ابتدا به کتاب اشاره دارد. ” ذالک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین” (بقره، ۲).
اگر چه در روزگاران قدیم، کتاب همچون زمان حال گسترش پیدا نکرده بود، و افراد با سواد و کسانی که می توانستند بنویسند و بخوانند قشر وسیعی از جامعه نبودند، اما مسلمانان به ویژه در رابطه با اعتقادات دینی خود مبنی بر حفظ و نگهداری قرآن کریم از دستبرد حوادث روزگار و ثبت و ضبط آنچه از پیامبر اسلام می شنیدند، خود را موظف به نگارش می دانستند و بر حفظ و نگهداری آنها مراقبت می کردند.
مسلمانان هر چه از زمان پیامبر دورتر می شدند، خود را به نگارش و ثبت و ضبط وقایع نیازمند تر می دیدند و پا به پای تکامل خط و به همراه حفظ و ضبط قرآن کریم و آثار پیامبران و معصومین برای کسب اطلاع و آگاهی از اندوخته های اقوام دیگر نیز، تلاش وافر می نمودند.
نوع فایل: ورد 115 صفحه
«فهرست مطالب»
تقدیم ب
تشکر و ج
چکیده ۵
فصل اول
تاریخچه مختصر زندگی امام مهدی (عج) ۱۱
پیامبر خدا و خاندانش و ظهور حضرت ولی عصر ۱۲
معرفت امام زمان ۱۴
فلسفه وجود امام غیبت ۱۵
علایم قبل از ظهور ۱۶
امید و ۲۱
مفهوم ۲۴
امام مهدی (ع) در زمان حکومتش چگونه داوری می کند ۲۵
فصل دوم
حکومت ۲۸
برپایی عدالت در زمان آخر الزمان (ع) ۳۰
مساوات و برابری ۳۲
امنیت جهان در سایه تمدن حضرت مهدی (ع) ۳۴
عدالت اجتماعی در عصر طلائی مهدی (عج) ۳۹
آبادانی در عصر طلائی مهدی (عج) ۴۲
تمدن آینده جهان در لوای حکومت مهدی (ع) ۴۵
عدالت اجتماعی و همگانی مردم با حضرتش ۵۶
فصل سوم
امنیت فراگیر در مهدی (عج) ۶۰
امنیت ۶۲
امنیت ۶۴
امنیت ۶۷
سیرت فردی در مهدی (عج) ۶۸
سیرت فرهنگی در مهدی (عج) ۶۹
سیرت اقتصادی در مهدی (عج) ۷۱
سیرت اجتماعی در مهدی (عج) ۷۳
سیرت مدیریتی در مهدی (عج) ۷۵
فصل چهارم
عدالت آرمان ها ۷۷
امامت و حاکمیت عدالت ۷۷
دموکراسی در چالش با امامت ۷۸
راه ۷۹
ظهور ۸۰
آخرین ۸۲
نقش سازنده انتظار ۹۷
نتیجه گیری کلی ۱۰۲
محدودیت ۱۰۴
نامه ای به خورشید عالم ۱۰۹
منابع و ۱۱۲
پیشگفتار
منجی بزرگ عالم بشریت که اکنون خورشید وجودش در پشت ابر غیبت نهان است، قطعاً روزی به فرمان خداوند خواهد آمد و جهان را بدست توانمند خویش پر از عدل و داد خواهد کرد و حکومت جهانی خویش را بر محور عدل تشکیل داده و صحنه گیتی را از لوث وجود ستمگران پاک خواهد کرد.
او موعود همه ادیان آسمانی و محبوب همه انبیاء و اولیا بوده و هست که ظهور موفورالسرورش را بشارت داده و چشم انتظار قدومش می باشند و به قول فریدالدین عطار نیشابوری:
صد هزاران اولیاء رو بر زمین
از خدا خواهند مهدی را یقین
مهدی (عج) یگانه شخصیتی است که وقایع نگاران معصوم در طول ۲۵۰ سال قبل از میلاد مسعودش زندگی او را با خصوصیات زمانی و مکانی بطور روشن و قاطع بصورت اخبار ثبت و ضبط نموده اند و دانشمندان و محققان در طول بیش از ۱۴ قرن با بررسی این آثار که از مصادر عصمت صادر گردیده است کتابها و مقالات فراوانی نوشته و تحقیقات شایسته ای انجام داده اند، و هر کدام به گونه ای ارادت خود را به قطب عالم امکان ابراز نموده اند.
هدایت و رهبری مردم از گمراهی به راه سعادت، همیشه در تاریخ انسان ها بوده و با وجود آمدن انسانها، خداوند پیامبرانی را برای هدایت آنها گسیل داشت، تا این راه ۱۲۴۰۰۰ پیامبر آمدند که اولین آنها حضرت آدم و آخرین آنها پیامبر اسلام حضرت محمد – صلوات ا… علیهم و اجمعین بود.
اینها تمام توان و تلاش و کوشش خود را برای هدایت و رهبری مردم صرف کردند، ولی هیچ یک در زمان حیات خود به نتیجه نهایی و مطلوب و حکومت دلخواه نرسیدند، و نوعا قلمرو و رهبری آنها در نقطه محدودی بود و موفق به تشکیل حکومت جهانی نشدند.
امید همه این بود که این راه ادامه یابد و در همه مردم جهان این زمینه به وجود آید و حکومت جهانی قائم (ع) برقرار گردید، تا همه پیامبران و مستضعفان به آرزو و امید خود که یک حکومت درخشان پر از صفا و صمیمیت است، نایل گردند و این امید همچنان ادامه دارد، و پیامبر اسلام و ائمه اطهار (ع) هیچ یک با آن همه تلاش به حکومت دلخواه اسلامی نرسیدند و همواره و کراراً فرمودند:
«دنیا یک روز هم بماند خداوند آن روز را طولانی می کند تا حکومت قائم برقرار شود» امام قائم امید همه در طول تاریخ و همه جهان است، البته باید توجه کرد که انسان ها به چنین امید بزرگی نخواهند رسید مگر با کوشش و تلاش و جهاد و آگاهی و مبارزه و امر به معروف و نهی از منکر چنان که خود امامان (ع) بارها این مطلب را تذکر داده اند و در لابه لای این مقاله نیز به آن اشاره خواهیم کرد.
چکیده مطالب
هر کجا نگاه میکنی مسجدی به نام حضرت جمعیتی به نام حضرت ، ظهور و درخشش نام حضرت را همه جا می بینیم و حالت ظهور صغری را می بینیم اِن شاء الله مقدمه ظهور کبری است.
دنیا امروز از ظلم بشری به ستوه آمده و قوانین بشری ناکارایی خود را نشان می دهد و مراکز جهانی به جای این که قسط و عدالت بیاورند بازی دست ظالمان و غاصبان دنیا می شوند .
بشر از ظلم و ستم خسته می شود و تشنه فریاد رسی از سوی خدا می شود و در آن زمان خدا این بزرگوار را ظاهر می کند و تشنگان عدل و عدالت مانند تشنگان در بیابان که آب دیده اند.
از هر سو به سوی حضرت می روند. بعضی از منافقان و بعضی از ناآگاهان می گویند اگر قرار است بعد از پر شدن ظلم و جور در عالم عدل و داد پرشود پس چرا ما امر به معروف و نهی از منکر کنیم؟ چرا جلوی ظلم ظالمان را بگیریم و چرا حکومت اسلامی را تشکیل دهیم؟
نمی گوییم کمک به ظلم کنید و جلوی ظلم را نگیرید تا دنیا پر از ظلم و فساد شود و آن گاه ظهورش انجام شود … .
خداوند در قران مجید فرموده است من وعده می دهم به مومنانی که عمل صالح دارند این ها را در پرتو سایه آن حضرت حکومت جهانی می دهد.
«اعتقاد به مهدی» تنها نشانگر یک باور اسلامی با رنگ خاص دینی نیست . بلکه افزودن به آن ، عنوانی است برای خواسته ها و ارزوها ی همه انسان ها با کیش ها و مذاهب گوناگون و هم چنین بازده الهام فطری مردم است که با همه اختلاف هاشان در عقیده و مذهب دریافته اند که برای انسانیت در روی زمین «روز موعود» خواهد بود که با فرا رسیدن آن، هدف نهایی و مقصد بزرگ رسالت های آسمانی تحقق می یابد و مسیر آن که در طول تاریخ پر از فراز و نشیب و پرتگاه بوده و به دنبال رنجی بسیار هموار و استواری لازم را می یابد.
انتظار آینده ای این چنین تنها در درون کسانی که با پذیرش ادیان، «جهان غیب» را پذیرفته اند راه نیافته بلکه به دیگران نیز سرایت کرده است. تا آنجا که می توان انعکاس چنین باوری را در مکتب هائی که جهت گیری اعتقادی شان با سر سختی وجود «غیبت و موجودات غیبی» را نفی می کند دید.
دین نیز در عین حالی که به این احساس روحی همگانی استواری می بخشد با تاکید این عقیده که زمین همانطور که از ظلم و بیداد پر شود از عدالت و دادگری آکنده خواهد گشت»
به این احساس ارزش عینی بخشیده جهت فکری باورمندان به این اعتقاد را به سوی «ایمانی به آینده راه» متوجه می سازد
از آنجا که اعتقاد به مهدی پیشینه ای دراز تر و دامنه ای گسترده تر از اسلام دارد طبیعی است که مرزهای اسلامی آن تمامی آرزوها و چشمداشت هائی را که از سپیده دم تاریخ به این اعتقاد پیوسته در خویش جای داده و از آنچنان بار فرهنگی پر توانی برخوردارش ساخته باشد و در برافروختن احساسات همه ستمکش ها و شکنجه دیده های تاریخ و رهبری آنها به سوی عدل و داد قدرت بیشتری داشته باشد زیر اسلام موضوع این اعتقاد را از محدوده «ذهن» به دنیای واقعیات آورده و آن را از آینده به حال انتقال داده است . تا به جای باور داشتن و چشم دوختن به نجات دهنده ای که در آینده ناشناخته و دور پدید می آید به رهایی بخشی ایمان داشته باشند که اکنون هست و همانند دیگر منتظران چشم به راه رسیدن روز موعود و شرایطی است که به او امکان می دهد تا به هدف بزرگ خود جامۀ عمل بپوشد.
تنها درمان دردهای بشریت رو آوردن به اسلامی است که در آن «امام زمان» به روشنی مطرح می باشد و همه دعوت ها و کوشش هاو خروش ها در جهت احیا تعالیم کتاب خدا عترت پیامبر قرار گیرد و امام زمان (ع) با ظهور و حضور مستقیم در جامعه نور تابندگی را در جهان از همه ی جهت ها روشن می کند و عدالت را در جهان گسترده خواهد کرد.
مقدمه
در این مقاله صحبت از شخصیتی والا است که از اولین و آخرین منحصر است و دارای ویژگی هائیست که خداوند او را به آن امتیاز داده است.
آن آقائی که علاوه بر جهات ولایت تکوینی و خلافت الهی دارای سلطنت حق و حکومت مطلق بر کره خاک خواهد شد و دولتی جهانگیر تشکیل می دهد که در آن جز صد ق و راستی، صفا و صمیمیت، گذشت و فداکاری، دوستی و احسان وجود ندارد. شخصیتی والاگهر که همه آشوبها و فتنه ها، نیرنگها و خودخواهیها را محو می فرماید و بعنوان «مصلح جهانی» از اول آفرینش بشر، موعود آسماین بوده و همه پیغمبران، امت خود را بمقدم شریفش مژده می دادند. ستمدیده ها به این دلخوش بودند که بالاخره روزی منتقم حقیقتی می آید و داد ستمدیده ها را از ستمگران خواهد گرفت و با انقلاب جهانی خود، مستضعفین را بر مستکبرین چیره خواهد کرد. متدینین هم که از بی دینی ها، فسق و فجورها رنج می برند با یادآوری زمان ظهورش بخود تسلی می دهند و راستی چه مولود مسعودی است که یادش تسکین بخش آلام دردمند است. در شخصیتش همین بس که در همه کتابهای آسمانی به آمدنش مژده داده شده و خداوند دولتش را صالحین وارث زمین شمرده است و آن را مقدر حتمی خوانده است. سروری عظیم الشأن که جدش خاتم الانبیاء (ص) و از آباء عظامش صدها روایت در نام و لقب و کینه و شکل و اخلاقش و خصوصیات زندگی اش و غائب و ظاهرشدنش رسیده است و چه اهتمام زیادی که به آن سرور داده اند و چه عظمتی دارد که اینقدر درباره اش بحث فرموده اند، در این مقاله به پاره ای از زمینه های فکری، فرهنگی و … اشاره می کنیم.
نوع فایل: ورد 123 صفحه
فهرست مطالب
چکیده پایان نامه……………………………………………………………………………..۱
پیش گفتار………………………………………………………………………………….۳
بخش اول : ………………………………………………………………………………..۹
حیات ، مذهب و آثارکاشانی
بخش دوم :……………………………………………………………………………….۴۷
مبانی تأویل عرفانی ازمنظر کاشانی
بخش سوم :………………………………………………………………………………۷۱
فرهنگ موضوعی مبانی عرفان نظری کتاب تأویلات القرآن الکریم
ضمائم : ……………………………………………………………………………….۴۰۱
جداول ونمودارهای درصد فراوانی آیات تأویلی
فهرست منابع و مأخذ…………………………………………………………………….۴۰۹
Abstract
چکیده
عنوان این پایان نامه عبارتست از:«مبانی عرفان نظری درتأویلات عبدالرزاق کاشانی»
تحقیق حاضرازپیش گفتار،سه بخش ویک نتیجه تشکیل شده است.
درپیش گفتاربه بیان برخی ازابعاد وجوانب موضوع ،اهمیت آن ،اهداف وانگیزه های تحقیق ، مسئله اصلی، فرضیه ،روش تحقیق ،نوع منابع استفاده شده وبرخی ازدشواری های کارپرداخته شده است.
بخش اول به بیان حیات کاشانی ورفع ابهامات ،اشتباهات وتناقضاتی که درباره نام وزندگی وآثار او به وجود آمده پرداخته وتحقیق مبسوطی درزمینه اثبات تشیع این طلایه دارعرفان شیعی صورت گرفته است.دراین تحقیق پس ازاستخراج آیاتی که درشأن اهل بیت علیهم السلام تأویل شده ،شبهات موجود دربرخی ازکتب ایشان نیز بررسی ودرادامه به تطبیق آراء کاشانی با مختصات شیعی چون نفی جبر و اختیار، رجعت، عصمت و غیره پرداخته ایم. یکی از نکات مهم دیگر که در این بخش مطرح است، ارائه آثار کاشانی به ترتیب زمان نگارش آنها و نیز صحت انتساب کتاب « تأویلات » به ایشان می باشد.
در بخش دوم پس از نگاهی به تاریخ تفسیر و تأویل، به معرفی و توضیح این دو اصطلاح کلیدی، تبیین جایگاه هر کدام و نیز وجوه اشتراک و افتراق آنها پرداخته و در ادامه به سیر اجمالی تأویل نگاری، نحله های تأویلی و تفاوتهای آنها با یکدیگر و سپس به نامهای دیگر حوزه تأویل نگاری مانند اشاره، فهم، استنباط، تفسیر، تلقی و مس، کشف و غیره پرداخته و از این میان اصطلاح « تأویل عرفانی» را به عنوان تعریفی جامع و مانع برگزیده ایم. پس از آن مبانی تأویل عرفانی را در پنج بخش:مبانی عمومی ( قرآن و حدیث) ، جامعه شناختی، زبان شناختی و مبانی نظری و عملی پی گرفته و در ادامه نیز به تایید این مبانی توسط کاشانی و ارائه ملاکهای تأویل عرفانی توسط ایشان اشاره شده است.
بخش سوم، بخش اصلی تحقیق است که در آن تمامی آیاتی که موضوعات عرفان نظری در آنها مورد تأویل قرار گرفته، به مثابه « فرهنگ موضوعی تأویل عرفان نظری» گرد هم آمده و مورد ترجمه قرار گرفته اند. در این بخش تمامی آیات تأویل شده مربوط به هر یک از مبانی عرفان نظری از قبیل: وحدت وجود، وحدت و کثرت، اسماء و صفات الهی، اعیان ثابته، انسان کامل، حقیقت محمدیه، ولایت،فیض اقدس و فیض مقدس و غیره در ذیل موضوع آن و براساس ترتیب آیات طبقه بندی شده اند. که میتواند راهنمای جامعی برای نشان دادن مبانی عرفان نظری در آیات قرآن باشد.
از نتایج مهم این بحث، علاوه بر اثبات تشیع کاشانی و صحت انتساب کتاب تأویلات به ایشان، این است که جناب کاشانی به واسطه شخصیت علمی وعرفانی والا و جامعیت کم نظیرش و با رعایت ملاکهای تأویل عرفانی و بدون عدول از اصول و قواعد تفسیر ظاهری، از قبیل مباحث لغوی و ادبی و صرف و نحو عربی، به خوبی از عهده تأویل آیات الهی و تطبیق مسائل عرفانی با آنها برآمده و با خامه شیوای خود چنان تصویری چشم نواز و دلنشین از حقایق الهی نگارگری کرده که کمتر عارفی را توفیق اینچنینی دست داده است.
امید است این تحقیق، با همه نواقص و ناشایستگی هایش، توانسته باشد برخی از ابعاد موضوع را روشن ساخته و به درک بهتر آن کمک کند.
نوع فایل: ورد 413 صفحه
فرضیة تحقیق:
«سورة مبارکة بروج ، بیان اختصاری سرنوشت اقوامی خاص، اثر تربیتی عمده ای دارد.»
سؤالات تحقیق:
۱- اصحاب الاخدود چه گروهی بودند؟
۲- شکنجة مسلمانان در صدر اسلام برای چه هدفی صورت پذیرفته بود؟
۳- اثر بیان اختصاری داستان فرعون و ثمود در این سوره چیست؟
۴- اثر این سوره بر تربیت اخلاقی جوامع چگونه است؟
پیشینة تحقیق:
اکثر تفاسیری که تا انتهای قرآن به تفسیر سور قرآن پرداخته اند، به تفسیر این سوره نیز پرداخته اند.
چکیده ای در مورد سورة بروج:
سورة بروج مکی است و بیست و دو آیه دارد.
بیان آیات این سوره مشتمل بر انذار و بشارت است ،و در آن به سختی کسانی را انذار کرده که مردان و زنان مسلمان را به جرم این که به خدا ایمان آورده اند شکنجه می کنند. نظر مشرکین مکه که با گروندگان به رسول خدا(ص) چنین می کردند، آنان را شکنجه می کردند تا از دین اسلام به شرک سابق خود برگردند.
بعضی از این مسلمانان صبر می کردند و برنمی گشتند و لو شکنجه به هر جا که خواست برسد. و بعضی برگشته و مرتد می شدند و اینها افرادی بودند که اینها افرادی بودند که ایمان ضعیفی داشتند، همچنان که در آیة “ وَمِنَ النّاسَ مِن یَقول امنا بِالله فاذا اوذی فی الله جَعَل فتنه الناس کعذاب الله، وَ مِن الناسُ مِن یعبد الله علی حرف فَاِنَّ اصابَه خیر اطمَان به وَ اِن اصابته فتنه انقلب علی وَجهَهُ ” به وضع آنان اشاره می کند. خدای سبحان در این آیات قبل از اینکه اشاره ای به اصحاب اخدود می کند و این خود تشویق مؤمنان به صبر در راه خدای تعالی است، دنبال این داستان، اشاره ای هم به سرگذشت لشکریان فرعون و ثمود دارد، و این مایة دلخوش رسول خدا و وعدة نصرت به آن جناب و تهدید مشرکین است و این سوره به شهادت سباق آیاتش درمکّه نازل شده است .
در کل این سوره به دو بخش می تواند تقسیم شود: بخش اوّل: پیروان اخدود (از آیة یکم تا شانزدهم ) و بخش دوّم : حدیث سپاه (از آیة هفدهم تا بیست و دوّم) در بخش اول این سوره قسم به ستارگان و روز موعود و شاهد و مشهود است و جواب این قسم در آیة چهارم آمده که به اصحاب اخدود و لعنت فرستاده شده تناسب نامگذاری این سوره به سورة بروج نیز به تناسب سوگندی است که در آیة اوّل آمده است.
اهمیت این سوره:
این سوره بیست و دو آیه دارد و رسول خدا (ص) فرمود،هر کس سورة بروج را بخواند خداوند به عدد هر روز آدینه و روز عرفه که در دنیا بوده ده حسنه برای او بنویسد و هر کس در نماز فریضه بخواند، موقف حشروی با انبیاء مرسلین باشد.
از مصباح کفعمی است: کسیکه این سوره را در رختخواب بخواند یا موقع بیرون رفتن از منزل ، خانه و اثاث البیت و اهل و عیال همه محفوظ مانند .
روی هم رفته این سوره، سوره استقامت و پایمردی در برابر فشارهایی است که از ظالمان و مستکبران بر مؤمنان وارد می شود و در لابلای آن وعده نصرت الهی نهفته است.
در فضیلت این سوره همین بس که رسول خدا فرمود: هر کس این سوره را بخواند، خداوند بر تعداد تمام کسانی که در نماز جمعه اجتماع می کنند و تمام کسانی که در روز عرفه در عرفات جمع می شوند ، ده حسنه به او می دهد و تلاوت آن انسان را از ترسها و شدائد رهایی می بخشد .
نوع فایل: ورد 50 صفحه
فهرست مطالب
مقدمه ۱
کلیات : ۲
اهمیت موضوع ۲
پیشینه موضوع ۲
سؤالات تحقیق ۲
فرضیه ۲
تعریف موضوع ۲
روش تحقیق ۲
چکیده ۴
فصل اول : بحث لغوی اعجاز ، معجزه درلغت ، ماهیت معجزه ۵
معجزه چیست ؟ ۶
آیامعجزه ممکن است ؟ ۸
آیا معجزه واقع شده است ؟ ۱۰
معجزه چگونه دلالت بر صدق آورنده آن دارد؟ ۱۱
شرایط معجزه ۱۲
چگونه معجزه گواه بر صدق ادعای پیامبران می باشد؟ ۱۳
معنی لغوی اعجاز ۱۴
عجز ۱۶
معجزه در لغت ۱۷
گفتار علمای غرب راجع به معجزه ۱۸
معجزه در اصطلاح ۱۸
معجزه در اصطلاح علوم دینی ۲۱
فاعل معجزه کیست ؟ ۲۳
اعجاز و ماهیت آن ۲۴
اعجاز قرآن ۲۵
اعجاز قرآن فقط از نظر اسلوب کلام یا جهتی دیگر از جهات ، به تنهایی نیست . ۲۶
عمومیت اعجاز قرآن برای تمامی افراد انس و جن ۲۶
یک پندار غلط ۲۸
نفی شبهات وارد بر اعجاز ۲۹
نخستین آیه نفی اعجاز ۲۹
دومین آیه نفی اعجاز ۳۳
سومین آیه نفی اعجاز ۳۶
فصل دوم : معجزات حضرت موسی (ع) ۴۰
معجزات حضرت موسی ( ع ) ۴۲
معجزات نه گانه حضرت موسی (ع) ۴۵
کوه « حریب » جایگاه اولین ارتباط عمیق موسی (ع) با خدا ۵۰
اثبات معجزه حضرت موسی (ع) ۵۱
یدبیضاء ۶۲
معجزه سوم ۶۶
دریا شکافته شد ۶۹
موسی به طور سینا میرود ۷۱
موسی همان پیامبری است که قومش از وی درخواست کرده اند خدا را ببینند ۷۳
فصل سوم : معجزات حضرت عیسی (ع ۷۵
نبوت حضرت عیسی (ع) ۷۶
انواع معجزات حضرت عیسی (ع) ۷۸
بیان معجزات حضرت عیسی (ع) در کتاب مسیحیت شناسی ۸۳
آیات ۴۹الی ۵۲ نساء( راجع به معجزات حضرت عیسی (ع) ۸۶
اثبات معجزه دوران نوزادی ( سخن گفتن ) حضرت عیسی (ع)از منظر آیات قرآن کریم ۹۲
فصل چهارم :بررسی معجزات پیامبر اکرم(ص) ۱۰۰
انواع معجزات پیامبر(ص) ۱۰۱
اعجاز قرآن ۱۰۱
قرآن معجزه ادبی ۱۰۳
قرآن معجزه جاودانی ۱۰۳
قرآن معجزه انسان ساز ۱۰۴
اثبات اعجاز قرآن از دیدگاه قرآن کریم ۱۰۵
قرآن معجزه جاودانی پیامبر اسلام(ص) ۱۰۷
نظر شهید مطهری در رابطه با اعجاز قرآن ۱۱۱
شق القمر ۱۱۲
ذکر شق القمر در قرآن و اخبار ۱۱۷
حرکت درخت ۱۲۵
معراج پیامبر (ص) ۱۳۰
اثبات مسئله معراج و سیر شبانه پیامبر (ص) ۱۳۲
غیب گویی ۱۳۷
غیب گویی از دیدگاه آیات قرآن کریم ۱۳۹
یک پیشگویی عجیب ۱۴۲
اعجاز قرآن از دریچه علم غیب ۱۴۳
حنانه ۱۴۵
معجزه ای دیگر ۱۴۶
معجزات روایی پیامبر (ص)(۸،۹،۱۰،۱۱) ۱۴۶
بررسی چند نکته: ۱۵۰
آیا پیامبر (ص)باید مطابق خواسته مردم معجزه بیاورد؟ ۱۵۰
چرا پیامبر (ص)مطابق خواسته های مردم اعجاز نکردند؟ ۱۵۳
آیا معجزه دلیل و برهان بر صحت نبوت و رسالت است ؟ ۱۵۵
چرا قرآن معجزه را « آیه » خوانده است؟ ۱۵۶
نتیجه گیری ۱۵۸
فهرست منابع و مؤاخذ ۱۶۰
مقدمه
هر علمی برای اینکه خوب توضیح و تفسیر شود و نکات ناشناخته آن روشن شود ، احتیاج به مقدمات و لوازمی دارد .
قرآن نیز همانند یک اقیانوس بی کران ، ژرف و مواج است که پر از حقایق کشف نشده و دره های کمیاب است . برای رسیدن به این حقایق و تفسیر آنها احتیاج به لوازم و مقدماتی است که این مقدمات در علم قرآن ، علوم قرآنی نامیده می شدند .
یکی از موضوعاتی که در زمینه علوم قرآنی بسیار مؤثر می باشد ، بررسی موضوع نبوت و رسالت انبیاء است ، که به نظر محقق بررسی و تطبیق این موضوع در کتابهای مختلف می تواند زمینه را برای درک مفاهیم و علومی مانند اعجاز و معجزات انبیاء که از قرآن کریم ، استخراج نموده اند را فراهم آورد .
برای درک این علوم ناچار باید به کتابهای علوم قرآنی مراجعه کرد ، در این میان برخی از کتب علوم قرآنی از آوازه و شهرت بیشتری برخوردار می باشند و بیشتر مورد استفاده ی دانش پژوهان قرار می گیرند ، از بین این کتابها می توان ، به کتاب معجزه ی دکتر شفاهی و تاریخ انبیاء ( از آدم تا خاتم ) جناب عمار زاده اشاره کرد .
کلــیات
اهمیت موضوع :
چنانکه ذکر خواهد شد مسئله اصلی و مهمی که در انجام این تحقیق مورد بررسی است چیزی نیست جز آشنایی بیشتر با مسئله ی نبوت و رسالت و همچنین بررسی موردی معجزات انبیاء . اهمیت این مسائل می تواند شبهاتی را که در مورد اعجاز قرآن و معجزات انبیاء در ذهن اقوام گذشته بود روشن سازد .
پیشینه ی موضوع : مباحثی هم چون ، معجزات انبیاء و اعجاز قرآن را در بر گرفته و سهل شدن راه درک و فهم و شناخت آنها را بیان نموده که می تواند مورد توجه علاقه مندان علوم قرآنی قرار گیرد .
سؤالات تحقیق :
سؤال اصلی :انبیاء به چه شیوه هایی تمسک جسته اند ؟
سؤالات فرعی : معجزات انبیاء بیشتر در چه زمینه ای بوده است ؟
۲ – چه موقع پیامبران از معجزه استفاده می کردند ؟
۳ – معجزه تا چه حد در ایمان آوردن مردم مؤثر بود ؟
فرضیه :معجزه سلاح تدافعی انبیاست .
تعریف موضوع : مباحث اصلی این موضوع بررسی موردی معجزات انبیاء و تأثیر معجزه بروی افکار بشر در زمانهای مختلف بوده که بنده آنها را از کتابهای مختلف مورد بررسی قرار دادم .
روش تحقیق :از آنجا که این تحقیق در نظر دارد به بررسی موضوعاتی از قبیل ، معجزات انبیاء و تأثیر معجزه و … بپردازد ، روش تحقیق بنده به صورت مطالعه ی کتابخانه ای بوده و با استفاده از فیش برداری ، از کتب کتابخانه تهیه شده سپس این مطالب در متن اصلی تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است .
چکیده :
یکی از موضوعات مهمی که در زمینه ی علوم قرآنی مورد بحث قرار گرفته است فعالیت و بررسی در زمینه ی آشنایی با معجزات پیامبران را اعجاز قرآن می باشد .
تحقیق بنده شامل چهارفصل می باشد که در فصل اول ، بحث لغوی و اصطلاحی و گفتار علمای غرب راجع به معجزه – اعجاز و ماهیت آن ، معجزه چیست و چگونه ممکن است ؟ شرایط معجزه … را از منابعی از جمله : مرزهای اعجاز سید ابوالقاسم خویی ، معجزه ی دکتر محسن شفاهی ، اعجاز قرآن در نظر اهل بیت (ع) دکتر سید رضا مؤدب مورد بررسی قرار داده ام .
در فصل دوم نیز معجزات نه گانه حضرت موسی (ع) از جمله : عصا، ید بیضا ، شکا فتن دریا و … را از طریق آیات قرآن ، تفاسیر و کتب مختلف ، از جمله : قاوس قرآن علی اکبر قرشی ، تاریخ انبیاء ( از آدم تا خاتم ) مرحوم حسین عمارزاده و همینطور تفسیر نمونه ، المیزان – مجمع البیان – جامع البیان و تفسیر نور – و همچنین تأثیر معجزات حضرت موسی (ع) را بر روی قوم بنی اسرائیل مورد بحث و بررسی قرار داده ام .
در فصل سوم ابتدا به نبوت حضرت عیسی (ع) اشاره شده و بعد انواع معجزات آن حضرت را از طریق آیات قرآن ، تفاسیر و کتب مختلف از جمله تفسیر المیزان ، نمونه ، مجمع البیان و همچنین کتاب مسیحیت شناسی مقایسه ای ، و عیسی (ع) از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار داده ایم . فصل چهارم نیز مشتمل بر انواع معجزات پیامبر (ص) از جمله : قرآن ، شق القمر ، حرکت درخت ، حنانه و … می باشد که آنها را نیز از تفاسیر و کتب مختلف مورد بحث و بررسی قرار داده ایم . پایان این پروژه نتیجه مباحث گذشته است که شامل آثار معجزه انبیاء ، اهداف معجزه (اصول اعتقادی ) می باشد .
نوع فایل: ورد 162 صفحه
فهرست مطالب
کلیات
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………
تعریف موضوع ………………………………………………………………………………………….
اهمیت موضوع …………………………………………………………………………………………..
پیشینه موضوع ……………………………………………………………………………………………
سوال اصلی………………………………………………………………………………………………..
فرضیه ……………………………………………………………………………………………………..
سوال های فرعی ………………………………………………………………………………………..
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………..
محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………
پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………..
چکیده ……………………………………………………………………………………………………..
تعریف مفاهیم ………………………………………………………………………
۱- سفر ……………………………………………………………………………………………………
۲- سیر …………………………………………………………………………………………………….
۳- سیح ……………………………………………………………………………………………………
۴- نفر ……………………………………………………………………………………………………
۵- هجرت…………………………………………………………………………………………………
فصل اول: دیدگاه قرآن نسبت به سیر وسیاحت
پیشگفتار …………………………………………………………………………………………………..
الف ) اهمیت و ضرورت سیر در قرآن کریم ……………………………………
۱- اتمام حجت ………………………………………………………………………………………….
۲- هدایت بخشی ……………………………………………………………………………………….
۳- پند و اندرز برای مومنان …………………………………………………………………………..
۴- آیینه عبرت …………………………………………………………………………………………..
ب) مخاطبان سیر در قرآن کریم ………………………………………………….
۱- آل عمران /۱۳۷……………………………………………………………………………………..
۲- انعام /۱۱………………………………………………………………………………………………
۳- یوسف (ع) /۱۰۹…………………………………………………………………………………….
۴- نحل /۳۶………………………………………………………………………………………………
۵- حج /۴۶……………………………………………………………………………………………….
۶- نمل /۶۹……………………………………………………………………………………………….
۷- عنکبوت /۲۰………………………………………………………………………………………….
۸- روم /۹…………………………………………………………………………………………………
۹- روم /۴۲……………………………………………………………………………………………….
۱۰- فاطر /۴۴…………………………………………………………………………………………….
۱۱- غافر /۲۱…………………………………………………………………………………………….
۱۲- غافر /۸۲…………………………………………………………………………………………….
۱۳- محمد (ص) / ۱۰………………………………………………………………………………….
- نتیجه ………………………………………………………………………………………………….
فصل دوم : اهداف و مصادیق سیر وسیاحت
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………
۱- مشاهدة آیات و نشانه های الهی در مخلوقات و مصنوعات ………….
الف – سیر آفاقی ……………………………………………………………………………………….
- سیر و مشاهده آسمانها و زمین ………………………………………………………………….
- سیر آفاقی برای مشاهده صنع الهی …………………………………………………………….
الف ) توجه به خلقت شتر ……………………………………………………………………………
ب ) زنبور عسل …………………………………………………………………………………………
- زنبور عسل حیوان متمدن …………………………………………………………………………
- زنبور عسل و تولید نسل …………………………………………………………………………
- ساختمان جسمانی زنبور عسل ………………………………………………………………….
ب) سیر انفسی ………………………………………………………………………………………….
- سیر و تدبر در چگونگی به وجود آمدن انسان و مراحل وجودی او ……………………
۲- عبرت …………………………………………………………………………..
- مطالعه تاریخ نوعی سیر ……………………………………………………….
الف ) تاریخ چیست؟ ………………………………………………………………………………….
ب ) نقش تاریخ در زندگی انسانها …………………………………………………………………
ج ) تاریخ از دیدگاه قرآن کریم ……………………………………………………………………..
- سیر و عبرت گرفتن از اقوام پیشین ………………………………………….
- چرا سرگذشت پیشینیان عبرت انگیز است؟ ………………………………..
- فواید سیر در تاریخ وعبرت از گذشتگان…………………………………….
۱- کسب تجربه ………………………………………………………………………………………..
۲- تربیت ………………………………………………………………………………………………..
۳- هدایت ……………………………………………………………………………………………….
۴- کشف عوامل موثر در تعالی و انحطاط جوامع گذشته ……………………………………..
الف ) عدالت و بی عدالتی ……………………………………………………………………………
ب ) اتحاد و تفرقه ……………………………………………………………………………………..
ج ) اجرا یا ترک امر به معروف ونهی از منکر ……………………………………………………
د ) فسق و فجور و فساد اخلاق …………………………………………………………………….
- اقوام منحط شده و علل انحطاط آنها ………………………………………..
الف ) سیر در احوال قوم عاد …………………………………………………………………………
- تاریخچه قوم عاد …………………………………………………………………………………..
- دلایل انحطاط و هلاکت قوم عاد ………………………………………………………………
- سرانجام قوم عاد …………………………………………………………………………………..
- هلاکت قوم عاد درس عبرتی برای دیگر اقوام ………………………………………………
ب ) سیر در احوال قوم ثمود………………………………………………………………………….
- چرا قرآن قوم عاد و ثمود را مثال می زند؟ …………………………………………………..
ج ) سیر در احوال قوم سبأ…………………………………………………………………………….
- هلاکت به خاطر کفران نعمت …………………………………………………………………..
۳- علم ……………………………………………………………………………..
- سیر و تحصیل علم در قرآن کریم ……………………………………………………………..
- سیر و تحصیل علم در روایات ………………………………………………………………….
۴- جهاد ……………………………………………………………………………
- جهاد نوعی سیر …………………………………………………………………………………….
- جنگ موته نمونه ای از جهاد ……………………………………………………………………
- جنگ تبوک جهادی همراه با سیر ………………………………………………………………
۵- هجرت ………………………………………………………………………….
- هجرت یکی از مصادیق سیر …………………………………………………………………….
- هجرت از بلاد کفر ………………………………………………………………………………..
فصل سوم : آداب و بایسته های اخلاقی سفر
- مقدمه …………………………………………………………………………………………………
- آداب قبل از سفر ………………………………………………………………
۱- انتخاب مقصد و هدف ……………………………………………………………………………
۲- انتخاب همراه ………………………………………………………………………………………
۳- رد امانت …………………………………………………………………………………………….
۴- انتخاب جانشین و سرپرست ……………………………………………………………………
آداب زمان خروج ………………………………………………………………….
۱- تعیین زمان خروج …………………………………………………………………………………
۲- آغاز سفر با دعا و صدقه ………………………………………………………………………..
آداب حین سفر …………………………………………………………………….
۱- انتخاب رهبر ………………………………………………………………………………………..
۲- اخلاق در طول سفر ……………………………………………………………………………….
آداب رسیدن به مقصد ……………………………………………………………..
- به جای آوردن شکر ……………………………………………………………………………….
- انتخاب مکان مناسب ………………………………………………………………………………
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………….
فهرست منابع …………………………………………………………………………………………….
مقدمه
« فسیروا فِی الارضِ فَانظُروا کیفَ کانَ عاقبةُ المُکذِّبینَ»
ستایش خداوندی را که بندگانش را به وسیله کتاب هدایت از ضلالت و گمراهی به روشنی و سعادت رهنمون شد، و پیوسته او را به سیر در آفاق و انفس دعوت کرد تا شاید از این رهگذر با اندیشه و تدبر در احوال اقوام گذشته راه شایستة خویش را به درستی دریابد.
و سلام و صلوات بر محمد مصطفی خاتم النبیین آن خورشید هدایت گر و تبیین کنندة آیات وحی. آن بزرگ مرد عالم بشریت، که جهان تا ابد مدیون تلاشهای بی دریغ اوست.
سیر و سیاحت می تواند یکی از بهترین عوامل شناخت خداوند در زمین به شمار آید زیرا که در پرتو سیر و سیاحت شگفتیهای بدیع آفرینش در نظر انسان ظهور و بروز پیدا کرده و حقایقی بر او آشکار می شود که ماحصل آن تدبر و تفکر در جهان خلقت و آفرینش است. و در این مرحله است که انسان لب به ستایش خداوند سبحان گشوده به یگانگی او اعتراف می کند.
و چه چیز برای انسان موحّد از رسیدن به الی الله بالاتر و ارجمندتر می تواند باشد؟
تعریف موضوع
در این تحقیق سعی شده است مساله سیر وسیاحت از منظر قرآن کریم مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد و به مسایل جانبی از جمله اهداف، مخاطبان و مصادیق آن با توجه به کتب تفسیری و روایی و دیگر کتابهایی که در این زمینه نگارش یافته اند ، بپردازد.
اهمیت موضوع
راجع به اهمیت موضوع همین بس که قرآن کریم در سور مختلف به طور مکرر انسانها را به سیر فرا می خواند وایشانرا به مشاهدة صنع وخلقت الهی در آفاق و انفس و همچنین عبرت گرفتن از عاقبت انسانهای سرکش دعوت می کند.
پیشینه موضوع
در مورد موضوع مورد بحث به طور پراکنده در کتب تفسیری و نیز کتب روایی ازجمله میزان الحکمه، وسایل الشیعه، من لایحضره الفقیه و … مطالبی بیان شده است. اما کتاب یا پایان نامه ای که اختصاصاً به این موضوع پرداخته باشد وجود ندارد.
سوال اصلی
سیر و سیاحت (آنگونه که در قرآن کریم مطرح شده) تا چه حد در رشد و کمال معنوی انسان موثر است؟
فرضیه : سیر و سیاحت در قرآن کریم به عنوان یکی از عوامل شناخت خداوند، حفظ ایمان و تقوا و عبرت گرفتن از پدیده های طبیعی معرفی شده است.
سوال های فرعی:
۱- اهداف اساسی و مهمی که قرآن کریم در مورد سیر وسیاحت ذکر نموده چیست؟
۲- منظور از سیر وسیاحت از دیدگاه قرآن کریم و روایات چیست؟
۳- مصادیق سیر و سیاحت از دیدگاه قرآن کریم و روایات چیست؟
۴- در قرآن کریم چه نوع سیاحتی مورد توجه قرار گرفته است؟
روش تحقیق
با توجه به موضوع، روش این تحقیق کتابخانه‌ای است.
محدودیت های تحقیق
با توجه به عدم وجود کتب مختص به موضوع تحقیق این پروژه با محدودیت منابع روبه رو بوده است و علاوه بر آن این تحقیق با محدودیت زمانی به نگارش درآمده است.
پیشنهادات
با توجه به تحقیقات انجام شده، موضوعات بحث شده در این پروژه هر کدام می تواند به تنهایی موضوع یک پروژه یا پایان نامه قرار گیرد و به طور موشکافانه مورد بررسی قرار گیرند.
به نظر می رسد برای نوآوری در این تحقیق باید پا را از تفاسیر فراتر گذاشت و به مطالعة کتب دیگری که به صورت علمی و کاربردی به این موضوع پرداخته اند همت گماشت، تا از تکرار مکررات بدر آمده، گامی فراتر از آنها برداریم.
چکیده
در خصوص آیات سیر موضوعات مختلفی قابل تحقیق و بررسی هستند که از میان موضوعات مطرح شده به دلیل گسترده بودن مباحث، سعی شده است موضوعاتی در رابطه با سیر مورد توجه قرار گیرند، که از نظر قرآن کریم حائز اهمیت هستند. از جمله مخاطبان سیر، اهداف سیر، لزوم عبرت گرفتن از اقوام و ملل گذشته، عوامل سقوط و تعالی حکومتها و …
لذا فصل اول حاوی دو بخش است: بخش نخست، اهمیت و ضرورتهای سیر در قرآن کریم را بحث می کند که هدف از این بخش پاسخ به چرایی و لزوم سیر می باشد.
و بخش دوم مخاطبان آیات سیر در قرآن کریم را مورد توجه قرار داده و با استفاده از تفاسیر نمونه المیزان و مجمع البیان بدان پرداخته است.
فصل دوم شامل بررسی اهداف و مصادیق سیر و سیاحت می باشد که از جمله زیر مجموعه های آن را مشاهده آیات و نشانه های الهی در مخلوقات و مصنوعات، عبرت گرفتن از اقوام و ملل پیشین، تحصیل علم ومعرفت، جهاد و هجرت تشکیل می دهند.
در فصل سوم به آداب و باسته های اخلاقی سیر و سیاحت از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام پرداخته شده است. در این فصل سعی شده آداب قبل از سفر، زمان خروج و حین سفر و رسیدن به مقصد با استفاده از آیات و روایات مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.
نوع فایل: ورد 116 صفحه
فهرست مطالب
عنوان ………………………………………………………………….. صفحه
کلیات
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱
تبیین موضوع …………………………………………………………………………………………. ۳
اهمیت و ضرورت موضوع ………………………………………………………………………. ۳
پیشینه موضوع ……………………………………………………………………………………….. ۴
پرسشها وفرضیات ………………………………………………………………………………….. ۵
چکیده ……………………………………………………………………………………………………. ۶
فصل اول : حج از نظر لغوی واصطلاحی انواع آن
حج در لغت …………………………………………………………………………………………….. ۸
حج در اصطلاح ………………………………………………………………………………………. ۹
شرافت زمانی حج…………………………………………………………………………………….. ۹
اهمیت و آثار حج …………………………………………………………………………………….. ۱۰
انواع و اقسام حج و عمره ………………………………………………………………………… ۱۳
تمتع از نظر لغوی واصطلاحی ………………………………………………………………….. ۱۴
کیفیت حج تمتع ……………………………………………………………………………………….. ۱۴
حج افراد ………………………………………………………………………………………………… ۱۷
حج قران…………………………………………………………………………………………………. ۱۸
عمره مفرده و تمتع ………………………………………………………………………………….. ۱۸
عمره از نظر لغوی و اصطلاحی ………………………………………………………………… ۱۹
عمره مفرده و اعمال آن …………………………………………………………………………… ۲۰
میقات احرام عمره مفرده …………………………………………………………………………. ۲۰
فرق عمره مفرده با عمره تمتع ………………………………………………………………….. ۲۱
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………… ۲۲
فصل دوم : سیمای حج از دیدگاه قرآن
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۲۴
واژه حج در قرآن ……………………………………………………………………………………. ۲۴
تاریخ مکه ………………………………………………………………………………………………. ۲۷
نامهای مکه: ……………………………………………………………………………………………. ۲۹
۱- مکه ………………………………………………………………………………………………….. ۲۹
۲- بکه …………………………………………………………………………………………………… ۲۹
۳- بیت العتیق …………………………………………………………………………………………. ۳۰
۴- بیت المعمور ………………………………………………………………………………………. ۳۰
۵- مسجد الحرام …………………………………………………………………………………….. ۳۱
۶- بیت الحرام ………………………………………………………………………………………… ۳۲
۷- ام القری ……………………………………………………………………………………………. ۳۳
۸- بلد الامین ………………………………………………………………………………………….. ۳۴
دلیل پیدایش کعبه ……………………………………………………………………………………. ۳۴
تاریخچه مبنای کعبه ………………………………………………………………………………… ۳۵
زمان ساختن بنای اولیه کعبه ……………………………………………………………………. ۳۹
وجوب و ضرورت حج……………………………………………………………………………… ۴۱
آیاتی در مورد ادله وجوب حج و عمره ……………………………………………………… ۴۱
مستطیع کیست؟ ………………………………………………………………………………………. ۴۳
۱- استطاعت مالی …………………………………………………………………………………… ۴۴
۲- استطاعت عقلی …………………………………………………………………………………… ۴۴
۳- استطاعت بدنی …………………………………………………………………………………… ۴۵
۴- استطاعت زمانی………………………………………………………………………………….. ۴۵
۵- استطاعت امنیت …………………………………………………………………………………. ۴۵
دعوت به حج اکبر ……………………………………………………………………………………. ۴۹
محرمات
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۵۲
محرمات احرام ……………………………………………………………………………………….. ۵۲
۱- فلسفه صید ……………………………………………………………………………………….. ۵۳
کفاره صید و شکار بر فرد محرم ……………………………………………………………… ۵۵
حکم شکار کردن حیوانات دریایی و صحرایی …………………………………………….. ۵۷
حکم شکار بعد از احرام …………………………………………………………………………… ۵۹
۲- حکم جدال وفسوق کردن ……………………………………………………………………. ۶۰
کفاره جدال …………………………………………………………………………………………….. ۶۰
۳- حرمت مباشرت…………………………………………………………………………………… ۶۱
قرآن اثر اجتناب از محرمات را چنین بیان کرده …………………………………………. ۶۲
واجبات
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۶۶
طواف …………………………………………………………………………………………………….. ۶۷
احکام طواف …………………………………………………………………………………………… ۶۷
سعی صفا و مروه …………………………………………………………………………………… ۶۸
احکام صفا و مروه ………………………………………………………………………………….. ۷۰
عرفات ……………………………………………………………………………………………………. ۷۱
وقوف در مشعرالحرام …………………………………………………………………………….. ۷۳
رمی جمرات ……………………………………………………………………………………………. ۷۶
قربانی ……………………………………………………………………………………………………. ۷۸
فلسفة قربانی ………………………………………………………………………………………….. ۷۸
۱- کمک رسانی به اهل حجاز یک اصل می باشد. ……………………………………….. ۷۹
۲- قربانی از شعائر الهی است. ……………………………………………………………….. ۷۹
۳- کمک به مستمندان و سیرکردن آنها ……………………………………………………… ۸۰
۴- رسیدن به تقوای الهی …………………………………………………………………………. ۸۱
حلق و تقصیر کردن ………………………………………………………………………………… ۸۲
فضیلت حلق ……………………………………………………………………………………………. ۸۳
حکم حلق و زمان آن ……………………………………………………………………………….. ۸۴
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………… ۸۵
فصل سوم : فلسفه حج
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۸۸
۱- فلسفه فردی و معنوی
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۹۰
بعد معنوی حج ……………………………………………………………………………………….. ۹۱
حج و کسب معرفت …………………………………………………………………………………. ۹۲
انسان و خودسازی …………………………………………………………………………………. ۹۳
عبادت حج، عبادتی بی ریاست……………………………………………………………………. ۹۶
بعد معنوی مناسک و اعمال حج و تأثیر آن بر فرد ………………………………………. ۹۷
بعضی از اسرار حج ………………………………………………………………………………… ۹۹
اسرار صفا و مروه …………………………………………………………………………………. ۹۹
راز طواف کردن ……………………………………………………………………………………… ۹۹
سرحلق ………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۰
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………… ۱۰۳
۲- فلسفه اقتصادی
بعد اقتصادی حج …………………………………………………………………………………….. ۱۰۵
اهداف و آثار تجاری و اقتصادی حج ………………………………………………………… ۱۰۷
دیدگاه قرآن نسبت به بعد اقتصادی حج …………………………………………………….. ۱۰۹
دیدگاه قرآن در مورد واژه منافع و نظر مفسران در آن مورد ……………………… ۱۱۲
قربانی عامل تقویت کننده اقتصاد جوامع اسلامی ………………………………………… ۱۱۴
قربانی عامل برآوردن نیاز فقیران …………………………………………………………….. ۱۱۷
نتیجه ……………………………………………………………………………………………………… ۱۱۹
۳- فلسفه اجتماعی
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱۲۱
ویژگیهای اجتماع حج ……………………………………………………………………………….. ۱۲۲
محتوای اجتماعی حج و آثار آن ………………………………………………………………… ۱۲۳
دیدگاه قرآن نسبت به اجتماعی بودن حج …………………………………………………… ۱۲۵
خانه خدا متعلق به مردم است……………………………………………………………………. ۱۲۶
قیام جهان شمول اجتماعی مسلمانان در پرتو حج ……………………………………….. ۱۲۸
امنیت اجتماعی مسلمانان ………………………………………………………………………….. ۱۳۰
حج تراکم قوه متکثره در نقطه واحده است. ………………………………………………… ۱۳۱
نتیجه………………………………………………………………………………………………………. ۱۳۳
نتیجه گیری کلی ………………………………………………………………………………………. ۱۳۴
فهرست منابع ………………………………………………………………………………………….. ۱۳۵
مقدمه
شناخت صحیح مسائل حج به عنوان بخش عمده‌ای از آیات قرآنی، معارف، احکام و فقه اسلامی ضرورتی است که همواره مورد توجه مجامع مختلف قرار گرفته است و این خود فرصتی است که بیشتر به مسائل آن بپردازیم.
بنابراین در قرآن هم سوره ای به این نام یعنی، حج وجود دارد و درچند سوره دیگر از قرآن به مسائل مربوط به آن پرداخته از جمله : بقره،آل عمران، ابراهیم و…
همچنین نزدیک سیصد آیه در مورد حج و داستان حضرت ابراهیم (ع) وجود دارد که ما در این تحقیق قسمتی از آنها را همراه با تفاسیر و نظرات نویسندگان بیان می کنیم.
اما یکی از وظایف مهم ما، قضیه آشنا کردن مردم است به مسائل حج، آدمی بسیار می بیند که به حج می روند، زحمت می کشند ، لکن مساله حج را نمی دانند.
البته عمده ترین مشکلی که در مورد این عبادت وفرضیه مهم وجود دارد با این که مومنان با این عبارت الهی،آشنایی دیرینه دارند، و هر سال با حضور شورانگیز از سراسر عالم، زنگار دل، با زلال زمزم توصیه می‌زدایند، وبا حضرت دوست تجدید میثاق می‌کنند، و اگر چه میراث ادب فرهنگ ما، مشحون از آموزه های حیات بخش حج است،اما هنوز ابعاد بیشماری از این فرضیه مهم ، ناشناخته و مهجور مانده است.
بنابراین در این پروژه به کمک استاد بزرگوار جناب آقای محمدی در حد وسع خود سعی کرده ام که تقریباً به گوشه ای از مسائل واعمال آن بپردازیم هر چند که به خاطر کثرت مطالب و گستردگی آن نمی توان همه را بررسی کرد، اما امیدواریم که توانسته باشم به بهتر شناختن این عبادت بزرگ کمکی کرده باشیم.
این تحقیق شامل سه فصل می باشد؛
فصل اول حج از نظر لغوی و اصطلاحی بحث شده و انواع حج و عمره هم بررسی شده است.
در فصل دوم که سیمای حج از دیدگاه قرآن می باشد تقریباً آیات قرآن را تا حدودی موردبررسی و دسته بندی قرار دادیم همچنین آیات مربوط به بنای کعبه و تاریخچه آن و آیات مربوط به محرمات وواجبات حج نیز در این فصل بحث شده است.
و اما در فصل سوم، این فصل فلسفه حج می‌باشد که فلسفه اجتماعی ،اقتصادی و فردی معنوی را به رشته تحریر درآورده، همچنین آیاتی که مربوط به آنها درقرآن بیان شده آنها را جمع آوری کرده و در مباحث مربوط به خودشان جای داده شده است.
ودر آخر هم یک نتیجه گیری کلی از همه مباحث تحقیق به عمل آمده است.
امید به این که توانسته باشم این عبادت بزرگ را که اسلام و قرآن به آن این قدر اهمیت داده اند،با استناد به قرآن تا حدی برای همه روشن ومبرهن گردد.
چکیده
حج از دیدگاه قرآن دارای جایگاه خاصی می‌باشد و دارای فلسفه و احکام و مناسک معینی می‌باشد که در فصول سه گانه این پروژه به چشم می‌خورد.
در فصل اول حج از نظر لغوی و اصطلاحی بحث شده و معلوم شد که معنای لغوی حج یعنی قصد زیارت و آهنگ می‌باشد و معنای اصطلاحی آن انجام مناسک خاص در زمان و مکان خاص می‌باشد.
و نیز اشاره شد که جج دارای انواعی همچون تمتع، قِران و افراد است.
فصل دوم سیمای حج از دیدگاه قرآن است در این فصل به تاریخچه بنای کعبه و اهمیت آن واصل وجوب حج پرداخته وسپس آیات اعمال و مناسک ، محرمات مانند :جدال وفسوق، صید وشکار کردن و… می‌باشد.
در دنباله نیز به واجبات حج شامل طواف، قربانی کردن، سعی وصفا ومروه و.. پرداخته شده است.
فصل سوم : فلسفه حج می‌باشد که در این قسمت ابتدا به فلسفه فردی، معنوی، اجتماعی و اقتصادی آن پرداخته شده است.
در بخش اول آن خودسازی و تقریب به خدا وبعضی از اسرار اعمال بحث شده .
در بخش دوم که اجتماعی می‌باشد در مورد هماهنگی و وحدت ویکپارچگی مسلمانان می‌باشد.
در بخش سوم که در مورد فلسفه اقتصادی حج می‌باشد این طور به نظر می‌رسد که حج باعث رشد ورونق مادی و اقتصادی می‌باشد و در جوامع اسلامی حج، حافظ منافع دنیوی و اخروی امتهای اسلامی می‌شود.
تبیین موضوع
حج یک عمل دینی است که قرآن کریم در مورد ابعاد ومسائل مختلف آن سخن گفته در این پژوهش در مورد ابعاد مختلف حج از جمله مناسک، احکام، و فلسفه حج ودیگر اهداف آن از دیدگاه قرآن بحث شده است.
بنابراین در این تحقیق از دیدگاه قرآن بحث می‌کنیم نه از دیدگاه دیگران.
البته نظرات مفسران را در مورد آیات و همچنین از کتابهای دیگر از جمله: صهبای حج جوادی آملی، حج در قرآن محمد علوی مقدم و … نیز استفاده شده تا مطلب روشن تر شود.
اهمیت و ضرورت موضوع:
ابعاد ومسائل مختلف حج دارای ضرورتی اساسی است زیرا:
حج یکی از ضروریات اسلام می باشد و یکی از اساسی ترین فرایض و از مهمترین فروع دین می باشد. و حج آثار بی شماری بر حیات معنوی و فردی واجتماعی جامعه اسلامی دارد که در قرآن ابعاد مختلف آن مطرح شده است و همچنین برای حج گذار پاداش زیادی می باشد همچنان که برای هر کدام از عبادات و فریضه‌های دینی، گذشته از اثرات تربیتی، اخلاقی و اجتماعی که در انجام تک تک آنها نهفته است، در منابع و مصادر اسلامی از زبان پیامبر و معصومین علیهم السلام اجر و ثوابهایی نیز برای هر کدام از آنها ذکر شده که مسلمانان در طول سال بنا به عشق و علاقه خود جدای از اعمال واجبی که شبانه روز به عهده آنها است به انجام برخی از آنها مبادرت ورزند تا بدین وسیله تقرب به خداوند متعال را فراهم نموده و با دستی پر،راه بهشت را برای خود هموار کنند.
بدیهی است که میزان ونوع پاداش ها برای هر یک از اعمال دینی از ویژگی خاصی برخوردار است . فریضه مقدس حج که یکی از ارکان اسلام می‌باشد و در طول عمر فقط یک بار انجام آن بر هر فرد مسلمان واجب می‌شود ، تبلوری است که همه احکام و عبادات وصورتی است که مجسم از اسلام،به گونه ای که درآن ،نماز و راز ونیاز با خدا، امساک و خودداری از بسیاری از کارها، هجرت ودوری از وطن، جهاد با نفس، صرف مال، گذشتن از لذتها، تحمل بسیاری از سختی‌ها و شداید وکارهای دیگری که تنها در حین انجام این فریضه مقدس می‌توان آنها را درک و توصیف کرد، وجود دارد.
در مورد اهمیت و ثواب این سفر معنوی روایات زیادی از ائمه معصومین نقل شده است امام علی(ع) درباره فضیلت حج و عمره میفرمایند :بهترین وسیله ای که سالکان برای رسیدن به خدا بدان جنگ می‌زنند، ایمان به اوپیامبرش در راه او .. وزیارت خانه او در حج وعمره است؛ همانا حج و عمره فقر را از میان برمی‌دارد و گناه را می ریزد:
« ان افضل فاتوسل به المتوسلون الی الله سبحانه و تعالی الایمان به ورسوله والجهاد فی سبیله … وحج البیت واعتماده فإنها ینفیان الفقر و یرخصان الذنب…»
پیشینه موضوع
با توجه به این که حج اززمان حضرت آدم (ع) آغاز شد و در زمان حضرت ابراهیم (ع)به عنوان سنت وشریعتی فراگیر مطرح شد ولی در زمان پیامبر اسلام (ص) در سال ششم بعثت به امر خداوند و نه در اسلام احیا و مردم بدان فراخوانده شدند. پس از آن به همین منوال ادامه داشته و نخستین بار قرآن و بعد روایات و بعد کتب بسیاری زیادی در طول تاریخ راجع به احکام و ابعاد حج نوشته شده است که به عنوان نمونه می‌توان از کتبی مثل صهبای حج از جوادی آملی، حج در قرآن و حدیث از محمد ری شهری و اسرار و مناسبک حج از محمد تقی حکیم و .. یاد کرد.
نوع فایل: ورد 150 صفحه
فهرست مطالب
صفحه
چکیده……………………………………………………………………………………
مقدمه…………………………………………………………………………………….
فصل اول – تعادل………………………………………………………………………
- تعاریف لغوی و اصطلاحی…………………………………………………………..
- عدل……………………………………………………………………………………
- معنای اعتدال………………………………………………………………………….
- معنای عدالت………………………………………………………………………….
- واژه‌هایی که با عدل پیوند معنایی دارند…………………………………………..
- استقامت……………………………………………………………………………….
- قصد……………………………………………………………………………………
- قسط……………………………………………………………………………………
- وسط……………………………………………………………………………………
- توسط…………………………………………………………………………………..
- تعادل…………………………………………………………………………………..
- تعادل در مقصد (تعادل در خداشناسی)…………………………………………….
- عدل الهی………………………………………………………………………………
- عدل خدا در خلقت جهان……………………………………………………………
- تعادل در خلقت انسان……………………………………………………………….
- تعادل در مبدأ (تعادل در خودشناسی)……………………………………………..
- ضرورت تعدیل در قوای طبیعی تحت فرماندهی عقل…………………………….
- نشانگرهای رفتار و شخصیت متعادل……………………………………………….
- مراحل وصول به تعادل………………………………………………………………
- تعادل جسمانی………………………………………………………………………..
- تعادل عقلانی (اجتماعی)…………………………………………………………….
- تعادل روحی (معنوی)……………………………………………………………….
- ارتباط و نحوه تأثیر امور جاری و موظف و ویژه در یکدیگر………………….
- نشانه‌های عدم تعادل و سلامتی در امور مذکور…………………………………..
- در امور جاری (فردی)………………………………………………………………
- در امور اجتماعی……………………………………………………………………..
- در امور ویژه (معنوی)……………………………………………………………….
- تعادل در مسیر (تعادل در فرمان خداشناسی)……………………………………..
- تعادل در شریعت و طریقت و حقیقت…………………………………………….
- صراط مستقیم…………………………………………………………………………
- تعادل در انسان کامل………………………………………………………………..
- انسان کامل صاحب مقام برزخ البرازخ است………………………………………
- مقام برزخیت کبری = تعادل در بین غیب مطلق و شهادت مطلق………………
- تعادل اسمایی (اسماء جمالی و جلالی)…………………………………………….
- تعادل در تشبیه و تنزیه……………………………………………………………..
- عقل حد واسط ربوبیت و عبودیت………………………………………………….
- تعادل در دو قوه عقل عملی و نظری………………………………………………
- تعادل در دو جنبه یلی الخلقی و یلی الحقی……………………………………….
- تعادل در علم و عامل………………………………………………………………..
- تعادل در عقل و قلب (عشق)……………………………………………………….
- تعادل در اقبال و ادبار قلب…………………………………………………………
- تعادل در خوف و رجاء……………………………………………………………..
- تعادل در قبض و بسط……………………………………………………………….
- یقین به خداوند موجب اعتدال آدمی می‌شود………………………………………
- تعادل در هیبت و انس………………………………………………………………
- ادب پرهیز از افراط و تفریط……………………………………………………….
- تعادل در فرق و جمع (جمع الجمع)……………………………………………….
- تعادل در رضا و غضب………………………………………………………………
- تعادل در رتق و فتق…………………………………………………………………
- تعادل در انبساط……………………………………………………………………..
- تعادل در فناء…………………………………………………………………………
- تعادل در تسلیم و تفویض…………………………………………………………..
- تعادل در توکل……………………………………………………………………….
- تعادل در خلوت و جلوت……………………………………………………………
- تعادل در دنیا و آخرت………………………………………………………………
- برخی از نتایج ایجاد تعادل در انسان……………………………………………….
- فصل دوم – توسعه…………………………………………………………………..
- تعریف لغوی و اصطلاحی……………………………………………………………
- توسعه از دیدگاه فلسفی……………………………………………………………..
- توسعه فرهنگی………………………………………………………………………..
- منظور از خلقت بشر، ظهور استعدادات نهانی است……………………………….
- تجلی شهود الهی تابع استعدادات است……………………………………………..
- هدف از خلقت تحقق تمامیت انسان است…………………………………………
- استفاده از تمام قوا (توسعه انسانی)………………………………………………..
- توسعه وجودی از منظر قرآن………………………………………………………..
- توسعه از منظر عرفان…………………………………………………………………
- نبوغ عرفانی…………………………………………………………………………..
- محورهای توسعه الهی………………………………………………………………..
- اهداف توسعه………………………………………………………………………….
- گسترش علم و عقل یکی از اهداف توسعه………………………………………..
- مبانی توسعه…………………………………………………………………………..
- شاخصه‌های توسعه الهی………………………………………………………………
- انسان با ایمان، انسان توسعه یافته قرآنی…………………………………………..
- مظهر اهتداء و ضلالت قلب انسان است (شرح صدر و ضیق صدر)……………..
- قلب المؤمن عرش الرحمن (توسعه دل)……………………………………………
- علایم توسعه وجودی…………………………………………………………………
- شرح صدر……………………………………………………………………………..
- علامت شرح صدر دستیابی به حلم است……………………………………………
- انس……………………………………………………………………………………
- انبساط…………………………………………………………………………………
- من انسان کامل من فراگیر است……………………………………………………
- وسعت نظر عارف…………………………………………………………………….
- سرور…………………………………………………………………………………..
- راههای افزایش توسعه وجودی……………………………………………………..
- پذیرش توحید راه اساسی افزایش ظرفیت روانی………………………………….
- خداخواهی……………………………………………………………………………..
- طی مراتب کمال در انسان کامل…………………………………………………..
- سیر و سلوک…………………………………………………………………………
- عبادت (عبودیت)…………………………………………………………………….
- تقوی مایه شرح صدر و گسترش دل……………………………………………….
- گستردگی ظرفیت روانی و حلم نتیجه علو همت است…………………………..
- شکر……………………………………………………………………………………
- عوامل مؤثر در ایجاد ظرفیت روانی………………………………………………..
- مظاهر توسعه وجودی………………………………………………………………..
- سلوک فردی………………………………………………………………………….
- سلوک جمعی………………………………………………………………………….
- نتایج توسعه وجودی…………………………………………………………………
- تنگی و فراخ قبر تابع انشراح صدر و عدم آن است………………………………
- نتیجه گیری…………………………………………………………………………..
- فصل سوم – حیات طیبه در ایران ۱۴۰۰ (ه.ش)………………………………….
- تعریف حیات معقول…………………………………………………………………
- عبور از مراحل خام «حیات طبیعی محض» به مراحل حیات معقول…………….
- حیات………………………………………………………………………………….
- طیب…………………………………………………………………………………..
- حیات دنیایی و زندگانی طیب………………………………………………………
- حیات طیبه……………………………………………………………………………
- حیات طیبه بهره مؤمن صالح………………………………………………………..
- ارکان حیات طیبه…………………………………………………………………….
- حیات طیبه انسان را به کجا می‌رساند؟…………………………………………….
- راه رسیدن به عزت چیست؟………………………………………………………..
- معنای صعود و شرح معراج………………………………………………………….
- عمل صالح واسطه ارتقاء ارواح طیبه……………………………………………….
- نشانه‌ها و ویژگیهای حیات طیبه………………………………………………….
- سیمای حیات طیبه نزد پیشوایان معصوم…………………………………………..
- ایران در سال ۱۴۰۰ (ه.ش)………………………………………………………….
- نتیجه گیری…………………………………………………………………………..
- Abstract……………………………………………………………………………………………….
فهرست منابع………………………………………………………………………………………………….
چکیده:
«بالعدل قامت السموات و الارض»،قوام آسمانها و زمین به عدل است.چنانچه تعادل را از زندگی حذف کنیم، وجودی برای هستی باقی نخواهد ماند که عدل پایه و بنیانی است که قوام و استواری جهان به اوست.« العدل اساس به قوام العالم.»تعالی و ارتقاء جان آدمی به حیات طیبه الهی با ایجاد تعادل فردی در بستر تعامل جمعی است. تعادلی در مبدا، در مسیر و در مقصد.
توسعه ای که در عدل است در هیچ طرح و برنامه دیگری نمی توان یافت. از آن جایی که توسعه در اسلام تنها به معنای افزایش فیزیکی نیست و جنبه های معنوی و ارزشی نیز اهمیت دارد ، جهت گیری سیاستهای توسعه در اسلام به سمت اهداف خاصی است که در راستا و تامین کننده هدف اصلی خلقت انسان است.انسان به خاطر همین سعه و جامعیت وجودیش، بر همه عوالم، حتی بر فرشتگان نیز برتری دارد و تنها اوست که می تواند حامل عشق و طلب باشد.یک عارف با سعه وجودی خود با همه جهان و همه انسانها یگانه است.
قرآن کریم میفرماید: انسانی که در اثر حیات پاکیزه ،جانش به سمت الله حرکت کرد ، جاودانه خواهد بود و از ابدیت خاص برخوردار است چون عندالله می شود . این حیات طیبه باعث صعود و تکامل انسان می شود.برای تداوم حیات حقیقی و افزونی تاله آدمی، لازم است که انسان اولاً چیزی را روی اصول علمی ببیند و ثانیاً قواعد عملی آن را بپذیرد. ظهور برکات و عنایات، مرهون رشد علمی و عملی جامعه است و امت اسلامی در پرتو ایمان و عمل صالح به این فیوضات الهی بار می یابد.حیات واقعی که در یک فرد به جریان می افتد، با حیات دیگران نیز مشترک است. اساسی ترین مختص حیات، تعدیل و تصعید خودمحوری به سود انسان محوری است، که رو به کمال دارد.
با صدور فرمان مقام معظم رهبری ، حضرت آیه الله خامنه‌ای مبنی بر تدوین و تنظیم برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در چارچوب چشم انداز بلند مدت کشور (دو دهه آینده) و با عنایت به الزامات حاکم بر تحقق چشم انداز بلند مدت کشور و ویژگیهای کنونی رشد و توسعه کشور، در این پایان نامه سعی بر این است تا با طرح و تشریح کاربردی تعادل و توسعه انسانی بعنوان راهبردی به حیات طیبه الهی در کشور ایران طی دو دهه آینده از منظر عرفانی تبیین گردد.
مقدمه :
سپیده مشیت دمیده، آفتاب خلقت سرزده، معمار هستی دست اندر کار آفرینشی شگفت است و … انسان از رحم غیب پای به دامان شهود می‌نهد.در جشن تولد این مولود مبارک، خدای تعالی خود صحنه آرا و میزبان است. کروبیان عالم بالا و ساکنان حرم سرّ و عفاف ملکوت را به مصلای قداست انسان فرامی‌خواند و فرمان می‌دهد تا بر او سجده برند. «فاذا سوّیته و نفخت فیه من روحی فقعوا له ساجدین فسجدوا الا ابلیس…».
شرح این حادثه بدیع که می‌توان آن را زیباترین رویداد و پرشکوه‌ترین جلوه اراده ازلی در جهان خلقت نامید جان‌های لطیف و ارواح طیبه را که اعجازهای بزرگ ایمان و اندیشه‌اند به اهتزاز آورده و معناهای ژرف در اندام الفاظ به سینه تاریخ سپرده‌اند. علی (ع) آن وجدان ملتهب حکمت الهی چنین به ترنم آمده:
اتزعم انک جرم صغیر و فیک انطوی العالم الاکبر
و انت الکتاب المبین الذی باحرفه یظهر المضمر
و عارف رومی روح کلام علی (ع) را در قالب شعر پارسی بدین سان می‌دمد:
گر به ظاهر آن پری پنهان بود آدمی پنهان‌تر از پریان بود
نزد عاقل آن پری گر مضمر است آدمی صدبار خود پنهان‌تر است
راستی که آدمی زاده طرفه معجونی است و این راز وجود و پری پنهان باید سیمرغ آسا بال و پر آراید تااز محیط جاذبه ملک و طبیعت بیرون رفته و بر قله فاف «دنی فتدلی» نشیند و در هاله مغناطیس خود چنان مجذوب شود که بیش از دو هلال با مبدأ اعلی فاصله نداشته باشد و به افتخار «ابیت عند ربی یطعمنی و یسقینی» نائل آید.
انسان را حیوان ناطق یعنی جانور گویا می‌شناسیم، لکن با این فرق که او را دارای قوه و منّه و لیاقت و قابلیتی می‌یابیم که هر گاه آن دارایی را به فعلیت برساند، انسان حقیقی و واقعی خواهد بود. یعنی انسان واقعی و حقیقی در عرف عرفان آن کسی است که به فعلیت رسیده است و متصف به صفات ربوبی ومحاسن اخلاق و محامد آداب است وگرنه همان حیوان ناطق یعنی جانور گویا است.
آدم حقیقت انسانیت است که جامع و مظهر ذات و جمع اسماء و صفات الهی است که عالم خلق و آفرینش ظهور آنها محسوب می‌شود. و به این اعتبار آینه حق و خلق است و چون غرض از ایجاد، معرفت حق بوده و هیچ یک از مراتب وجود، استعداد آن را ندارند که حق را به نحو کمال و تمام بشناسند مگر انسان،بدین دلیل حقیقت انسانی، غایت ایجاد نیز هست و آفرینش محفوظ به بقا و دوام اوست. و هرگاه که این نوع از میان برخیزد – دوره عالم نیز به سر می‌رسد و دور آخرت آغاز می‌شود که رجوع آفرینش است به اسم اول که مصدر وجود است. حقیقت انسانی که کون جامع و آینه جمال و مظهر صفات قهر و لطف الهی است و به اعتبار خلافت و جانشینی خدا به ناچار باید دارای تمام اوصاف مستخلف باشد.
چون عقل اول را آفرید، سی صد و شصت نوع از انواع کمال در او ظاهر گشت و حق تعالی بر حسب استعداد و قوه عقل اول، چهل وشش هزار هزار نوع و ششصد هزار نوع و پانصد و شش هزار نوع از انواع کمال و فیض وجودی بر او افاضه کرد و به مقتضای این فیضی بخشی‌ها عوالم متعددی خلق شد و انتشار فیض از عقل اول به اختیار صادر نگشت بلکه از راه فیضان سرزد.
در درون ما نیروهایی است که اگر به کار گرفته شوند و رودهایی است که اگر رهبری شوند و غنچه‌هایی است که اگر شکفته شوند، ما را به وسعت‌ها و رشدها و حرکت‌هایی می‌رسانند و سیراب و شاداب می‌نمایند. در حالیکه غفلت از این نیروها و رها کردن آنها ما را به رکود و ایستایی می‌کشانند و همین است که رسول باید ما را یادآوری کند و آگاه سازد.و این ما هستیم که باید به این سرمایه‌ها و اندازه آنها پی ببریم و آنها را به جریان بیندازیم و زیانش را جبران کنیم که گفته‌اند: رحم اله من عرف قدر نفسه * انسان سرمایه‌های زیادتری دارد. انسان فرزند تمام هستی است و تا بی نهایت راه در پیش دارد. لذا باید طوری تربیت شود که در تمام این عوالم و در تمام این مسیر بتواند چه بکند و چگونه بماند و چگونه برود. باید مرزها را برداریم و دیوارها را بشکنیم و با این دید وسیع به هستی و به انسان نگاه کنیم و انسان را به عظمتی بشناسیم که این هستی را زیر پا دارد.
نوع فایل: ورد 174 صفحه
فهرست
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………. ۱
کلیات…………………………………………………………………………………………………….. ۲
تبیین موضوع …………………………………………………………………………………………… ۲
اهمیت و ضرورت موضوع…………………………………………………………………………… ۲
انگیزه انتخاب موضوع ………………………………………………………………………………… ۲
پیشینه موضوع ………………………………………………………………………………………….. ۳
سؤالات ………………………………………………………………………………………………….. ۳
روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………. ۳
فرضیه ……………………………………………………………………………………………………. ۴
چکیده ……………………………………………………………………………………………………. ۵
فصل اول ………………………………………………………………. ۶
الف : شناخت لغوی …………………………………………………………………………………. ۷
۱- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. ۷
۲- روابط………………………………………………………………………………………………… ۹
ب : کاربرد قرآنی ……………………………………………………………………………………. ۱۱
۱- معاشرت ……………………………………………………………………………………………. ۱۱
۲- روابط ……………………………………………………………………………………………….. ۱۲
ج : شناخت حوزه معاشرت انسان ………………………………………………………………. ۱۵
الف : معاشرت اختیاری …………………………………………………………………………….. ۱۵
ب : معاشرت اضطراری ……………………………………………………………………………. ۱۵
الف : معاشرتهای نیک ………………………………………………………………………………. ۱۶
۱- خردمند و کریم ………………………………………………………………………………….. ۱۶
۲- خوش اخلاق ……………………………………………………………………………………… ۱۶
۳- صادقان …………………………………………………………………………………………….. ۱۶
ب : معاشرتهای بد …………………………………………………………………………………… ۱۷
۱- کافران ……………………………………………………………………………………………… ۱۷
۲- استهزاء گران دین ……………………………………………………………………………….. ۱۸
۳- فاسقان ……………………………………………………………………………………………… ۱۸
۴- عصیانگران ………………………………………………………………………………………… ۱۹
چگونگی معاشرت …………………………………………………………………………………… ۱۹
حفظ عزت انسانی در روابط و معاشرت ………………………………………………………. ۲۰
اعتدال در معاشرت ………………………………………………………………………………….. ۲۱
د : هدف از معاشرت ……………………………………………………………………………….. ۲۱
هـ : انواع معاشرت ………………………………………………………………………………….. ۲۲
فصل دوم ………………………………………………………………. ۲۴
بخش اول : آداب معاشرت در حوزه عمومی ………………………………………………… ۲۵
الف : آداب وارد شدن به خانه …………………………………………………………………… ۲۶
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۲۶
استیذان …………………………………………………………………………………………………… ۲۶
امنیت و آزادی در محیط خانه ……………………………………………………………………… ۲۹
کنترل نگاه ………………………………………………………………………………………………. ۳۳
چشمهای بی بها ……………………………………………………………………………………….. ۳۳
۲- آداب سلام و تحیت …………………………………………………………………………… ۳۶
اهمیت سلام نمودن در قرآن ……………………………………………………………………….. ۳۶
اهمیت سلام نمودن در سنت ……………………………………………………………………….. ۳۷
کیفیت سلام وتحیت ………………………………………………………………………………….. ۳۹
فلسفه سلام کردن …………………………………………………………………………………….. ۴۰
آداب فقهی سلام کردن ………………………………………………………………………………. ۴۲
لزوم پاسداری از این سنت اسلامی ………………………………………………………………. ۴۳
۳- آداب غذا خوردن ………………………………………………………………………………. ۴۵
بخش دوم : بررسی معاشرت در حوزه مسلمانان …………………………………………….. ۴۸
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۴۹
بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه قرآن ………………………………………………………. ۴۹
۱- مسالمت و بخشش ………………………………………………………………………………. ۵۰
۲- فرو بردن خشم و احسان ……………………………………………………………………… ۵۳
۳- دوری از تکبر و فخر فروشی ………………………………………………………………….. ۵۵
۴- پرهیز از بدگویی و عیب جویی ……………………………………………………………….. ۵۶
۵- صداقت …………………………………………………………………………………………….. ۵۹
۶- دوری از تمسخر و گمان بد ……………………………………………………………………. ۵۹
بررسی معاشرت مسلمانان از دیدگاه روایات ……………………………………………………. ۶۳
اعتدال ودوری از حسادت وتملق …………………………………………………………………. ۶۳
حق مسلمان بر مسلمان ………………………………………………………………………………. ۶۵
محبت , مهم ترین عامل در معاشرتها …………………………………………………………….. ۶۶
انفاق مال برای رضای محبوب ……………………………………………………………………… ۷۰
بخش سوم : آداب معاشرت در حوزه خانواده و خویشاوندان …………………………… ۷۳
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۷۴
۱- آداب معاشرت با والدین و فرزندان …………………………………………………………….. ۷۵
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۷۵
الف – آداب معاشرت با والدین …………………………………………………………………… ۷۶
معاشرت با والدین از دیدگاه قرآن ………………………………………………………………… ۷۶
وظایف فرزندان ……………………………………………………………………………………….. ۷۶
دقت فوق العاده در احترام به پدر و مادر ………………………………………………………… ۷۹
احسان به والدین ………………………………………………………………………………………. ۸۰
دعا برای پدر و مادر ………………………………………………………………………………….. ۸۲
معاشرت با والدین از دیدگاه روایات …………………………………………………………….. ۸۵
معاشرت با پدر از دیدگاه روایات …………………………………………………………………. ۸۶
حق پدر بر فرزند ……………………………………………………………………………………… ۸۶
معاشرت با مادر از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………. ۸۷
معاشرت با مادر از دیدگاه روایات ………………………………………………………………… ۸۸
هشدارها در مورد والدین ……………………………………………………………………………. ۸۹
نیکی به والدین در حیات و ممات ………………………………………………………………… ۹۱
افضل اعمال در ارتباط با والدین …………………………………………………………………… ۹۱
اقسام پدران …………………………………………………………………………………………….. ۹۱
پیامبر ( ص ) و حضرت علی ( ع ) دو پدر این امت اسلامی ……………………………. ۹۲
ب – روابط و وظایف متقابل والدین به فرزندان………………………………………………… ۹۵
بررسی وظایف والدین و فرزندان از دیدگاه قرآن ……………………………………………… ۹۵
بررسی وظایف و حق فرزند از دید گاه روایات ………………………………………………. ۹۹
محبت به فرزند ………………………………………………………………………………………… ۹۹
اجرای عدالت ………………………………………………………………………………………….. ۱۰۰
توجه بیشتر به دختر …………………………………………………………………………………… ۱۰۱
ب : آداب معاشرت زوجین ……………………………………………………………………….. ۱۰۲
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۲
بررسی معاشرت زوجین از دیدگاه قرآن …………………………………………………………. ۱۰۳
۱- وفاداری به پیمان ازدواج ……………………………………………………………………….. ۱۰۳
۲- مودت و مهربانی و ایجاد آرامش ……………………………………………………………… ۱۰۳
۳- حفظ و پوشانیدن عیوب یکدیگر ……………………………………………………………… ۱۰۶
ادای حقوق یکدیگر …………………………………………………………………………………… ۱۰۷
معاشرت نیکو ………………………………………………………………………………………….. ۱۱۶
هدایت و فضاسازی معنوی …………………………………………………………………………. ۱۱۸
حق همسر در روایات ……………………………………………………………………………….. ۱۱۹
نظر ابن مسکویه رازی درباره معاشرت با همسر ( زوجه ) ………………………………….. ۱۲۰
۳- آداب معاشرت در حوزه خویشاوندان …………………………………………………….. ۱۲۲
بررسی معاشرت در حوزه خویشاوندان از دیدگاه قرآن ………………………………………. ۱۲۳
۱- رعایت تقوای الهی ……………………………………………………………………………….. ۱۲۳
۲- صله رحم …………………………………………………………………………………………… ۱۲۳
۳- احسان ………………………………………………………………………………………………. ۱۲۴
۴- انفاق …………………………………………………………………………………………………. ۱۲۶
معاشرت با خویشاوندان از دیدگاه روایات ………………………………………………………. ۱۲۹
قطع رحم از دیدگاه قرآن ……………………………………………………………………………. ۱۳۰
زیان کاران واقعی ……………………………………………………………………………………… ۱۳۴
اهمیت صله رحم در اسلام…………………………………………………………………………… ۱۳۶
قطه رحم نشانه فسق …………………………………………………………………………………. ۱۳۷
اولو النهی از دیدگاه پیامبر ( ص ) ………………………………………………………………… ۱۳۸
عاقبت قطع از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… ۱۳۹
ائمه معصومین ( ع ) مصداق اولوالارحام ………………………………………………………… ۱۳۹
آداب معاشرت با ارحام هم کیش ………………………………………………………………….. ۱۴۱
۴- آداب معاشرت برادران و خواهران …………………………………………………………. ۱۴۳
انواع نسبت ……………………………………………………………………………………………… ۱۴۳
انواع اخوت …………………………………………………………………………………………….. ۱۴۳
بررسی معاشرت با خواهران و برادران نسبی و رضاعی از دیدگاه روایات ……………….. ۱۴۴
رعایت حقوق خواهران و برادران …………………………………………………………………. ۱۴۴
بخش چهارم : آداب معاشرت در حوزه مرتبطان غیر خویشاوند ………………………… ۱۴۵
الف : معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………. ۱۴۶
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱۴۶
معاشرت با همسایگان ………………………………………………………………………………… ۱۴۶
انواع همسایه و حقوق آنها ………………………………………………………………………….. ۱۴۹
حق همسایه از دیدگاه روایات ……………………………………………………………………… ۱۴۹
روابط همسایگان و حقوق آنان بر یکدیگر ………………………………………………………. ۱۵۱
حد همسایگی ………………………………………………………………………………………….. ۱۵۲
عاقبت همسایه آزاری ………………………………………………………………………………… ۱۵۲
رفتار با همسفر ذمی ( صاحب بالجنب ) ………………………………………………………… ۱۵۳
پرهیز از مصاحبت بعضی از هم نشین ها ………………………………………………………… ۱۵۳
۲- معاشرت با دوستان ……………………………………………………………………………… ۱۵۵
آداب معاشرت در حوزه دوستی …………………………………………………………………… ۱۵۵
آیین دوست یابی از نظر دیل کارنگی …………………………………………………………….. ۱۵۸
آیین دوست یابی از دیدگاه قابوسنامه و حکما و بزرگان …………………………………….. ۱۵۹
لقمان حکیم و وصیت او به پسرش پیرامون دوستی …………………………………………… ۱۶۰
صفات و ویژگیهای دوست خوب در اسلام …………………………………………………….. ۱۶۰
آداب رفاقت ……………………………………………………………………………………………. ۱۶۴
۳- معاشرت با معلمان و مربیان …………………………………………………………………… ۱۶۶
معاشرت با مربی از دیدگاه قرآن …………………………………………………………………… ۱۶۶
معاشرت با مربی از دیدگاه روایات ……………………………………………………………….. ۱۶۸
لزوم دقت در انتخاب استاد …………………………………………………………………………. ۱۶۹
۴- معاشرت با مومنان و برادران دینی ………………………………………………………….. ۱۷۱
الف – اصلاح بین مردم و عدالت ورزی ………………………………………………………… ۱۷۱
ب- اخوت و تقوی …………………………………………………………………………………… ۱۷۳
د- برآوردن نیازهای مومنان …………………………………………………………………………. ۱۸۱
۵- معاشرت با مسئولان و نهادهای اجتماعی ………………………………………………….. ۱۸۴
الف – رعایت حقوق متقابل ………………………………………………………………………… ۱۸۴
ب- حفظ وحدت و نظم عمومی ………………………………………………………………….. ۱۸۵
ج- پیروی از فرمانروایان صالح ……………………………………………………………………. ۱۸۶
د- عدم توجه به گزارش فاسقان …………………………………………………………………… ۱۸۷
رعایت ادب گفتار دربرابر پیامبر ( ص ) …………………………………………………………. ۱۸۹
بخش پنجم : آداب معاشرت در حوزه غیر مسلمانان ……………………………………….. ۱۹۲
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۱۹۲
اصل عدم تسلط کفار بر مسلمانان …………………………………………………………………. ۱۹۲
انواع کافران …………………………………………………………………………………………….. ۱۹۳
کفار غیر محارب ( غیر جنگنده ) ………………………………………………………………….. ۱۹۳
احسان به کفار غیر حربی ……………………………………………………………………………. ۱۹۴
معاشرت با کافران غیر حربی ( سالم ) …………………………………………………………… ۱۹۴
تعادل در روابط با کافران غیر حربی ……………………………………………………………… ۱۹۶
تعادل در محبت ……………………………………………………………………………………….. ۱۹۶
نهی از دوست داشتن والدین کافر از دیدگاه قرآن …………………………………………….. ۱۹۷
معاشرت با کافر ذمی …………………………………………………………………………………. ۲۰۱
چگونگی معاشرت با اهل ذمه ………………………………………………………………………. ۲۰۵
معاشرت با کافران حربی از دیدگاه قرآن ………………………………………………………… ۲۰۶
مبارزه با کفر ……………………………………………………………………………………………. ۲۰۹
مقاومت درجنگ با کفار ……………………………………………………………………………. ۲۱۰
خلاصه و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………… ۲۱۵
همنوع دوستی ولی نه به هر بها ……………………………………………………………………. ۲۱۵
فصل سوم : جایگاه ، آثار و پیامدهای معاشرت …………………………… ۲۱۷
بخش اول : انسان موجودی اجتماعی …………………………………………………………… ۲۱۸
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. ۲۱۸
آیا انسان بالطبع اجتماعی است …………………………………………………………………….. ۲۱۹
اجتماعی شدن فرد ……………………………………………………………………………………. ۲۲۲
بخش دوم : جایگاه روابط اجتماعی از نظر اسلام …………………………………………… ۲۲۴
بخش سوم : آثار روانشناختی آداب معاشرت ………………………………………………… ۲۲۸
اهمیت گفتار در ارتباطات …………………………………………………………………………… ۲۲۹
الف : تاثیر گفتار ………………………………………………………………………………………. ۲۳۱
ضرورت توجه به سطح مخاطب در گفتار ……………………………………………………….. ۲۳۲
ب : تاثیرات رفتاری ………………………………………………………………………………….. ۲۳۸
عدم افشای « اسرار » یا گفتار بیرون از حد تحمل …………………………………………….. ۲۳۹
انطباق کردار با گفتار شرط اصلی تاثیر گفتار ……………………………………………………. ۲۴۰
نقش معاشرت در برآوردن نیازهای اساسی ……………………………………………………… ۲۴۲
نیاز به محبت …………………………………………………………………………………………… ۲۴۳
نیاز به بستگی و تعلق به گروه ……………………………………………………………………… ۲۴۴
نیاز به بیان و ابراز خود ………………………………………………………………………………. ۲۴۵
نقش معاشرت در رشد اجتماعی …………………………………………………………………… ۲۵۵
نقش معاشرت در توسعه ارتباط با دیگران ………………………………………………………. ۲۵۶
نقش معاشرت در رشد اخلاقی …………………………………………………………………….. ۲۵۷
رشد و توسعه تمایلات به گروهها و موسسات اجتماعی …………………………………….. ۲۵۹
نقش معاشرت در احساس نشاط وسرزندگی ( شادمانی و سرور ) ……………………….. ۲۶۴
خلاصه و نتیجه گیری فصل ……………………………………………………………………….. ۲۶۵
نتیجه رساله …………………………………………………………………………………………….. ۲۶۷
منابع و مأخذ ………………………………………………………………………………………….. ۲۷۰
مقدمه
معاشرت نیکو بستگی به علم و تعلیم و حلم و تربیت نیکو و عمل صالح ، صبر و تحمل و مهر و محبت و اخلاق حسنه دارد . آنکه علمش بیشتر و تربیتش نیکو تر است عملش صالح تر است و مطمئنا از رذائل اخلاقی همچون خشم و شهوت ، بخل و حسادت ، افراط و تفریط و عصبیت و تکبر و خود بینی به دور است . در این حالت چنین شخصی نه تنها از سلامت جسم وروان برخوردار است بلکه معاشرانش نیز از این چشمه فیاض بهره کافی می برند ، و معاشرت با چنین فردی سعادت دو دنیا را به همراه دارد .
از پیامبر ( ص ) روایت شده :
« مومنی که با مردم می آمیزد و آزار آنها را تحمل می کند در پیشگاه الهی اجرش بزرگتر است از آن مومنی که با مردم آمیزش ندارد و بر اذیت آنها صبر نمی کند . »
درباره معاشرتهای اجتماعی ، حضرت علی ( ع ) در توصیه خود به فرزندشان امام مجتبی ( ع ) چنین فرمود :
« به اتکاء روابط دوستانه و رفاقت صمیمانه ، حق برادرت را ضایع مکن ، چه در زمینه تضییع حقوق ، روابط دوستی نابود می شود و آنکس که حقش را تباه ساختی ، برای تو برادر نخواهد شد . »
روابط افراد با همدیگر در کلیه سطوح اجتماعی ، باید رفتاری برادرانه و دوستانه باشد همراه با عدل و انصاف ، تا بقاء و دوام یابد و البته در سایه چنین معاشرتهایی جامعه رو به تکامل و امنیت و سعادت پیش می رود . البته هرگز نمی توانیم با تمام افراد جامعه رفتاری برادرانه داشته باشیم مگر اینکه به فرموده خداوند در قرآن کریم گوش جان دهیم و دستورات ایشان را آمیزه گوش خود نماییم .
کلیات
تبیین موضوع
از آنجایی که آدمی بالطبع موجودی اجتماعی است و به صورت اجتماعی زندگی می کند و زندگی فردی آن تقریبا امکان پذیر نمی باشد آداب معاشرت و روابط اجتماعی در اسلام دارای اهمیت مضاعفی است و قرآن کتابی است که برای هدایت بشر آمده لذا در تنظیم روابط بین انسان و خدا ، انسان با طبیعت و انسان با انسانهای دیگر او را یاری می کند و به بیان دستوراتی برای تحسین روابط اجتماعی می پردازد که این آداب گاهی جنبه حقوقی دارد و گاهی جنبه اخلاقی ما بنا داریم در این رساله آداب معاشرت را مورد بررسی قرار داده ، شأن نزول ، نظرات مفسران و روایاتی که در بیان آیات آمده است را مورد کنکاش قرار دهیم .
اهمیت و ضرورت موضوع
انسان در همه عرصه ها به روابط و معاشرت با یکدیگر نیازمند است ، اقتصاد ، سیاست و … در برقرری ارتباط در این حوزه ها به معاشرت می پردازد و اکنون سوال اساسی آن است که چگونه باید این ارتباط انجام بپذیرد از آنجا که همه در عرصه های مختلف نیازمند به ارتباط و معاشرت هستند و باید این معاشرت و ارتباط بر طبق دستور دین و قرآن باشد و پژوهش در این موضوع ضروری است و اهمیت بسیاری دارد ما در این رساله به این موضوع می پردازیم .
انگیزه انتخاب موضوع
با توجه به اینکه در معاشرتها خیلی از مسائل رعایت نمی شود و از سوی دیگر اسلام به آداب معاشرت صحیح تأکید کرده است ما به بررسی این مساله می پردازیم و امیدواریم که در رفع مشکلات اجتماع مؤثر باشیم .
پیشینه موضوع
چون معاشرت و ارتباط از آغاز خلقت انسان بین افراد رایج بوده است قرآن به عنوان کتاب هدایت ، در آیات زیادی به آن پرداخته است . همچنین در روایات نبوی هم از آن بحث شده است بدین روی این دو ، منبع مهم برای بررسی مسائل مورد بحث ما شناخته می شوند . در تبیین پیشینه باید نخستین پیشینه ها را در موضوعات مطرح شده در کتب تفاسیر و کتب اخلاقی جستجو نمود که به تدریج در این مورد کتب مستقلی تألیف یافته است و در دوران اخیر نیز این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که می توان به برخی از کتب مستقل در دوران معاصر اشاره نمود . ازجمله : اخلاق معاشرت ( جواد محدثی ) ، اخلاق و معاشرت در اسلام ( علی قائمی )
نوع فایل: ورد 276 صفحه
فهرست
جایگاه و موقعیت زن.. ۱
مزدایی.. ۱
مسیحیت… ۷
اسلام. ۱۱
مفهوم ازدواج و اهداف آن.. ۱۶
مزدایی.. ۱۶
مسیحیت… ۱۸
اسلام. ۳۸
گونه های ازدواج.. ۴۳
مزدایی.. ۴۴
تک‌همسری.. ۴۴
چند همسری.. ۴۵
ازدواجهای پنجگانه. ۴۵
ازدواج درون‌دینی.. ۴۹
ازدواج با محارم. ۵۰
مسیحیت… ۵۷
ازدواج موقت (محرمانه) ۶۱
ازدواج بین الادیانی.. ۶۳
اسلام. ۶۴
تک‌همسری.. ۶۴
چند همسری.. ۶۵
ازدواج موقت.. ۶۹
فلسفه و هدف.. ۶۹
تاریخچه ازدواج موقت.. ۷۲
ارکان ازدواج موقت.. ۷۳
اختصاصات ازدواج موقت.. ۷۴
دیدگاه اهل سنت در باب ازدواج موقت.. ۷۵
ازدواج بین‌الادیانی.. ۷۶
اسلام آوردن یکی از زوجین. ۸۲
ارتداد افراد مسلمان. ۸۲
احکام ازدواج.. ۸۴
مزدایی.. ۸۴
شرایط عقد نکاح. ۸۵
موانع ازدواج: ۸۶
احکام زناشویی.. ۸۶
تکالیف زن و شوهر. ۸۹
ازدواج های حرام. ۹۰
مسیحیت… ۹۵
ازدواجهای مخفیانه. ۹۶
شرایط عقد نکاح. ۱۱۵
تکالیف زن و شوهر. ۱۱۹
احکام زناشویی.. ۱۲۰
ازدواج های حرام. ۱۲۰
زنا ۱۲۰
اسلام. ۱۲۴
شرایط صحت عقد نکاح. ۱۲۶
سن ازدواج. ۱۲۹
شرایط فسخ عقد نکاح ( در مرد) ۱۳۰
شرایط فسخ عقد (در زن) ۱۳۱
وکالت در عقد. ۱۳۲
اولیاء عقد. ۱۳۲
احکام فقهی ازدواج. ۱۳۳
ازدواج حرام. ۱۳۴
موانع ازدواج شرعی یا محرمات.. ۱۳۴
۲- محرمات سببی.. ۱۳۵
۳- محرمات رضاعی.. ۱۳۷
محرمات موقت.. ۱۳۹
تکالیف زن و مرد. ۱۴۲
۱- حقوق معنوی.. ۱۴۶
۲- حقوق مادی زنان. ۱۴۷
تاریخچة مختصر مهریه. ۱۴۸
شی موضوع مهریه. ۱۴۹
انواع مهر. ۱۵۰
مقدار مهر. ۱۵۲
تملّک مهر. ۱۵۲
نفقه. ۱۵۲
حدود نفقه. ۱۵۳
عدّه ۱۵۴
زنا ۱۵۶
مجازات زنا ۱۵۸
اقسام حدّ زنا ۱۵۹
اثبات جرم زنا ۱۶۱
آداب ازدواج.. ۱۶۳
مزدایی.. ۱۶۴
آداب و مراسم خواستگاری.. ۱۶۴
آداب نامزدی.. ۱۶۵
انتخاب روز فرخنده ۱۶۶
مراسم روز عروسی.. ۱۶۶
۱-وکیل پرسان. ۱۶۶
۲- گواه گیران (مراسم عقد) ۱۶۹
۳- عروس کشان. ۱۷۳
۴- پاتختی.. ۱۷۴
مسیحیت… ۱۷۵
آداب و مراسم ازدواج. ۱۷۵
۱- رضایت.. ۱۷۵
۲- خطبه. ۱۷۶
۳- دادن حلقه یا تبادل حلقه ها ۱۷۸
۵- زفاف.. ۱۸۰
اسلام. ۱۸۱
انتخاب همسر. ۱۸۳
مراسم خواستگاری.. ۱۸۴
خواستگاری از نامزد دیگری.. ۱۸۵
حدود نگاه کردن هنگام خواستگاری.. ۱۸۶
گزینش دختر. ۱۸۸
خرج بری.. ۱۸۹
شیرینی‌خوران. ۱۹۰
نشان دادن دختر به قابله. ۱۹۱
خریدن لباس برای عروس آینده ۱۹۱
تهیه جهیزیه. ۱۹۱
مراسم عقد. ۱۹۲
فرستادن رقعه (کارت عروسی) ۱۹۴
آرایش دختر. ۱۹۴
حنابندان. ۱۹۶
مراسم عروسی.. ۱۹۶
عروس بران. ۱۹۸
شب زفاف.. ۱۹۸
پایتختی.. ۲۰۰
روز سوم عروسی.. ۲۰۱
طلاق وازدواج مجدد. ۲۰۲
مزدایی.. ۲۰۲
طلاق. ۲۰۲
ازدواج مجدد. ۲۰۲
مسیحیت… ۲۰۳
طلاق: ۲۰۳
ازدواج مجدد. ۲۱۷
اسلام. ۲۱۸
طلاق. ۲۱۸
اختیار طلاق. ۲۲۰
جواز و مشروعیت طلاق در قرآن: ۲۲۳
ارکان طلاق. ۲۲۳
انواع طلاق. ۲۲۶
لعان، ایلاء، ظهار. ۲۲۹
ازدواج مجدد. ۲۳۲
فهرست منابع. ۲۳۴
Source: 235
جایگاه و موقعیت زن
آنچه مسلم است این است که در هیچ یک از ادیان و فرهنگ ها زن از وضعیت و موقعیتی برابر با مرد برخوردار نبوده است. این وضعیت نابرابر در همة شئون زندگی نمود دارد.
احکام دینی زنان را مخاطب قرار نمی دهد و مسائل مربوط به ایشان به صورت غیر مستقیم و بواسطة مردان مطرح می شود اما این امر در ادیان بسته به فرهنگ ها متفاوت است به عبارت دیگر دامنة این نابرابری ها در همة ادیان یکسان نیست دراین فصل به بررسی وضعیت زن در ادیان مورد بحث می پردازیم.
مزدایی
در میان اقوام و ملل شناخته شدة باستان، هیچ جامعه‌ای وجود ندارد که در آن به اندازة دین مزدایی در میان مرد و زن تعاملی خوب و سازنده وجود داشته باشد. به نظر می‌رسد که زن و مرد در اوستا از حقوقی برابر برخوردارند و نسبت به یکدیگر ارجهیتی ندارند. زن و مرد پرهیزکار معمولاً در کنار هم ذکر می‌شوند. خطابه‌های فلسفی که زرتشت در “گاتاها” نسبت به مردان و زنان ایراد می‌کند نشان‌دهندة وجود زنانی توانا در زمان زرتشت بوده است. وظایف زن در ایران باستان به فعالیتهای اقتصادی درخانواده محدود نمی‌شد، بلکه در پیشبرد معنوی و اخلاقی تمام جامعه نقش مهمی را ایفا می‌کرد او معلم اخلاق به حساب می‌آمد.
نوع فایل: ورد 225 صفحه
فهرست مطالب
پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………..ا-ب
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..ب-ج
چکیده………………………………………………………………………………………………………………..ج-د
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱مقدمه …………………………………………………………………………………………………………۱
۱-۲بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………۲
۱-۳اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………..۲
۱-۴اهمیت تحقیق……………………………………………………………………………………………….۲
۱-۵ سئوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………۳-۲
۱-۶ فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………….۳
۱-۷ کلید واژه ها……………………………………………………………………………………………..۴-۳
فصل دوم: پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………………۵
۲-۲ تاریخچه موضوع…………………………………………………………………………………. ۷-۶
۲-۳ پیشینه نظری…………………………………………………………………………………..۸-۷
۲-۴ پیشینه عملی(نقد کتاب)………………………………………………………………………………………………۹
۲-۵ ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….۹
فصل سوم: روش تحقیق
۳-۱ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………۱۰
۳-۲ روش های مورد استفاده در تحقیق…………………………………………………………………………..۱۱
۳-۳ فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آن ها…………………………………………………………………..۱۲
۳-۴ جمع آوری داده ها…………………………………………………………………………………………………….۱۲
۳-۵ تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………..۱۳
فصل چهارم: یافته های تحقیق
۴-۱ مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….۱۴
۴-۲ قرآن کتاب آسمانی ما……………………………………………………………………………………………….۱۵
۴-۳ تعریف ادبیات……………………………………………………………………………………………………………. ۱۵
فرضیه ۱: ادبیات فارسی از کلام قرآن بهره های فراوانی گرفته است…………………………….۱۷-۱۶
۴-۴ تاثیرات دین اسلام در عرصه ی ادبیات………………………………………………………………۱۹-۱۷
۵-۴ صبر و شکیبایی قرآن در نظم شاعران………………………………………………………………..۲۰-۱۹
۶-۴ حدیث چیست………………………………………………………………………………………………………۲۱-۱۰
۴- ۶-۱-حدیث محبت در ادب فارسی………………………………………………………………………..۲۵-۲۱
فرضیه ۲: برخی از شعرای متقدم در آیات و احادیث در شعر خود بهره گرفته اند…………. ۳۵-۲۷
فرضیه ۳: میزان استفاده حافظ از احادیث و قرآن در اشعارش زیاد بوده است…………..۴۲-۳۶
فرضیه ۴: مولوی داستان یوسف را در اشعار خود بررسی کرده است………………………..۵۹-۴۳
فرضیه ۵: سنایی در اشعار خود به تصویر پردازی قرآنی پرداخته است…………………….۶۶-۶۰
فرضیه ۶: شهریار دراشعار خود از نهچ البلاغه بهره برده است………………………………….۹۸-۶۷
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۵- ۱مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….۱۲۸
۵-۲ بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. ۱۳۰-۱۲۹
۵-۳ مشکلات تحقیق………………………………………………………………………………………………………۱۳۰
۵-۴- پیشنهادات تحقیق…………………………………………………………………………………………………۱۳۱
فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………۱۳۳-۱۳۲
پیوست
فهرست جداول…………………………………………………………………………..۱۲۷-۹۹
جدول ۱-۴- توزیع فراوانی افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب سن
جدول ۲-۴- شاخص های تمایل مرکزی و شاخص های پراکندگی سن افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول ۳-۴- توزیع فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۴-۴- توزیع فراوانی افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب پایه تحصیلی
جدول ۵-۴- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول ۶-۴- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۷-۴- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول ۸-۴- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۹-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی
جدول ۱۰-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی
جدول ۱۲-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۳-۴- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث
جدول ۱۴-۴- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث
جدول ۱۶-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۷-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی
جدول ۱۸-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۹-۴- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان
جدول ۲۰-۴- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود
جدول۲۲-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود به تفکیک پایه تحصیلی
جدول۲۳-۴- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین
جدول ۲۴-۴- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری
جدول ۲۶-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۷-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها
جدول ۲۸-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۹-۴- تجزیه و تحلیل آماری بین پاسخ های داده شده توسط دو گروه شرکت کننده در تحقیق ( پایه تحصیلی پیش دانشگاهی ، پایه تحصیلی سوم دبیرستان )
فهرست منحنی ها………………………………………………………………..۱۲۶-۱۰۰
منحنی ۱-۴- درصد فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۲-۴- توزیع فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب پایه تحصیلی
منحنی ۳-۴- درصد فراوانی پایه تحصیلی افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۴-۴- درصد فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۵-۴- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۶-۴- درصد فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۷-۴- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۸-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی
منحنی ۹-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۰-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی
منحنی ۱۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۲-۴- درصد فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث
منحنی۱۳-۴- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۴-۴- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث
منحنی ۱۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۶-۴- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی
منحنی ۱۷-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۸-۴- درصد فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان
منحنی ۱۹-۴- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۲۰-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود
منحنی۲۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی۲۲-۴- درصد فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین
منحنی ۲۳-۴- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۲۴-۴- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری
منحنی ۲۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۲۶-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها
منحنی ۲۷-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها به تفکیک پایه تحصیلی
چکیده
خداوند برای هدایت انسان ها، پیامبران الهی را به سوی بشر مبعوث کرده است تا اندیشه و تفکر آنان را تحول و در رفتار و کردار افراد بشر و جوامع آنان تغییر ایجاد کند.
هدف از این گردآوری اشاره به تاثیر قرآن و حدیث، که هر دو در هدایت بشر نقش به سزایی دارند، است.
برای این منظور ما در این تحقیق به ترتیب زندگانی و تاثرات هشت تن از شاعران بزرگ را دنبال کردیم و برای این که تاثر هر نویسنده و سخنور را بهتر ردیابی کنیم از زندگانی آن شاعر و نویسنده به اجمال سخن گفتیم و میزان اشتغال وی به علوم قرآنی از جمله تفسیر کتاب مجید و احادیث رسول اکرم و اخبار معصومین را تا حد ممکن یادآوری کردیم.
در این تحقیق با توجه به پرسشنامه ای که تهیه گردید و در اختیار چهل نفر از دانش آموزان سال سوم و پیش دانشگاهی مدرسه آرمینه مصلی نژاد قرار گرفت، ما به بررسی میزان آشنایی آن ها با مفهوم قرآن و حدیث و نقش آن ها در ادبیات فارسی پرداختیم و پس از مشاهده- ی پاسخ نامه ها نتایج حاصل را به صورت جداول و نمودار هایی برای هر سوال به صورت مجزا نشان دادیم و پی بردیم که هر دو گروه آماری نتایج یکسانی داشتند.
نوع فایل: ورد 140 صفحه
فهرست مطالب
مقدمه ………………………………………………………………………………… ۱
فصل اول
رابطه روانشناسی و دین ………………………………………………………… ۱۱
تعریف دین ……………………………………………………………………… ۱۵
بررسی تئوریهای روانشناسانة دین …………………………………………… ۲۱
ـ تئوری تحولی پیاژه ………………………………………………………… ۲۲
ـ تئوری اریکسون ……………………………………………………………. ۲۵
ـ آلپورت ……………………………………………………………………… ۲۷
ـ یونگ ………………………………………………………………………… ۳۰
ـ هیوم ………………………………………………………………………….. ۳۵
ـ فروید ………………………………………………………………………… ۴۲
علل گرایش به دین ……………………………………………………… ۴۷
پیامدهای گرایش به دین ………………………………………………… ۵۰
ـ جیمز…………………………………………………………………………… ۵۱
تجربة دینی ……………………………………………………………………… ۵۹
تعارض علم و دین ……………………………………………………………… ۶۰
کثرت‌گرایی دینی ……………………………………………………………… ۶۸
فصل دوم
تعریف تجربة دینی ……………………………………………………………… ۷۶
پیشینة تاریخی تجربة دینی …………………………………………………… ۷۹
اقسام تجربة دینی ……………………………………………………………… ۸۳
دیدگاههای مختلف در مورد انواع تجربه‌های دینی ………………………… ۸۶
ـ تجربة دینی نوعی احساس است ………………………………………… ۸۶
ـ تجربة دینی نوعی تجربة مبتنی بر ادراک حسی است ………………… ۹۵
ـ تجربة دینی ارائه نوعی تبیین مافوق طبیعی است ……………………… ۹۸
نمونه‌های تجربة دینی ………………………………………………………… ۱۰۴
آیا تجربه‌های دینی هستة مشترکی دارند …………………………………… ۱۱۸
تجربه‌های عرفانی ……………………………………………………………… ۱۲۰
ـ آیا تجارب عرفانی معرفت‌زا است ……………………………………… ۱۳۱
آیا تجربة دینی میتواند اعتقاد دینی را توجیه کند ………………………… ۱۳۵
فصل سوم
نگاهی نقادانه به موضوع ……………………………………………………… ۱۴۹
ـ تقدم شرک بر یکتا پرستی………………………………………………… ۱۶۴
ـ موهوم پنداری باورهای دینی …………………………………………… ۱۶۵
ـ گناه نخستین………………………………………………………………… ۱۶۶
ـ خدای پدرگونه …………………………………………………………… ۱۶۷
ـ مفهوم جنسیت …………………………………………………………… ۱۶۸
ـ تعمیم ناروا ………………………………………………………………… ۱۷۰
فهرست منابع و مآخذ (فارسی) …………………………………………… ۱۸۰
فهرست منابع و مآخذ (انگلیسی) ………………………………………… ۱۸۴
چکیده انگلیسی………………………………………………………………… ۱۸۵
چکیده
روانشناسی دین ، بررسی مسئله دین است از جنبه درونی و فردیِ آن . این گستره سعی می کند با تحلیل روانی انسان ( از طریق روانشناسی ) ، ریشة پیدایش دین و همینطور پیامدهای این گرایش را مورد مطالعه قرار دهد. در این باب ، نظریه های موافق و مخالف بسیاری ارائه شده است .
علل و انگیزه های بروز دیدگاه روان‌شناسانه دین ، سیر تاریخی آن ، تئوری‌ها و نظریه های قابل توجه در این زمینه ، همچنین پیامدهای تبیین شخصی و روانی دین که از مهمترین آنها می توان به پلورالیسم دینی اشاره کرد ، درفصل اول این رساله مورد مداقه قرار گرفته است .
از مهمترین و محوری ترین مسائل مورد بحث در روانشناسی دین ، می‌توان از بحث ‘تجربه دینی’ نام برد که به عنوان گوهر و اساس این دیدگاه ، مورد توجه و دقت نظر متفکرین ، متألهان و همچنین روان‌شناسان قرار گرفته است . یکی از مهمترین فرضیه های مورد بررسی در این مبحث ، معرفت زایی تجربیات دینی است و اینکه آیا تجربه دینی میتواند از لحاظ معرفت‌شناسی ، عینیت داشته باشند ؟
بیان نظریات مختلف در مورد این مسئله ، که در فصل دوم به آنها اشاره شده ، تا حدودی اظهار نظر در مورد آن را آسان می‌نماید .
نقد و بررسی موضوع نیز ، همراه با بیان نظرات متفکرین معاصر و نتیجه گیری کلی از بحث ، اجمالاً در فصل پایانی رساله آمده است .
ما حصل بحث :
ـ روانشناسی دین ، نگاهی درونی ، روانی و فردی به دین است ، بدون در نظر گرفتن جنبه های اجتماعی ، فرهنگی و … آن .
ـ تبیین شخصی و درونی دین ، از بسیاری از تعارضات میان عقاید دینی و سایر ابعاد زندگی جلوگیری کرده و خواه و ناخواه ، اصطکاک همیشگی میان دین و علم را
از بین می برد.
ـ از طریق ارجاع تجربیات شخصی و فردی به پیش فرض‌های دینی و زمینه های مذهبی افراد ، تجربیات دینی قابل تعریف بوده و به عنوان مهمترین عامل تحویل دین به روانشناسی ، مورد بررسی و دقت نظر قرار می گیرد .
نوع فایل: ورد 186 صفحه
فهرست مطالب
پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………..ا-ب
مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..ب-ج
چکیده………………………………………………………………………………………………………………..ج-د
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱مقدمه …………………………………………………………………………………………………………۱
۱-۲بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………۲
۱-۳اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………..۲
۱-۴اهمیت تحقیق……………………………………………………………………………………………….۲
۱-۵ سئوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………۳-۲
۱-۶ فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………….۳
۱-۷ کلید واژه ها……………………………………………………………………………………………..۴-۳
فصل دوم: پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………………۵
۲-۲ تاریخچه موضوع…………………………………………………………………………………. ۷-۶
۲-۳ پیشینه نظری…………………………………………………………………………………..۸-۷
۲-۴ پیشینه عملی(نقد کتاب)………………………………………………………………………………………………۹
۲-۵ ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….۹
فصل سوم: روش تحقیق
۳-۱ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………۱۰
۳-۲ روش های مورد استفاده در تحقیق…………………………………………………………………………..۱۱
۳-۳ فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آن ها…………………………………………………………………..۱۲
۳-۴ جمع آوری داده ها…………………………………………………………………………………………………….۱۲
۳-۵ تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………..۱۳
فصل چهارم: یافته های تحقیق
۴-۱ مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….۱۴
۴-۲ قرآن کتاب آسمانی ما……………………………………………………………………………………………….۱۵
۴-۳ تعریف ادبیات……………………………………………………………………………………………………………. ۱۵
فرضیه ۱: ادبیات فارسی از کلام قرآن بهره های فراوانی گرفته است…………………………….۱۷-۱۶
۴-۴ تاثیرات دین اسلام در عرصه ی ادبیات………………………………………………………………۱۹-۱۷
۵-۴ صبر و شکیبایی قرآن در نظم شاعران………………………………………………………………..۲۰-۱۹
۶-۴ حدیث چیست………………………………………………………………………………………………………۲۱-۱۰
۴- ۶-۱-حدیث محبت در ادب فارسی………………………………………………………………………..۲۵-۲۱
فرضیه ۲: برخی از شعرای متقدم در آیات و احادیث در شعر خود بهره گرفته اند…………. ۳۵-۲۷
فرضیه ۳: میزان استفاده حافظ از احادیث و قرآن در اشعارش زیاد بوده است…………..۴۲-۳۶
فرضیه ۴: مولوی داستان یوسف را در اشعار خود بررسی کرده است………………………..۵۹-۴۳
فرضیه ۵: سنایی در اشعار خود به تصویر پردازی قرآنی پرداخته است…………………….۶۶-۶۰
فرضیه ۶: شهریار دراشعار خود از نهچ البلاغه بهره برده است………………………………….۹۸-۶۷
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۵- ۱مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….۱۲۸
۵-۲ بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. ۱۳۰-۱۲۹
۵-۳ مشکلات تحقیق………………………………………………………………………………………………………۱۳۰
۵-۴- پیشنهادات تحقیق…………………………………………………………………………………………………۱۳۱
فهرست منابع و مآخذ……………………………………………………………………………۱۳۳-۱۳۲
پیوست
فهرست جداول…………………………………………………………………………..۱۲۷-۹۹
جدول ۱-۴- توزیع فراوانی افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب سن
جدول ۲-۴- شاخص های تمایل مرکزی و شاخص های پراکندگی سن افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول ۳-۴- توزیع فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۴-۴- توزیع فراوانی افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب پایه تحصیلی
جدول ۵-۴- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول ۶-۴- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۷-۴- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
جدول ۸-۴- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۹-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی
جدول ۱۰-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی
جدول ۱۲-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۳-۴- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث
جدول ۱۴-۴- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث
جدول ۱۶-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۷-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی
جدول ۱۸-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۱۹-۴- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان
جدول ۲۰-۴- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود
جدول۲۲-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود به تفکیک پایه تحصیلی
جدول۲۳-۴- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین
جدول ۲۴-۴- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری
جدول ۲۶-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۷-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها
جدول ۲۸-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها به تفکیک پایه تحصیلی
جدول ۲۹-۴- تجزیه و تحلیل آماری بین پاسخ های داده شده توسط دو گروه شرکت کننده در تحقیق ( پایه تحصیلی پیش دانشگاهی ، پایه تحصیلی سوم دبیرستان )
فهرست منحنی ها………………………………………………………………..۱۲۶-۱۰۰
منحنی ۱-۴- درصد فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۲-۴- توزیع فراوانی سن افراد شرکت کننده در تحقیق بر حسب پایه تحصیلی
منحنی ۳-۴- درصد فراوانی پایه تحصیلی افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۴-۴- درصد فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۵-۴- توزیع فراوانی شغل پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۶-۴- درصد فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق
منحنی ۷-۴- توزیع فراوانی تحصیلات پدر افراد شرکت کننده در تحقیق به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۸-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی
منحنی ۹-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر قرآن در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۰-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی
منحنی ۱۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق با تاثیر حدیث در ادب پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۲-۴- درصد فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث
منحنی۱۳-۴- توزیع فراوانی علاقه افراد شرکت کننده در تحقیق نسبت به شعرهای استفاده کننده از قران و احادیث به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۴-۴- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث
منحنی ۱۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد ماندگاری اشعار شعرای پارسی استفاده کننده از قرآن و حدیث به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۶-۴- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی
منحنی ۱۷-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در ادبیات پارسی به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۱۸-۴- درصد فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان
منحنی ۱۹-۴- توزیع فراوانی دیدگاه افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد تاثیر قرآن و حدیث در فراگیر شدن ادبیات پارسی در سطح جهان به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۲۰-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود
منحنی۲۱-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده با شعرای استفاده کننده از قرآن و حدیث در اشعار خود به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی۲۲-۴- درصد فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین
منحنی ۲۳-۴- توزیع فراوانی موافق بودن افراد شرکت کننده در مورد تاثیر استفاده از قرآن و حدیث در کسب عبرت برای سایرین به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۲۴-۴- درصد فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری
منحنی ۲۵-۴- توزیع فراوانی نظر افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد نقش قرآن و حدیث استفاده شده در ادبیات پارسی در زندگی بشری به تفکیک پایه تحصیلی
منحنی ۲۶-۴- درصد فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها
منحنی ۲۷-۴- توزیع فراوانی آشنایی افراد شرکت کننده در تحقیق در مورد اشعار استفاده کننده از قرآن و حدیث استفاده شده از طریق رسانه ها به تفکیک پایه تحصیلی
چکیده
خداوند برای هدایت انسان ها، پیامبران الهی را به سوی بشر مبعوث کرده است تا اندیشه و تفکر آنان را تحول و در رفتار و کردار افراد بشر و جوامع آنان تغییر ایجاد کند.
هدف از این گردآوری اشاره به تاثیر قرآن و حدیث، که هر دو در هدایت بشر نقش به سزایی دارند، است.
برای این منظور ما در این تحقیق به ترتیب زندگانی و تاثرات هشت تن از شاعران بزرگ را دنبال کردیم و برای این که تاثر هر نویسنده و سخنور را بهتر ردیابی کنیم از زندگانی آن شاعر و نویسنده به اجمال سخن گفتیم و میزان اشتغال وی به علوم قرآنی از جمله تفسیر کتاب مجید و احادیث رسول اکرم و اخبار معصومین را تا حد ممکن یادآوری کردیم.
در این تحقیق با توجه به پرسشنامه ای که تهیه گردید و در اختیار چهل نفر از دانش آموزان سال سوم و پیش دانشگاهی مدرسه آرمینه مصلی نژاد قرار گرفت، ما به بررسی میزان آشنایی آن ها با مفهوم قرآن و حدیث و نقش آن ها در ادبیات فارسی پرداختیم و پس از مشاهده- ی پاسخ نامه ها نتایج حاصل را به صورت جداول و نمودار هایی برای هر سوال به صورت مجزا نشان دادیم و پی بردیم که هر دو گروه آماری نتایج یکسانی داشتند.
نوع فایل: ورد 140 صفحه
